تحریم های ظالمانه دولت آمریکا علیه ایران به بالاترین حد خود رسیده و این بار گریبان بیماران را نیز گرفته است؛ بیمارانی که حتی در شدیدترین شرایط جنگی نیز باید تضمین های لازم برای تأمین نیازهایشان باشد، این بار اولین قربانیان این تحریم ها هستند و اینجا کمی تا حدی ناکارآمدی متولیان امر نیز در تشدید مشکلاتشان موثر است. مثل بیماران دیابتی که اخیراً از کمبود انسولین گلایه می کنند و البته فریادرسی ندارند.
به گزارش بازتاب، در ماه های اخیر از جمله اقلام دارویی که کمبودش در بازار به شدت احساس شده و بیماران را نگران کرده است، انسولین به ویژه انسولین قلمی است؛ محصولی که بیماران دیابتی به شدت به آن نیاز دارند و نبود چند روزه اش حتی می تواند به مرگ آنها منجر شود.
هر چند از ماه ها قبل متولیان امر از نبود نگرانی در این حوزه خبر می دادند و مدعی بودند انسولین به اندازه کافی در داروخانه ها وجود دارد و بیماران دیابتی نباید نگران باشند، اما چند روزی است که شبکه های اجتماعی به ویژه توئیتر محلی برای درد و دل بیماران دیابتی و خانواده هایشان در این رابطه شده است.
بیماران و خانواده هایی که حتی اگر داروهای لازمشان به اندازه کافی در بازار باشد نیز به واسطه ابهام های فراوانی که در مورد آینده وجود دارند، همچنان نگران خواهند بود و آرامشی نخواهند داشت.
پیشتر و در این رابطه 5 مرداد 1399 سازمان غذا و دارو اعلام کرد که انسولین تزریقی انسانی به میزان کافی در داروخانه ها وجود دارد و بیماران دیابتی برای تامین این نوع انسولین هیچ مشکلی ندارند، محموله جدیدی نیز از انسولین قلمی خارجی طی روزهای گذشته در داروخانه ها توزیع شده که به صورت مدیریت شده در اختیار بیمارانی که به دنبال این نوع انسولین هستند، قرار می گیرد تا امکان سوءاستفاده و فروش این دارو در بازار آزاد نیز گرفته شود.
محمدرضا شانه ساز – رئیس سازمان غذا و دارو پیش از این به خبرنگار ایرنا گفته بود: یک نوع انسولین قلمی با همکاری یک شرکت خارجی در داخل تولید شده و یک شرکت داخلی دیگر نیز در شرف تولید این محصول استراتژیک است.
وی افزود: مطمئن هستیم شرکت های بزرگ خارجی برای حفظ سهم بازار خود به تولید و توزیع انسولین قلمی در ایران ادامه می دهند و بازار خود را در کشور به صورت تولید تحت لیسانس یا انتقال دانش فنی حفظ می کنند، چون ایران بازار بزرگی است و تولیدکنندگان خارجی نمی خواهند حتی با وجود فشار آمریکا بازار ایران را از دست بدهند.
رئیس سازمان غذا و دارو گفت: اکنون علاوه بر تولیدکننده بزرگ خارجی انسولین که خط تولید خود را به کشور منتقل کرده و یک شرکت ایرانی که به تولید انسولین قلمی موفق شده است، چند شرکت داخلی دیگر نیز متقاضی تولید انسولین قلمی هستند، مدارکشان را به سازمان غذا و دارو داده اند که مراحل بررسی را طی می کند. اگر این تولیدگنندگان وارد چرخه تولید انسولین قلمی شوند نه تنها دیگر واردکننده این کالا نخواهیم بود بلکه حتی می توانیم صادرکننده هم باشیم.
این سخنان امیدوار کننده که کمتر از 3 ماه پیش از سوی یک مقام مسئول بر زبان رانده شده بود، حالا به شکل دیگر و البته نگران کننده ای از زبان یک مسئول دیگر عنوان می شود.
جایی که در تاریخ 22 مهرماه سال جاری سید حیدر محمدی – مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره وضعیت تولید انسولین قلمی و علت برخی کمبودها در این حوزه به «ایسنا»، گفت: در حال حاضر انسولین رگولار و NPH را داریم و میزان موجودی آن کافی است. منتهی انسولین ها با توجه به بحث تحریم ها و مشکل نقل و انتقال ارز مقداری دچار کمبود شده است. البته از آنجایی که جایگزین آن در بازار وجود دارد، مشکلی پیش نمی آید و مردم می توانند انسولین های رگولار، NPH و ایزوفان را تهیه کنند.
وی افزود: برای کسانی که فقط تمایل به استفاده از انسولین قلمی دارند، نمونه تولید داخلی این نوع انسولین وارد بازار شده و در کشور وجود دارد و روزبروز بر تعداد آن افزوده می شود. از طرفی واردات این نوع انسولین را هم در یک ماه گذشته افزایش داده ایم.
محمدی ادامه داد: معمولا از هر یک از انواع و بِرَندهای مختلف انسولین قلمی ماهیانه حدود ۷۰۰ هزار تا در کشور مصرف داریم که مصرف آن به دلیل اینکه نمونه خارجی آن وارد پوشش بیمه ای شد، بسیار زیاد شد و متاسفانه مصرف نمونه های انسولین ویالی تولید داخل کاهش یافت.
این مقام مسئول همچنین در گفت و گویی دیگر با خبرگزاری «تسنیم»، به موضوع قاچاق معکوس در مورد انسولین قلمی اذعان کرد و اضافه کرد: به دلیل آن که پوشش بیمه‌‌ای برای انسولین‌‌های قلمی خارجی بالاست، مصرف آن زیاد شده است و بخشی از آن نیز قاچاق معکوس می‌‌شود؛ این قاچاق معکوس و تقاضای بالای انسولین قلمی خارجی به دلیل پوشش بالای بیمه‌‌ای باعث شده که قلم‌‌های انسولین خارجی دچار کمبود شود؛ الان تولید داخل انسولین قلمی نیز داریم و ویالی آن نیز موجود است و مردم می‌‌توانند از نمونه‌‌های تولید داخلی استفاده کنند.
همانطور که مشاهده می شود، از گفته های مقام های مسئول در مورد آخرین وضعیت انسولین در بازار کشور دو برداشت می توان داشت. نخست اینکه انسولین به اندازه کافی در کشور وجود دارد و جای هیچ نگرانی نیست و دیگر اینکه تحت تأثیر برخی مسائل مثل تحریم و نیز قاچاق معکوس بازار این دارو به چالش کشیده شده است و نگرانی ها در این حوزه بی دلیل نیست.
اظهارنظرهای مسئولان سازمان غذا و دارو همچنین در حالی مطرح می شود که 5 مهرماه سال جاری 120 پزشک از سراسر کشور طی نامه ای به رئیس جمهور نسبت به کمبود انسولین در بازار هشدار دادند و در بخشی از نامه خود مدعی شدند: «متأسفانه در ماه‌های اخیر، بیماران در سراسر کشور با مشکلات عدیده در دسترسی به این دو نیاز حیاتی (که ضرورت تأمین آنها توسط سازمان جهانی بهداشت تاکید شده است) روبرو می‌باشند.
علیرغم اطلاع رسانی و مکاتبات مکرر انجمن‌های دیابت کشور با مقامات مسئول در بانک مرکزی و وزارت محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص کمبود جدی این دو کالا، متأسفانه نه تنها بهبودی حاصل نگردیده است بلکه به نظر می‌رسد حساسیت موضوع به نحو مؤثری برای مقامات ارشد کشور تبیین نشده است تا راهکاری مناسب برای حل این معضل بیاندیشند.»
با این همه در کنار این توضیحات و گفته ها ما در شبکه های اجتماعی به ویژه توئیتر با کاربرانی رو به رو هستیم که هشتگ #انسولین_نیست را داغ کرده اند و از نبود انسولین به ویژه انسولین قلمی در بازار و داروخانه ها گلایه می کنند.
کاربرانی که یا خود بیمار دیابتی هستند و یا اینکه یکی از نزدیکان آنها به این بیماری مبتلا هست و با این روند نگران روزها و ساعت های آینده خود و عزیزانشان هستند.
به هر صورت نمی توان همه گفته های مقام های مسئول در مورد نبود هیچگونه نگرانی را پذیرفت و از کنار توئیت و اظهار نظرهای کاربرانی که صادقانه نسبت به کمبود انسولین در بازار اظهار نظر می کنند، به سادگی عبور کرد.
مجموعه تحولاتی که می دانیم اضطراب و دلهره وحشتناکی را به خانه بیماران دیابتی آورده است و جز تدبیرهای دلسوزانه مسئولان راه رهایی از آن وجود ندارد.
باید منتظر ماند و دید در آینده نزدیک از سوی متولیان امر برای این مهم چه تدبیر عملیاتی و موثری اتخاذ خواهد شد. آیا این حوزه و این مسئله مورد توجه ویژه آنها قرار خواهد گرفت و یا در کوران دعواهای سیاسی و مشکلات دیگر وقتی برای توجه به این مهم برایشان فراهم نخواهد شد؟