دکتر آنا دیلمی در گفت‌وگو با ایسنا، تنها راهکاری که می‌تواند به کنترل همه‌گیری در این شرایط کمک کند را واکسیناسیون دانست و تأکید کرد: شکست کرونا بدون واکسیناسیون امکان‌پذیر نیست، بنابراین درخواست می‌کنم مسئولان این موضوع را جدی بگیرند.
وی با اشاره به اینکه بر اساس گفته‌های مسئولان حداقل تا ۶ ماه دیگر واکسن ایرانی برای واکسیناسیون جمعی آماده می‌شود، گفت: با ادامه این روند و تا زمان واکسیناسیون جمعی هر روز افراد زیادی را از دست می‌دهیم، بنابراین بهتر است حداقل دوزی از واکسن‌های خارجی را وارد کنیم و بخشی از افراد آسیب‌پذیر واکسینه شوند، همان‌طور که حتی کشورهایی که خودشان درحالی‌که تولید واکسن هستند هم واکسن خریده‌اند. مثل انگلیس که درحالی‌که تولید کننده واکسن آکسفورد است، ولی واکسن فایزر را هم خریداری کرد تا اگر فایزر زودتر آماده شد بتواند مردم کشورش را زودتر واکسیناسیون کند.
برای واکسیناسیون حتی یک روز را هم نباید از دست داد
این پزشک و پژوهشگر با بیان اینکه واکسیناسیون مسئله‌ای است که حتی یک روز را هم نباید از دست داد، گفت: حتی اگر ۶۰ تا ۷۰ درصد جامعه هم واکسینه شوند می‌توان به کنترل بیماری امیدوار بود. اولویت دریافت واکسن هم باید بیماران زمینه‌ای، افراد سالمند و کادر درمان باشند، ولی هرچقدر بخش بیشتری از جامعه را دربر بگیرد بهتر است.
وی با اشاره به اینکه در کل دنیا افرادی وجود دارند که آنتی واکسن هستند و می‌خواهند دید مردم را نسبت به واکسن و علم تغییر دهند، یادآور شد: این مقاومت‌ها از قدیم‌الایام و در مورد واکسن سرخک و سرخجه و ... هم بوده است، این افراد متأسفانه از هر دستاویزی استفاده می‌کنند؛ مثلاً فلج بلز پس از واکسیناسیون که در درصدی از افراد اتفاق افتاد به کل افرادی که واکسن دریافت کردند تعمیم داده شد درحالی که این موضوع در کل جامعه و به‌صورت عادی هم اتفاق می‌افتاد.
تعویق واکسیناسیون آسیب بیشتری به جامعه وارد می‌کند
دیلمی خاطرنشان کرد: کسانی که واکسن فایزر را دریافت کردند ۴ نفر از گروهی بودند که واکسن را دریافت نکرده و در گروه کنترل بودند که دارونما دریافت کرده بودند. ۲ نفر هم از گروه واکسن بودند که تحقیقات نشان داد مشکل آن‌ها ارتباطی به واکسن نداشته است، با همه این اوصاف اعلام کردند ۶ نفر به خاطر واکسن فایزر فوت شدند! قطعاً دود این نوع اطلاع‌رسانی‌ها به چشم خودمان می‌رود و هرچقدر واکسیناسیون به تعویق بیفتد آسیب بیشتری به جامعه وارد می‌شود.
وی با بیان اینکه شرایط تزریق هر واکسن کرونا مشخص است، تصریح کرد: مثلاً فایزر اعلام کرده برای مادران باردار باید جداگانه تصمیم‌گیری شود و همه نباید واکسن را تزریق کنند، در مورد کودکان زیر ۱۶ سال هم فعلاً اعلام‌شده نباید واکسن تزریق کنند و همچنین افراد مبتلا به آلرژی‌های شدید. در هر حال با ورود واکسن، اطلاع دقیق و پروتکل مشخص آن نیز اعلام خواهد شد.
دکترای حرفه‌ای پزشکی با بیان اینکه درخواست کادر درمان و پزشکان شروع هرچه زودتر واکسیناسیون کووید است، افزود: خانواده‌های زیادی نیز بیمار زمینه‌ای و سالمند در منزل دارند و این روزها به‌شدت نگران عزیزانشان هستند، به‌ویژه در شرایط کنونی که در کشورهای دیگر واکسن واردشده و در حال تزریق واکسن هستند. این موضوع نگرانی مردم ما را بیشتر می‌کند، چون زمانی که کرونا در همه دنیا شایع بود راحت‌تر با این موضوع کنار می‌آمدیم تا امروز که در بیشتر کشورها واکسیناسیون شروع‌شده و ما همچنان منتظر واکسن هستیم.
علائم هشدار برای مراجعه اورژانسی بیماران کووید۱۹
دیلمی در بخش دیگری از صحبت‌هایش در خصوص علائمی که باید در بیماران کووید۱۹ جدی گرفته شود، اظهار کرد: بیماران کووید در بسیاری از مواقع می‌توانند بعد از تشخیص پزشک و تجویز یکسری داروها، در منزل قرنطینه شوند و لازم نیست حتماً در بیمارستان بستری شوند، ولی یکسری علائم به‌عنوان علائم هشدار در نظر گرفته می‌شود که اگر این علائم تشدید شد حتماً باید به بیمارستان مراجعه کنند.
وی علائم هشدار در مورد بیماران کووید۱۹ را شامل درد قفسه سینه، تنگی نفس، تعداد نفس بالا، فشارخون پایین، ضعف و بی‌حالی پیش‌رونده برشمرد و افزود: اکسیژن خون زیر ۹۰ در افراد سالمی که بیماری زمینه‌ای ندارند و اکسیژن خون زیر ۹۳ در افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند جزو علائم هشدار است که با مشاهده آن باید حتماً به بیمارستان مراجعه کرد. همچنین تداوم تب بعد از گذشت ۴ روز یا تبی که بیش از ۳۸ و نیم درجه است از دیگر علائم هشدار در بیماران است.
این پزشک و پژوهشگر به اسهال شدید در بیماران اشاره و تصریح کرد: اسهالی که بیش از ۴۸ ساعت طول می‌کشد و هم‌زمان فرد تحمل خوراکی ندارد و دچار کم‌آبی می‌شود باید به‌عنوان هشدار در نظر گرفته شود، به‌ویژه در سالمندان و کودکان این موضوع باید جدی گرفته شود.
وی تشدید شدن سرفه‌های گاه و بی گاه یا سرفه‌های خشک خلط دار را از دیگر نشانه‌های جدی بیماری برشمرد و افزود: درمجموع زمانی که حال عمومی بیمار به سمت بدتر شدن می‌رود مثل زمانی که ضعف و بی‌حالی شدت گرفته و بیمار دچار افت هوشیاری یا کبودی می‌شود جزو موارد اورژانسی است که بیشتر مردم می‌دانند در این شرایط باید حتماً به مرکز درمانی مراجعه کرد.
دیلمی با تأکید بر اینکه نباید اجازه داد بیماری به مرحله‌ای برسد که بیمار نیاز به خدمات اورژانسی پیدا کند، گفت: اطلاع از حال عمومی بیمار بسیار مهم است و باید مراقب بود که به‌محض تشدید علائم و وخامت حال بیمار به پزشک مراجعه کرد.
وی افزود: یکی از موارد غیرضروری در مراجعه به پزشک گرفتن سی‌تی‌اسکن از ریه است چون بیمار در معرض اشعه قرار می‌گیرد، درحالی‌که همه بیماران نیازی به سی‌تی‌اسکن ریه ندارند و برخی از بیماران ممکن است اصلاً در طول بیماری نیازی به سی‌تی‌اسکن ریه پیدا نکنند.
درمان‌های بیماران کووید در منزل
این دکترای حرفه‌ای پزشکی در مورد بیمارانی که می‌توانند روند درمان خود را در منزل سپری کنند، توضیح داد: در موارد خفیف بیماری که بیمار تک‌سرفه دارد، جوان و بدون هیچ بیماری زمینه‌ای است توصیه می‌شود در خانه بماند و درمان‌های حمایتی مثل مصرف مایعات و داروهای ضدویروسی که پزشک تجویز می‌کند را دنبال کند، اما درصورتی‌که علائم هشدار ایجاد شد سریعاً به مرکز درمانی مراجعه کند.
وی در مورد تفاوت درمان‌هایی که در منزل انجام می‌شود با مراکز درمانی نیز گفت: درمان‌هایی که در مورد بیماران خفیف در منزل انجام می‌شود شامل تجویز ویتامین دی، ویتامین سی و زینک است، همچنین اگر فرد مشکلات گوارشی نداشته باشد ب کمپلکس و امگا۳ تجویز می‌شود. ملاتونین دوز ۶ میلیگرم نیز برای مصرف یک ساعت قبل از خواب تجویز می‌شود که هم اثرات ضدویروسی دارد و هم باعث می‌شود بیماران خواب راحت‌تری داشته باشند.
دیلمی با یادآوری اینکه بسیاری از بیماران از درد کمر و درد پا و بدن‌درد شکایت دارند و برخی هم دچار بی‌خوابی می‌شود، افزود: تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد ویروس کرونا می‌تواند در بدن انسان ایجاد لخته کند، بنابراین اگر فرد ممنوعیتی برای مصرف داروی ضد انعقاد نداشته باشد این دارو نیز تجویز می‌شود.
وی به موارد منع مصرف داروی ضد انعقاد نیز اشاره و تصریح کرد: در افراد مبتلا به آسم، خونریزی فعال گوارشی، مشکلات انعقادی، سن زیر ۱۸ سال، مادران باردار و شیرده، افراد دچار نارسایی و مشکلات کبدی و کلیوی شدید یا حساسیت دارویی، این دارو تجویز نمی‌شود.
این پزشک استفاده از داروهایی مثل آیورمکتین و فاموتیدین را در مراحل تحقیقاتی در مورد بیماران کووید مؤثر دانست و گفت: این داروها برای درمان سرپایی در منزل تجویز می‌شود که فرد باید در کنار مصرف داروها، استراحت کرده و مایعات زیادی مصرف کند. اگر بیمار اشتها داشته باشد نشانه خوبی است و می‌توانند با مصرف میوه، سبزی‌ها و مایعات و غذاهای مفید، روند بهبودی خود را سرعت بخشد.
تفاوت‌های درمان بیماران کووید در بیمارستان
دیلمی در ادامه به بیماران بستری در بیمارستان و روند درمان آن‌ها اشاره و اظهار کرد: روند درمان در بیمارستان تفاوت‌هایی با درمان در منزل دارد. در بیمارستان داروهای ضد انعقاد به صورت تزریقی برای بیماران تجویز می‌شود، مثل انوکساپارین یا هپارین یا یکسری داروهایی که فقط در بیمارستان تجویز می‌شود مثل رمدسیویر که در روزهای اولیه که ویروس درحال تکثیر است می‌تواند روند درمان را بهبود بخشد.
دکترای حرفه‌ای پزشکی پیرامون عوارض بیماری کووید در بیماران بهبودیافته نیز توضیح داد: برخی افراد که دچار بیماری کووید خفیف شده و بهبود پیداکرده بودند، مدتی بعد دچار ایست قلبی شدند و این موضوع حتی در افراد جوان گزارش‌شده است.
توصیه‌هایی به بیماران بهبودیافته کووید
وی در ادامه توصیه‌هایی به بیماران بهبودیافته کووید داشت و گفت: این افراد بعد از بهبودی به‌هیچ‌وجه نباید ورزش‌های سنگین انجام دهند و بهتر است تا یک ماه پس از بهبودی با ورزش‌های سبک و نرمش شروع کنند و تحرک داشته باشد ولی سریع سراغ ورزش‌های سنگین نرود، همچنین مصرف مایعات زیاد تا ۴۰ روز ادامه داشته باشد که جلوی انعقاد خون را می‌گیرد.
این پزشک و پژوهشگر با بیان اینکه بعد از مدتی، به‌خصوص اگر علائم تکرار شد بیمار باید دوباره به پزشک مراجعه کند، افزود: ضعف و بی‌حالی تا مدتی بعد از بهبودی طبیعی است، اما بیمار نباید به‌هیچ‌وجه خود را با انجام کارهای سنگین خسته کنند تا سیستم ایمنی بدن فرصت تقویت و بازسازی خود را داشته باشد، همچنین باید خواب کافی داشته باشند و تا مدتی زندگی نرمال داشته باشند و از استرس‌های کاری دور باشند.
تبعات ترس از کرونا و انکار کرونا
دیلمی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ترس از کرونا و انکار آن در جامعه اشاره و اظهار کرد: متأسفانه باگذشت نزدیک به یک سال از این بیماری هنوز مواردی از ترس و انکار کرونا در بین مردم وجود دارد، موضوعی که نه‌تنها به خود افراد، بلکه به جامعه آسیب می‌زند. کسی که کرونا را انکار می‌کند و خودش را قرنطینه نمی‌کند به‌راحتی ویروس را در میان اطرافیان خود و جامعه پخش می‌کند، ممکن است بیماری خفیفی داشته باشد و خوب شود ولی در مواجهه او با گروه‌های پرخطر مثل سالمندان و یا بیماران زمینه‌ای ممکن است دچار آسیب جدی و جبران‌ناپذیر یا فوت شوند.
وی همچنین در مورد افرادی که همچنان معتقدند کرونا شایعه است، گفت: این افراد فشار مضاعفی بر دوش پزشکان و کادر درمان می‌گذارند، چراکه هر روز بیماران زیادی در بیمارستان بستری می‌شوند و برخی جان خود را از دست می‌دهند، ولی هنوز خطر بیماری برای برخی افراد باورپذیر نیست!
دکترای حرفه‌ای پزشکی ادامه داد: متأسفانه حتی در برخی خانواده‌ها چنین اختلاف دیدگاهی وجود دارد و یکی از اعضای خانواده به پروتکل‌های بهداشتی و پیشگیری از بیماری پایبند است و دیگری بیماری را انکار می‌کند، درحالی‌که همه در یک کشتی نشسته‌اند و اگر این کشتی سوراخ شود تمام خانواده را غرق می‌کند.
وی در مورد عوارض جدی نگرفتن بیماری نیز توضیح داد: درمان ضدویروسی زمانی که ویروس در فاز تکثیر است باید شروع شود، درحالی‌که برخی افراد در این مرحله درمان را شروع نمی‌کنند و ویروس در بدن آن‌ها تکثیرشده و به مرحله‌ای می‌رسد که دیگر درمان مؤثر نیست. متأسفانه مدتی پیش دختر جوان ۲۰ ساله‌ای را با اکسیژن خون ۶۵ درصد تازه به بیمارستان آورده بودند، چون معتقد بودند اگر به بیمارستان بیاید فوت می‌کند و متأسفانه همین اتفاق به خاطر مراجعه دیرهنگام به بیمارستان افتاد.
تجویزهای خودسرانه و درمان‌های غیرعلمی کووید
دیلمی به تجویزهای خودسرانه و درمان‌های غیرعلمی کووید در این دوران هم اشاره کرد و گفت: هر زمانی که مشکلی در جامعه ایجاد می‌شود افرادی وجود دارند که از شرایط به وجود آمده سوءاستفاده کرده و به فکر منافع خودشان هستند. مثلاً در این دوران شاهد موارد زیادی بودیم که به‌عنوان درمان قطعی کرونا اعلام می‌شد، درحالی‌که اگر درمان قطعی کرونا وجود داشت باید در همه دنیا استفاده می‌شد.
وی از مردم خواست در مقابل کاسبان کرونا هوشیار باشند و تأکید کرد: اگر دارو و درمان قطعی برای کرونا وجود داشته باشد حتماً مجوز رسمی می‌گیرد، سازمان جهانی غذا و دارو اعلام می‌کند و در کشور ما هم وزارت بهداشت تائید می‌کند. درحالی‌که تاکنون هیچ‌کدام از مواردی که مدعی درمان قطعی کرونا هستند این مراحل را طی نکرده‌اند، بنابراین افراد نباید فریب تبلیغات کذب را بخورند، البته ممکن است در مواردی افراد بهبود یابند اما به دلیل مصرف داروی مدعیان درمان کرونا نیست، بلکه سیستم ایمنی خودشان باعث شده بهبود پیدا کنند.
این پزشک و پژوهشگر همچنین در مورد مصرف برخی داروهای گیاهی برای درمان کرونا گفت: برخی از این داروهای گیاهی با داروهای شیمیایی تداخل دارند، بنابراین اینکه افراد خودسرانه داروهای گیاهی مصرف کنند به‌خصوص کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند و در کنار آن داروی شیمیایی نیز مصرف کنند می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد.
بیماری زمینه‌ای باید تحت کنترل باشد
وی در مورد بیماران زمینه‌ای نیز تأکید کرد: آنچه مهم است این است که این افراد قرنطینه را رعایت کنند، خواب و استراحت کافی داشته باشند، استرس را از خودشان دور کنند و مصرف مایعات زیاد، غذاهای سالم و مقوی را در برنامه روزانه خودشان داشته باشند.
دیلمی ادامه داد: بیمارانی که ریسک ابتلا به نوع شدید بیماری را دارند مثل افراد مبتلا به سرطان، نقص ایمنی، بیماری جدی قلبی، دیابت نوع۲ و چاقی بیش‌ازاندازه باید در این دوران خیلی بیشتر مراقب خودشان باشند و حتماً بیماران زیر نظر پزشک و تحت کنترل باشند و رژیم غذایی خود را رعایت کنند تا در معرض خطر کمتری باشند.
تفاوت ابتلا به نوع شدید و خفیف بیماری کووید
وی تفاوت ابتلا به نوع شدید و خفیف بیماری کووید را بسته به عوامل مختلفی دانست و گفت: یکی از این عوامل بیرونی و مربوط به حجم ویروسی است که وارد بدن افراد می‌شود، به همین دلیل است که افرادی که در بخش درمان کار می‌کنند احتمال ابتلای بیشتری به نوع شدید بیماری دارند. عامل درونی نیز به سیستم ایمنی افراد برمی‌گردد که تحقیقات در مورد آن ادامه دارد. موارد دیگری نیز گزارش‌شده ولی صد در صد قطعی نیست، مثلاً گفته‌شده گروه خونی A نسبت به گروه خونی O دچار بیماری شدیدتری می‌شوند ولی بازهم صد در صد نیست و مواردی خلاف آن را ثابت کرده است. در مجموع سن، بیماری زمینه‌ای و جنسیت در ابتلا به نوع شدید بیماری تأثیر دارد و تحقیقاتی انجام‌شده نشان می‌دهد نوع شدید بیماری در مردان بیشتر از زنان است.
ابتلای دوباره به بیماری به خاطر عود ویروس قبلی یا ابتلای مجدد
دکترای حرفه‌ای پزشکی در خصوص افرادی که پس از بهبودی بار دیگر دچار بیماری کووید می‌شوند، تصریح کرد: هنوز نمی‌توان به‌صورت قطعی گفت ابتلای دوباره افراد به خاطر عود ویروس قبلی یا ابتلای جدید است.
وی با بیان اینکه هنوز مشخص نیست آنتی‌بادی تا چه زمانی در بدن افراد باقی می‌ماند، گفت: برخی تحقیقات تا ۶ ماه و برخی ۳ ماه را برای باقی ماندن آنتی‌بادی در بدن افراد اعلام کرده است، درعین‌حال که تحقیقات ثابت کرده افرادی که مبتلا به بیماری خفیف کووید شده‌اند آنتی‌بادی کمتری در بدنشان ماندگاری دارد، بنابراین حتی افرادی که دچار بیماری شده و بهبودیافته‌اند باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند چون امکان ابتلای مجدد آن‌ها وجود دارد ولی هنوز نمی‌توانیم به‌طور قطعی بگوییم عود ویروس یا ابتلای مجدد است.
دیلمی همچنین اضافه کرد: مواردی گزارش‌شده که فرد برای بار دوم دچار نوع شدیدتر بیماری نسبت به بار اول شده است، پس این تفکر اشتباهی است که فرد گمان کند اگر بار اول دچار بیماری خفیف شد، بار دوم هم به همان شدت قبل دچار می‌شود و باید همچنان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند.
این پزشک به افراد توصیه کرد در این دوران حداقل روزی ۲۰ دقیقه ورزش سبک مثل پیاده‌روی داشته باشند، گفت: بهتر است یک فعالت لذت‌بخش در زندگی داشته باشند تا بتوانند این دوران را راحت‌تر تحمل کنند و استرس نداشته باشند، به‌هرحال این دوران می‌گذرد اما بسیار مهم است که با سلامت برای خودمان و خانواده بگذرانیم.
وی با بیان اینکه مصرف یکسری مکمل‌ها می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند، خاطرنشان کرد: ازجمله مصرف مکمل ویتامین دی و ویتامین سی، البته ویتامین سی را می‌توان از مواد غذایی مثل فلفل، گوجه، پرتقال و لیمو نیز دریافت کرد.
وی در خاتمه مهم‌ترین راهکار در شرایط کنونی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید را رعایت پروتکل‌های بهداشتی عنوان و اظهار کرد: افراد باید تا جایی که می‌توانند از منزل بیرون نروند مگر برای انجام کارهای ضروری و اگر ناچار به بیرون رفتن از خانه هستند ترجیحاً در فضاهای سربسته قرار نگیرند که خطر انتقال ویروس خیلی بیشتر است، ضمن اینکه از انجام ورزش‌های سنگین خودداری کنند که باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی در یک بازه زمانی می‌شود.