عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - اف-22 رپتور یک هواگرد رادارگریز معمولی نیست. این جت جنگنده نسل پنجم محصول شرکت لاکهید مارتین و از زمان معرفی خود، یعنی 16 پیش، همچنان به عنوان یک دستاورد نظامی برتر جایگاه خود را حفظ کرده است. اگرچه ارتش آمریکا تسلیحات و وسایل نقلیه مختلفی را به دیگر ارتش های جهان صادر می کند، اما کنگره آمریکا با صادرات اف-22 رپتور موافقت نکرد و این پرنده تنها در نیروی هوایی آمریکا خدمت می کند.
اف-22 رپتور یک جت جنگنده تاکتیکی رادارگریز تک خلبان است که می تواند در 24 ساعت شبانه روز و هر نوع شرایط آب و هوایی عازم ماموریت شود. این هواگرد نظامی توسط شرکت لاکهید مارتین ساخته شده و باید به این نکته اشاره داشت که برخی از قطعات اصلی آن مانند بال ها و برخی سامانه ها توسط شرکت بوئینگ تامین شده اند.
اف-22 رپتور نخستین پرواز خود را حدود 24 سال پیش در هفتم سپتامبر 1997 انجام داد و به صورت رسمی در سال 2005 خدمت در نیروی هوایی آمریکا را آغاز کرد. از آن زمان، 195 فروند از این جت جنگنده تولید شده است که هشت فروند برای انجام آزمایشات و 187 فروند دیگر کاملا عملیاتی و در خدمت نیروی هوایی آمریکا قرار گرفتند.
در زمان توسعه، نقش اصلی تعریف شده برای اف-22 رپتور خدمت به عنوان یک جنگنده برتری هوایی بود. اما فناوری های مدرن این پرنده توانمند قابلیت های بیشتری برای آن فراهم می کنند که از آن جمله می توان به حمله به اهداف زمینی و جنگ الکترونیک اشاره کرد.
اگرچه اف-22 به طور جدی حضور در میدان نبرد را تجربه نکرده است – یک اسکادران برای بمباران مواضع داعش در سوریه اعزام شدند - اما باور عمومی بر این است که پیشرفته‌ترین و توانمندترین جنگنده برتری هوایی ساخته شده تاکنون است.
طی سال های نخست خدمت در ارتش آمریکا، مشکلات زیادی برای اف-22 پیش آمد و به پژوهش های بسیاری برای رفع آنها نیاز بود. به عنوان نمونه، بسیاری از خلبانان که با اف-22 پرواز می کردند دچار ناخوشی و مشکلات سلامت می شدند. پس از تغییرات متعدد، بیشتر در سامانه های تامین اکسیژن، در نهایت این مشکلات برطرف شدند.
لاکهید مارتین 3 نوع دیگر از اف-22 (به جز وای‌اف-22ای که نمونه اولیه پیش تولید بود) را پیشنهاد کرد اما دو مورد از آنها لغو شدند. اف-22بی و نوع دریایی اف-22 که قرار بود نسخه ای برای استفاده در ناوهای هواپیمابر باشد در سال های 1996 و 1991 لغو شدند.
اف-22 رپتور از دو پیشرانه توربوفن پرت اند ویتنی نیرو می گیرد که امکان رسیدن به بیشینه سرعت 2 ماخ (2469 کیلومتر در ساعت) را برای آن فراهم می کنند. سقف پرواز این جت جنگنده برابر با 50 هزار پا (15 کیلومتر) است. اف-22 می تواند با یک مخزن سوخت پر و بی نیاز از سوختگیری مسافت 2962 کیلومتر را پرواز کند.
اف-22 نسبت به جت جنگنده اف-35 که دیگر جنگنده نسل پنجم نیروی هوایی آمریکا محسوب می شود، توانایی بیشتری در حمل تسلیحات دارد. اف-35 می تواند در مجموع حدود 5700 پوند (2585 کیلوگرم) بمب و موشک را حمل کند در شرایطی که اف-22 بیش از دو برابر این میزان توانایی حمل تسلیحات دارد. اف-22 دارای چهار نقطه اتصال سلاح روی بال های خود است که امکان حمل حدود 5000 پوند (2268 کیلوگرم) سلاح، مخازن سوخت خارجی یا موشک هوا به هوای ایم-120 امرام را فراهم می کنند. همچنین، این جت جنگنده دارای سه قسمت حمل سلاح داخلی است.
جهت‌دهی رانش یکی دیگر از ویژگی های اف-22 رپتور است که در افزایش توانایی های پروازی این جت جنگنده نقش مهمی ایفا می کند. نازل های جهت‌دهی رانش طراحی شده برای اف-22 امکان دستیابی به سطح بالاتری از مانورپذیری را فراهم می کنند. اف-22 چه در سرعت های فراصوت و چه فروصوت از توانایی بالایی در ارائه مانورهای مختلف برخوردار است.
از آنجایی که بال های اصلی و بال های عقب اف-22 رپتور دقیقا در یک راستا قرار دارند، این جت جنگنده در رادارها به اندازه یک زنبور عسل کوچک دیده می شود. این مساله شکار آن توسط رادارها را بسیار دشوار می سازد، اگرچه به طور کامل نامرئی محسوب نمی شود.
خلبان اف-22 رپتور در کابینی منحصر به فرد و مجهز به فناوری های مختلف قرار می گیرد. کابین این جت جنگنده دارای یک سامانه پشتیبانی از زندگی ارتقا یافته است و نخستین کابین خلبان سازگار با عینک های دید در شب است. کابین اف-22 از سامانه نمایشگر نصب شده روی کلاه ایمنی (Helmet Mounted Display System) پشتیبانی می کند که از تمرکز خلبان بر فعالیت های خود به شیوه ای پایدار اطمینان حاصل می کند.
طول عمر 30 ساله و 8 هزار ساعت پرواز برای اف-22 رپتور در نظر گرفته شده است و این در شرایطی است که لاکهید مارتین به تازگی قراردادی 10.9 میلیارد دلاری را برای تعمیر و نگهداری و مدرن‌سازی ناوگان اف-22 رپتور نیروی هوایی آمریکا امضا کرده است.
با برچسب قیمت حدود 150 میلیون دلاری برای هر جت جنگنده، اف-22 رپتور پرنده ای ارزشمند برای نیروی هوایی آمریکا محسوب می شود. بر همین اساس، و از آنجایی که خلبانان باید حین کار با آن ایمن باشند، کارهای زیادی قبل از هر پرواز برای آماده سازی این جت جنگنده انجام می شود که در ویدئو زیر می توانید این روند را تماشا کنید.
ترجمه: محمدمهدی حیدرپور