رییس کل بانک مرکزی گفت: تحریم‌های ۲ سال گذشته، بی سابقه‌ترین تحریم‌ها علیه ایران بوده که تاکنون در مورد هیچ کشوری اعمال نشده و امروز کشورمان درگیر یک جنگ تمام عیار اقتصادی است.
به گزارش ایرنا، عبدالناصر همتی، پنجشنبه در نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان فارس در شیراز افزود: ظرف سال‌های اخیر شرایط بسیار سختی را گذراندیم و لذا انتظارات از بانک مرکزی و نظام بانکی کشور هم باید متناسب با توانایی‌ها و امکانات سیستم بانکی و بانک مرکزی باشد.
وی ادامه داد: تحریم‌های جدید آمریکا که از اواخر سال ۹۶ اعلام شده بود از پانزدهم مرداد سال ۹۷ و یک هفته پس اینکه مسوولیت بانک مرکزی را بر عهده گرفتم عملیاتی شد و به مرور و در ماه‌های بعد از آن به اوج رسید که شامل تحریم بانک مرکزی، بانک‌ها و صادرات نفتی و سایر موارد بود و عملا منابع ارزی و اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داد.
وی اضافه کرد: در طول ۲ سال گذشته بخش زیادی از درآمد ارزی کشور را از دست دادیم و بنابراین دولت در ۲ سال گذشته به شدت تحت فشار بود و همان مقدار محدود منابع ارزی نیز با هدف حمایت از اقشار ضعیف با نرخ چهار هزار و ۲۰۰ تومان تبدیل شد.
او اظهار داشت: این فشار به حدی بود که حتی بسیاری از کشورهایی که با ما روابط دوستانه داشتند، منابع ارزی کشور را بلوکه کردند و پول‌های ما را ندادند.
وی گفت: امسال و تا آبان و آذرماه ۹۹ بیشترین فشارها را تحمل کردیم و شرایط بسیار سخت شد و بسته شدن مرزها به دلیل شیوع کرونا و محدود شدن سیستم بانکی نیز شرایط ویژه‌ای را برای کشور ایجاد کرد که از این شرایط سخت عبور کردیم و دشمن به‌رغم فشار به طبقات کم درآمد جامعه و ایجاد مشکلات معیشتی برای آنها، به هدف خود که فروپاشی اقتصادی کشور بود نرسید.
وی، با اشاره به انتشار افزون بر ۸۰ هزار میلیارد تومان اوراق از سوی دولت در سال ۹۹ بیان داشت: بخش زیادی از این انتشار اوراق در چارچوب عملیات بازار باز انجام شده و اگر این اقدام صورت نمی‌گرفت، ۵۶۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی اضافه ایجاد می‌شد.
تورم موجود، ناشی از محدودیت عرضه ارز است
وی ادامه داد: تورم موجود در کشور ناشی از محدودیت عرضه ارز و انباشت نقدینگی است و لذا بالا رفتن قیمت ارز به دلیل محدودیت‌ها بدون تردید بر افزایش قیمت‌ها و تورم تاثیر زیادی داشته است.
همتی گفت: در شرایط تحریم و با کاهش درآمدهای دولت، بخشی از ارزهای صادراتی نیز به کشور برنگشت که البته بخش مهمی از صادرکنندگان ارز خود را برگرداندند که قابل تقدیر است.
رییس کل بانک مرکزی افزود: لذا باید توجه داشته باشیم که وقتی تعادل عرضه و تقاضای ارز به هم می‌خورد، قیمت ارز نیز افزایش می‌یابد.
همتی اضافه کرد: اگر بانک مرکزی مانع واردات بدون انتقال ارز نمی‌شد و سایر محدودیت‌ها را اعمال نمی‌کرد نرخ ارز می‌توانست بسیار بالاتر برود.
وی، در مورد مشکلات نظام بانکی هم گفت: به دلیل مسائلی اعم از بدهی‌های دولت و بخش‌های مختلف به بانک‌ها که از سالیان گذشته وجود داشته و نیز فشار تحریم‌ها، بانک های کشور که ۹۰ درصد تامین مالی کشور بر دوش آنهاست، دچار مشکل هستند.
او افزود: با وجود این موارد، امسال افزون بر ۷۰۰ هزار فقره وام ازدواج به مبلغ ۳۷ هزار میلیارد تومان توسط بانک‌ها پرداخت شد و تاکنون ۷۵ هزار میلیارد تومان برای حمایت از اقشار و کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا اختصاص یافته است که از این میزان ۲۸ هزار میلیارد تومان وام یک میلیون تومانی به سرپرستان خانوارهای یارانه بگیر بوده که نقش مهمی در حمایت از اقشار ضعیف جامعه داشت.
وی بیان کرد: همچنین در ۹ ماهه امسال، بانک‌ها یک هزار و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده‌اند که ۶۰ درصد آن سرمایه در گردش بود.
رییس کل بانک مرکزی افزود: بنابراین انتظارات از بانک‌ها باید معقول و مبتنی بر واقعیت‌ها باشد و اگر تعادل بین منابع ورودی و خروجی بانک‌ها وجود نداشته باشد بانک‌ها دچار مشکلات عدیده خواهند شد که نظام اقتصادی کشور را خدشه‌دار خواهد کرد.
تلاش برای وصول مطالبات بانک‌ها ادامه دارد
وی، ضمن قدردانی از حمایت‌های قوه قضاییه در وصول بخشی از مطالبات بانک‌ها از بدهکاران بانکی گفت: خوشبختانه هم‌افزایی خوبی بین بانک مرکزی و قوه قضاییه وجود دارد و موارد این چنینی در کمیته فرادستگاهی پیگیری می‌شود و تلاش‌ها برای وصول تمام مطالبات ادامه دارد.
همتی، با بیان اینکه وظایف اصلی بانک مرکزی شامل سیاستگذاری پولی، سیاستگذاری ارزی، مدیریت نظام پرداخت‌ها، بانکداری دولت و نظارت بر بانک‌هاست افزود: استقلال بانک مرکزی نقش مهمی در کنترل تورم و انجام وظایف آن دارد که مفهوم آن عدم ارتباط بانک مرکزی با دولت و مجلس نیست بلکه بدین معناست که سیاست پولی باید به صورت مستقل و بر اساس نظرات کارشناسی اتخاذ شود.
وی، با بیان اینکه شفاف سازی و انضباط در سیستم پولی و بانکی کشور با حمایت و تاکید رهبر معظم انقلاب انجام شده و ادامه خواهد داشت، گفت: در سال‌های اخیر ایجاد شفافیت در نظام‌های پرداخت و تراکنش‌های بانکی نقش بسزایی در جلوگیری از پولشویی و تخلفات بانکی داشته و شاید بخشی از فشارها به بانک مرکزی و نظام بانکی به دلیل جلوگیری از تخلفات در تراکنش‌هاست
این مقام مسوول اظهار داشت: قبل از ایجاد سامانه رفع تعهد ارزی واردات در سال ۱۳۹۷ حدود ۳۰ درصد از تعهدات اجرا نمی‌شد اما در حال حاضر این رقم به حدود ۶ درصد رسیده است.
همتی، هدف بانک مرکزی را حمایت از فعالان اقتصادی به هر طریق ممکن دانست و گفت: قصد ایجاد محدودیت در مسیر فعالیت اقتصادی فعالان اقتصادی نداریم و تا جایی که امکان داشته باشد و ظرفیت‌هایمان اجازه دهد مشکلات را تسهیل می‌کنیم.
از کاهش نرخ ارز استقبال می‌کنیم
همتی، با اشاره به اینکه بانک مرکزی بی شک از کاهش نرخ ارز استقبال می‌کند، افزود: مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی حفظ و تقویت ارزش پول ملی است و از این رو طرح این موضوع که بانک مرکزی تمایلی به کاهش نرخ ارز ندارد، به هیچ عنوان صحیح نیست.
او گفت: افزایش نرخ ارز موجب افزایش هزینه‌های دولت است و از افزایش نرخ ارز نفعی به دولت نمی‌رسد.
وی اضافه کرد: سال ۹۸ از مجموع حدود ۱۵ میلیارد دلار کالای اساسی که وارد کشور شد، هفت میلیارد دلار آن از ذخایر و منابع بانک مرکزی تامین ارز شد و امسال نیز از هشت میلیارد دلار ارز در نظر گرفته شده برای واردات کالای اساسی، پنج میلیارد دلار آن توسط بانک مرکزی تامین شده است.
همتی، با اشاره به اینکه نرخ ارز باید به شکل پایدار، متعادل و به دور از ایجاد نوسانات و شوک در اقتصاد کاهش یابد، بیان کرد: به این ترتیب، تولید کنندگان، صادرکنندگان و وارد کنندگان در فعالیت‌هایشان حداقل افق میان مدتی را لحاظ می‌کنند.
وی، بخشی از نوسانات نرخ ارز را روانی دانست و افزود: صادرات نفت ما به رغم عدم لغو تحریم‌ها بهبود یافته و صادرات نفت نسبت به پنج ماه پیش بیش از ۲ برابر شده و روند صادرات فرآورده‌هایمان نیز ظرف دو سه ماه اخیر بهتر شده است.
رییس کل بانک مرکزی در خصوص آمار عرضه ارز در سامانه نیما هم گفت: در سامانه نیما دیروز ۲۵۰ میلیون دلار ارز توسط صادکنندگان عرضه شده که امری بی‌سابقه است و لذا روند عرضه ارز نسبت به گذشته روان‌تر شده است و ارز صادرات غیرنفتی در حال بازگشت به کشور است.
همتی افزود: امیدوارم با مطلوب شدن شرایط و ایجاد ثبات، طی ماه‌های آینده شاهد شرایط بهتری باشیم.
وی، ضمن تاکید بر لزوم توجه بیش از پیش به رفاه شهروندان گفت: معیشت مردم و به ویژه دهک‌های پایین جامعه ظرف این ۲سال متحمل آسیب‌هایی شده و لذا ضروری است با همیاری یکدیگر و با وحدت رویه در جهت بهبود وضعیت معیشتی مردم و رفع مشکلات آنان بکوشیم.
بانک‌ها، تصمیمات هیات خبرگان بانکی استان‌ها را جدی بگیرند
رییس شورای پول و اعتبار ضمن تاکید بر افزایش همکاری ها میان استانداری‌ها و شبکه بانکی بیان کرد: بانک‌ها باید مباحث طرح شده و تصمیمات اخذ شده از سوی هیات خبرگان بانکی استان‌ها را جدی بگیرند.
همتی افزود: این هیات به نوعی هیات تشخیص مصلحت استان‌ها در امور بانکی محسوب می‌شود که اعضای آن به موجب قانون تسهیل، به پیشنهاد استاندار و با حکم رئیس کل بانک مرکزی منصوب می‌شوند.
وی، خواستار گزارش هرگونه تخطی بانک‌ها از اجرای تصمیمات هیات خبرگان بانکی به بانک مرکزی شد.
به دنبال محدود کردن تولید نیستیم
وی، با اشاره به اینکه بانک مرکزی به دنبال محدود کردن تولید نیست افزود: عمده واحدهای تملیکی توسط بانک‌ها، پیش از تملیک توسط شبکه بانکی، تعطیل و فاقد کارایی بودند و از این رو تاکید می‌کنم که شبکه بانکی به دنبال حمایت از تولید است.
همتی، با بیان اینکه دوران ساخت را پشت سر خواهیم گذاشت افزود: نسبت به بهبود شرایط بسیار خوش بین هستم و البته بالاخره اراده ملت در برابر فشارهای دشمنان پیروز شد.
او گفت: در همین راستا، ظرف ۶ ماه ابتدایی سال 99 رشد اقتصادی کشورمان مثبت بوده که این امر نشان از تحقق جهش تولید مدنظر رهبر معظم انقلاب است.
همتی ادامه داد: خوشبختانه ما در بخش کشاورزی وضعیت مطلوب و جهش داشته‌ایم اما در بخش خدمات به دلیل شرایط مرتبط با ویروس کرونا با افت مواجه بودیم.