فارس: موج سرمای گسترده که از هفته پیش بر کشور حاکم شد و همچنان ادامه دارد، سبب شد تا مرزهای مصرف گاز خانگی به مرز 700 میلیون متر مکعب در یک روز برسد و رکورد تاریخی مصرف گاز در واحدهای مسکونی برای چندمین بار در طول سال‌های اخیر جابه جا شود.
با وجود اینکه ایران یکی از بزرگترین کشورهای دارنده منابع گازی به شمار می‌رود اما در حال حاضر مصرف سرسام آور مشترکان خانگی نزدیک به 80 درصد ظرفیت استخراج گاز طبیعی از میادین کشور را به خود مشغول کرده و مشکلات گسترده‌ای را برای تامین سوخت بخش‌های دیگر به وجود آورده است.
بر این اساس یکی از مهمترین مشکلات ایجاد شده ناشی از مصرف بالای مشترکان خانگی گاز ناتوانی در تامین سوخت واحدهای تولید برق کشور است. در حال حاضر بر اساس آخرین آمار ماهانه صنعت آب و برق 83.3 درصد از ظرفیت اسمی نیروگاه‌های کشور در قالب نیروگاه‌های بخاری، گازی، سیکل ترکیبی و تولید پراکنده به گاز طبیعی وابستگی دارند و سوخت مورد نیاز آن‌ها از این طریق تامین می‌شود.
*25 درصد نیاز گاز طبیعی نیروگاه‌ها تامین می‌شود
با توجه به نکات ذکر شده، افزایش نجومی مصرف گاز خانگی در روزهای اخیر سبب شده تا تامین سوخت نیروگاه‌ها با چالش جدی مواجه شود. بر این اساس به استناد اطلاعات بدست آمده از واحدهای نیروگاهی کشور، در روزهای اخیر با توجه به برودت هوا و افزایش چشمگیر مصرف گاز خانگی، سهم گاز طبیعی تحویلی به واحدهای نیروگاهی کاهش پیدا کرده و به کمتر از 50 میلیون متر مکعب در روز رسیده است.
این در حالیست که نیاز اسمی واحدهای نیروگاهی کشور در شرایطی عادی 205 میلیون متر مکعب برآورد می‌شود و با اقدامات فنی انجام شده نظیر، تعدیل روشنایی معابر، مقابله با مزارع غیرمجاز استخراج رمز ارز و سایر فعالیت‌ها این نیاز به 199 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در روز رسیده است. به عبارت دیگر در روزهای اخیر تنها 25 درصد از نیاز گاز طبیعی واحدهای نیروگاهی به آن‌ها تحویل شده است.
این آمار بیانگر آن است که در حال حاضر از نیاز مصرف برق نزدیک به 40 هزار مگاواتی ثبت شده تنها گاز طبیعی برای تولید 10 هزار مگاوات برق به نیروگاه‌ها می‌رسد و مابقی برق تولید شده و واحدهای تولید حرارتی با استفاده از سوخت مایع که عمدتا گازوئیل و نفت کوره است، وارد شبکه برق کشور می‌شود.
*ذخایر نیروگاه‌ها فقط برای 8 روز سوخت مایع دارند
نکته قابل تامل در جایگزینی سوخت مایع به جای گاز طبیعی در نیروگاه‌های کشور علاوه بر ضرر و زیان اقتصادی و زیست محیطی، موضوع تامین این نوع سوخت در فصل زمستان است که با دشواری‌های بسیاری همراه می‌شود.
بر اساس اطلاعات به دست آمده توسط خبرنگار اقتصادی فارس، در حال حاضر 70 درصد از ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌های کشور از جمله گازوئیل و نفت کوره خالی شده است و تنها 30 درصد از این مخازن قابلیت استفاده در نیروگاه‌های کشور را دارا است. به طور تفضیلی از 3600 میلیون لیتر ظرفیت مخازن سوخت مایع نیروگاه‌های کشور، کمی بیشتر از 1000 میلیون لیتر از این ذخایر دارای سوخت مایع است.
در این شرایطی دشواری شرایط تامین سوخت مایع سبب شده تا روند تامین آن نیز در روزهای پایانی دی‌ماه و ابتدای بهمن ماه سال 1400 با کاهش 40 درصدی مواجه شود و از 39 میلیون لیتر به 24 میلیون لیتر نزول کند.
کنار هم قرار دادن اطلاعات ذکر شده بیان‌کننده آن است که با تداوم شرایط موجود یعنی ادامه روند تامین نشدن گاز طبیعی و همچنین روند کند رسیدن سوخت مایع، ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌های کشور از امروز تا کمتر از 8 روز دیگر توان جبران ناترازی گاز طبیعی را دارند و پس از آن شبکه برق کشور با ناترازی بی‌سابقه 30 هزار مگاواتی یعنی 2 برابر ناترازی رخ داده در فصل تابستان این بار به دلیل کمبود سوخت مواجه می‌شود.
*صرفه‌جویی در مصرف انرژی عامل عبور سلامت از شرایط بحرانی
در این رابطه، مسوولان وزارت نیرو از مردم عاجزانه تقاضای کنترل مصرف انرژی را دارند زیرا با شرایط فعلی یک موج سرمای پیاپی دیگر می‌تواند زمینه قطع برق گسترده را فراهم کند.
علاوه بر این، عادل کاظمی، کارشناس حوزه انرژی معتقد است: «شرایط به وجود آمده بحرانی در حوزه انرژی کشور راهکارهای بلند مدت از جمله متنوع‌سازی سبد انرژی دارد اما در کوتاه مدت تنها راه گذار از شرایط توجه مردم به مصرف بهینه و صرفه‌جویی است، در غیر این صورت قطعی برق و گاز در صورت پایداری هوای سرد حتمی است.»