عباس عبدي در روزنامه اعتماد نوشت: دو روز پيش آقاي رييسي در يك برنامه تلويزيوني شركت كرد؛ برنامهاي كه طبعا مثل برنامههاي مشابه روساي جمهور سابق اسما گفتوگو معرفي ميشد ولي رسما نوعي سخنراني است. در هر حال پرداختن مفصل به جزييات آن فرصت زيادي ميخواهد لذا در اين يادداشت ميكوشم كه برخي از مواضع و اظهارات ايشان را طرح و تعليقيههاي كوتاه به هر يك بنويسم.
مطالب داخل «» به نقل از خبرگزاري هاي اصولگرا از سخنان آقاي رييسي و ادامه آنها نقد بنده است.
«مردم بايد به عملكرد دولت نمره بدهند» اين رويكرد صحيحي است ولي دو نكته را اضافه كنم. نمرات كارشناسان، پايداري و اعتبار بيشتري از آراي مردم دارد لذا از آنان هم بپرسيد. به علاوه مردم تا حدي منتظر نتايج عملكرد هستند. فكر كنم در اسفند و فروردين زمان مناسبتري براي نمره دادن مردم است.
«مردم به شرايطي كه دولت را گرفتيم آگاه هستند» بله همه آگاه هستند. كسي آن شرايط را انكار نميكند ولي همه شعارها و وعدههاي دادهشده هم براساس آگاهي به همان شرايط است. كسي نميگويد دلار به ۴۲۰۰ برگردد، ولي اينكه طي اين مدت حدود 5 هزارتومان بيشتر شود درحاليكه به طعنه گفته ميشد 5 هزارتومان خواهد شد را تقصير آن شرايط نبايد انداخت.
«روزي ۷۰۰ خانواده ايراني داغدار ميشدند، ميگفتند تخصيص ارز امكان ندارد و به خاطر تحريم به ما واكسن نميدهند؛ ما واكسيناسيون را در اولويت قرار داديم و خدا را شاكريم كه امروز آمار ابتلا و فوت كاهش يافته است.» نيمي از اين گزاره درست است. ولي اين روند پيش از آمدن دولت كنوني آغاز شده بود. و وزير سابق بهداشت هم مورد حمايت اصولگرايان بود. به علاوه اوايل توليد واكسن تقاضاي جهاني بالا بود نه مثل الان كه عرضه بيشتر و بازار تا حدي اشباع است. با اين حال موفقيت دولت كنوني در ماجراي كرونا انكارناپذير است. البته مساله بركت را هم فراموش نكنيم. همچنين كاهش فشارهاي تحريمي را هم از ابتداي سال اضافه كنيد.
«روزي مردم دنبال واكسن بودند اما امروز دولت دنبال مردم است تا واكسن بزنند» اين درست است ولي يك اتفاق عمومي و جهاني هم هست. در مجموع در اين زمينه به دولت نمره قبولي بايد داد.
«در كشورهاي اطراف مشكلاتي هست، اما الان در كشور خودمان وضعيت خوبي داريم» اگر با افغانستان مقايسه كنيد قطعا درست است ولي مقايسه با افغانستان و عراق و سوريه درست نيست و اين در شأن دولت ايران نيست كه در چنين مقايسههايي وارد شود بهتر بود اين را نميگفتيد، اثر منفي بدي بر افكار عمومي دارد.
«فضاي كسبوكار دوباره دارد در كشور رونق ميگيرد» براي اثبات اين ادعا شاخصهاي زيادي هست حداقل بايد به برخي از آنها اشاره ميكرديد. متاسفانه برخي هم خلاف اين گزاره شما را معتقدند و گمان دارند در بهترين حالت وضع تغيير چنداني نكرده است.
«چند روز ديگر براي رفع مشكل كمبود پزشك متخصص در كشور تصميم ميگيريم» حتما اين كار را نكنيد. ابتدا يك گزارش كارشناسي در مورد ضرورت اين مساله منتشر كنيد. اگر هست همين امروز منتشر كنيد تا كارشناسان آن را مطالعه و نقد كنند. اگر چنين گزارشي نيست پس چطور ميخواهيد مساله به اين مهمي را تصميم بگيريد؟ اين يك فريبكاري كارشناسي است. مساله در اولويت ما رفتن همين متخصصان موجود است ابتدا اين را بايد حل كرد. بهعلاوه همين امسال اعلام شد كه برخلاف گذشته برخي رشتههاي تخصصي داوطلب كافي ندارد. اين ترس هست كه طرفداران طب اسلامي- ملي درصدد تخريب نظام آموزش پزشكي كشور از طريق كاهش سطح علمي آن باشند. در هر حال بدون انتشار گزارش كارشناسي هيچ تصميمي عاقلانه و مورد قبول نخواهد بود.
«ذخاير كالاهاي اساسي نگرانكننده بود؛ امروز نگراني درباره ذخاير كالاهاي اساسي نداريم» اين نكته را از شما ميپذيريم و اميدواريم با وحدت نظر در مجموعه قواي حكومتي شاهد چنين كمبودهايي نباشيم.
«روزهاي پاياني مردادماه نگراني تامين حقوق كارمندان دولت را داشتيم» ضرورت دارد كه اعلام شود اين حقوق از چه منابعي تامين شده است؟ اين موضوعي نيست كه بتوان آن را پنهان كرد و به مردم نگفت. آيا منابع درآمدي دولت بيشتر شده؟ آيا ثروت دولت فروخته شده؟ آيا از بانكها قرض شده؟ روشنگري در اين سه زمينه مهمتر از اصل بيان آن گزاره است.
«آثار تورمي كه امروز مردم دارند، ميبينند برميگردد به تصميماتي كه قبلا گرفته شده است» مثلا چه تصميماتي؟ روشن بگوييد. بهعلاوه اگر ادعايتان درست باشد اينها را مگر قبلا نميدانستيد كه تصميمات قبليها آثار تورمي درازمدتي دارد؟ تا كي اين آثار ادامه دارد؟ اين مصداق مسووليتپذيري نيست.
«همه تلاش را داريم ميكنيم كه تورم ايجاد نشود؛ مراكز آماري ميگويند تورم كنترل شده و رو به كاهش است» حتما همه دولتها چنين تلاشهايي داشتهاند ولي موفقيت كمتر بوده. مراكز گوناگون آماري نداريم. مرجع آمار در اين مورد بانك مركزي يا مركز آمار است. صريح عدد و رقم بدهيد و با نقدها و وعدههاي انتخاباتي خود مقايسه كنيد. عجلهاي براي قضاوت كردن نيست. اسفندماه يك ارزيابي ابتدايي ميتوان كرد.
«با كسري بودجه جدي مواجه هستيم؛ اين كسري بودجه را بايد تا آخر سال حل كنيم. اگر حل نشود مشكلات جدي خواهيم داشت.» اگر همين يك كار را به صورت پايدار انجام داديد ديگر نياز به كارنامهاي نداريد؟ كلا قبول هستيد؟ ولي اينكه اضافه كردهايد اگر حل نشود؛ يعني چه؟ كي بايد حل كند؟ اگر يك كارشناس اين جمله را بگويد منطقي است ولي رييسجمهور بايد بگويد من اين را حل ميكنم يا نميتوانم حل كنم. برنامه شما براي اين «اگر حل شود» چيست؟ بهعلاوه مشكلات جدي يعني چي؟ از اينكه هست جديتر؟ مگر نگفتيد حقوق كارمندان را حل كرديد؟ خب همان راه را هم براي تامين كسري بودجه ادامه دهيد. اگر حقوقها را بدهيد ۸۰ درصد بودجه تامين است. اميدوارم حل مشكل كسر بودجه از طريق تغيير در تعريف مفاهيم نباشد. اگر شيوه تامين حقوق كارمندان را توضيح داده بوديد بهتر ميتوانستيم داوري كنيم.
«بايد در كشور درآمدها را افزايش بدهيم و هزينهها را كاهش دهيم.» بله، بايد اين كار را كرد. مهمترين درآمد فروش منابع نفتي و صادرات آن است. فعلا مهمترين هزينه قابل كاهش نيز هزينههاي مبادله با خارج است كه گفته ميشود حداقل تا ۲۵ درصد بر قيمت تمامشده كالا و خدمات اضافه ميكند. هر دو مورد نيز مرتبط با حل مساله برجام است كه ظاهرا ارادهاي در مورد حل آن تاكنون شكل نگرفته است.
«همه بايد كمك كنند؛ هم دولت كمك كند و هم مجلس؛ دولت پرخرج قابل قبول نيست.» مشكل اصليتر دولت؛ پرخرج بودن آن نيست، بلكه ناكارآمدي آن است. در هر حال هر كدام را حل كرديد مردم حمايت خواهند كرد.