چرا زهر حیوانات برای خود آنها بی ضرر است؟ آیا تا به حال از خود پرسیده اید چرا حیوانات سمی به وسیله زهر خود کشته نمی شوند؟ باید گفت که سم این قبیل از حیوانات در بدن انها خنثی می شود.
در ابتدا سراغ سمی‌ترین حیوان در جهان یعنی قورباغه سمی می‌رویم. این حیوان بسیار کوچک است و از رنگهای جذابی تشکیل شده‌است و در جنگلهای بارانی آمریکای مرکزی و جنوبی زندگی می‌کند.
سم یک قورباغه کوچک می تواند برای ده فرد بالغ کشنده باشد، ولی مساله قابل تامل این است که این حیوانات از بدو تولد سمی نیستند، بلکه مواد شیمیایی و سمی خود را از خوردن حشرات دیگر به دست می آورند، ولی با وجود این، چرا این سموم برای خود آنها ضرری ندارد؟!
«ویال عبدالرحمن‌علی»، محقق مرکز پژوهش‌های قلب وعروق دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید: قدرت این حیوانات در رفع ضررهای سموم خود تا مدت‌ها دانشمندان را متحیر کرده بود.
محققان قورباغه‌های سمی در جنس phylloates که سم بسیار قوی به نام batrachotoxin دارند که می تواند یون های سدیم در داخل و خارج سلولها را از کار بیندازد و یکی از وظایف مهم فیزیولوژیکی بدن است، چون مغز سیگنال های الکتریکی را به بدن و این پیام ها نیز اطلاعاتی را به بخش هایی از بدن منتقل می کنند.
این سیگنال‌های الکتریکی به وسیله یون هایی با بار مثبت مثل سدیم منتقل می شوند و به سمت سلولهای بی تحرک می روند.
یونها داخل و خارج سلول ها از طریق درگاه ها پروتئینی به نام کانال یونی فعالیت می کنند، ولی زمانی که این کانال های یونی غیرفعال می شوند، سیگنال های الکتریکی نمی توانند از طریق بدن منتقل شوند.
ماده batrachotoxin باعث بازماندن کانال های یونی شده و همین امر موجب می شود، حرارتی از یون هایی با بار مثبت به سمت سلولها برود واگر کانال ها بسته نشوند، دستگاه کامل قدرت خود را برای انتقال پیام های الکتریکی از دست می دهد.
عبدالرحمن می‌گوید برای فعالیت مغز و قلب و عضلات نیاز به باز و بسته شدن این درگاه ها داریم و اگر کانال ها باز بمانند هیچ فعالیت قلبی و عضلانی و مغزی به وجود نمی آید. در حقیقت اگر یکی از این قورباغه ها را بخورید، حتم کشته خواهید شد. ولی سم این حیوانات چگونه بر بدن آنها تاثیری ندارد؟
جهش ژنتیکی
شایع ترین روش جهش ژنتیکی است که شکل پروتئین مورد بحث را تغییر میدهد. برای مثال قورباغه ای با سم خاصی وجود دارد که پروتئین مورد حمله اش با ماده شیمیایی استیل کولین همخوانی دارد .جهش ژنتیکی و مطالعات ۲۰۱۷ نشان داد که این شکل از مواد گیرنده ها را تغییر داده تا جایی که در برابر سمها مقاوم شده اند.
سم زدایی
روش دیگری که حیوانات وحشی در برابر حیوانات سمی به کار می گیرند، خروج کامل سم از بدن است. به این صورت که سم را به وسیله انتقال به حیواناتی که می خورند، از بین می برند.
عایق کاری
حیوانات سمی روش عایق و یا مکش سم را به کار می گیرند تا آسیبی به خودشان وارد نشود. کانال یون های سدیم را به وسیله سم خود حیوان در آزمایشگاه آزمایش کردند و متوجه شدند در برابر سم مقاوم نیستند. عبدالرحمن گفت در اصل این حیوانات باید بمیرند، برای همین راهکار عایق را به وسیله اسفنج پروتئینی به کار می گیرند. قورباغه ها نوعی پروتئین دارند که میتوانند این سم را بمکند تا به کانال ها نرسد.