عصرایران، رضا غبیشاوی - درباره حوادث اخیر در منطقه سراوان سیستان و بلوچستان می توان به نکات زیر اشاره کرد.
1- روز دوشنبه قبل، در شهرستان سراوان و در نقطه مرزی ایران با پاکستان، تعداد زیادی سوخت‌بر تجمع می کنند. به سمت آنها شلیک می شود و چند نفر کشته می شوند. مسوولان و رسانه های رسمی و اصلی سکوت می کنند.
فردا یعنی روز سه شنبه تجمع اعتراض آمیزی در شهر سراوان به ویژه در مقابل فرمانداری در این شهر، برگزار می شود. اعتراضات به خشونت کشیده می شود. بخشی از معترضین به ساختمان فرمانداری حمله می کنند و تخریب هایی در این ساختمان صورت می گیرد.
دوباره سکوت مسوولان و رسانه های رسمی ادامه می یابد تا اینکه در عصر روز سه شنبه، معاون امنیتی استانداری سیستان و بلوچستان توضیحاتی را از طریق صداوسیما ارائه می کند.
سوال اینجاست: چرا مسوولان در استان و تهران، همان روز دوشنبه اطلاع رسانی نکردند و درباره حوادث دوشنبه توضیح ندادند؟ چرا آنها حداقل با یک روز تاخیر در این زمینه یعنی عصر سه شنبه، توضیح دادند؟ آیا استاندار و وزیر کشور یا دیگر مقامات استانی و کشوری نباید واکنش نشان دهند؟ رسانه های اصلی چرا گزارش یا مصاحبه یا واکنشی درباره ابعاد مختلف حادثه نداشتند تا اگر طرف یا اطرافی اشتباه کرده باشد مشخص شود و با اطلاع رسانی و عذرخواهی، آرامش برقرار و از شدت خشم کم شود.
آیا مسوولان و رسانه های اصلی نمی دانند با این سکوت و خودداری از اطلاع رسانی به موقع، عملا افکار عمومی را در یک وضعیت انتظار و تعلیق قرار می دهند؟ افکار عمومی و مردم در این شرایط چه باید بکنند؟ از کجا باید اطلاعات مورد نیاز خود را کسب کنند؟
سکوت مقامات استانی و مرکز در کنار سکوت رسانه های رسمی و اصلی در این زمینه، تنها مخاطبان را به سمت شبکه های ماهواره ای، رسانه های غیررسمی، شبکه های اجتماعی و ترکیب خبرهای جعلی و غیرجعلی سوق می دهد.
این روش اطلاع رسانی نه تنها از اعتبار مسوولان و رسانه های رسمی و اصلی می کاهد بلکه آن را به مرز نابودی می کشاند. این رفتارهای مسبوق به سابقه، مرجعیت رسانه های داخلی را نیز به چالش می کشد.
روشی که مسوولین و رسانه های اصلی برای پوشش خبری این حادثه در پیش گرفتند دقیقا همان روش قدیمی است؛ روش اشتباه متعلق به دوره قبل از اینترنت و موبایل. روشی که روز به روز با وجود اینترنت و موبایل و ماهواره و رسانه ها و ارتباطات فعلی، فاجعه بودن آن بیش از پیش عیان می شود.
اگر به دنبال کاهش مشکلات و افزایش تعاملات مردم و مسوولان هستیم راهی نیست جز اینکه مسوولان به سرعت درباره موضوعات مهم واکنش نشان دهند و رسانه ها همیشه در صحنه حوادث و اتفاقات حاضر باشند.
در عصر اینترنت و موبایل و سیل اطلاعات، با جنگ روایت ها روبه رو هستیم. برنده آن کسی است که زودتر روایت کند. سکوت مسوولان و رسانه های اصلی و داخلی در این صحنه، تقدیم نتیجه به رقیب است. اگر می خواهیم مردم سخنان مسوولان را بیشتر باور کنند. اگر می خواهیم مردم روایت رسانه های داخلی را باور کنند راهی نیست جز اینکه آنها حرف بزنند؛ سریع، صحیح و دقیق. با حرف نزدن، داستانی حذف نمی شود بلکه داستان با روایت دیگری نقل می شود.
2- به گفته معاون امنیتی استاندار سیستان و بلوچستان در اثر شلیک از سوی ماموران پاکستان به سمت تجمع کنندگان در ایران، یک نفر کشته شده. او همچین گفته بعضی از تجمع کنندگان سوخت بر، به یک پاسگاه مرزی حمله کردند که در این حادثه هم یک نفر کشته شده اما هنوز مشخص نیست این فرد هم در اثر شلیک گلوله از پاکستان کشته شده یا در حادثه پاسگاه.
چرا مسوولان ایرانی به دولت پاکستان بابت قتل شهروندان ایرانی اعتراض نمی کنند؟ چرا وزارت خارجه ایران، سفیر پاکستان را احضار نکرد؟ چرا مسوولان ایرانی موضع گیری نکردند؟ چرا در کمترین حجم و پایین ترین سطح ممکن موضع گیری می کنند؟
3- به گفته مسوولان، در اعتراضات سه شنبه و حمله به فرمانداری کسی کشته نشد و این یعنی مسوولان خویشتنداری از خود نشان دادند. این موضوع، نقطه مثبتی است.
4- سیستان و بلوچستان با مشکلات زیادی روبه رو است. شاید مهمترین آنها تبعیض و فقر باشد. بخش مهمی از مردم در تامین قوت روزانه خود مشکل دارند. وضعیت سیستان و بلوچستان شبیه هیچ استانی نیست. تعامل با حوادث و اتفاقات مختلف در این استان، نیازمند مدیریت و تدبیر بیشتری است تا برخوردها و حوادث تاسف انگیز به حداقل خود برسد. افزایش اختیارات مسوولان استانی در زمینه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی؛ انتخاب مسوولان از میان نیروهای کارآمد بومی و کاهش نگاه امنیتی و غلبه نگاه اقتصادی، احتمالا می تواند به کاهش سطح تنش و مشکلات در این استان کمک کند.