عصر ایران؛ مهرداد خدیر- بعد از ظهر سه شنبه 13 خرداد ماه و حسب تصادف، سخنان آقای محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش را از شبکۀ خبر شنیدم.
با این گمان که دربارۀ تأثیر شیوع کرونا بر سال تحصیلی و وضعیت مدارس سخن می‌گوید و با این انتظار که ببینم متفاوت‌ترین سال تحصیلی که نصف آن تعطیل بوده و انتقال کلاس مدرسه به گوشی‌های هوش‌مند در نگاه او و همکاران او چه تأثیری داشته و چه برنامه‌ای برای سال بعد دارند.
زود دریافتم در نشست گروه‌های جهادی مدرسهساز سخن می‌گوید و طبعا در ستایش آنها و تا این حد البته متعارف و قابل‌انتظار بود که بگوید: «در سازمان نوسازی یک بخش به فعالیت‌های جهادی اختصاص یابد و دستور داده‌ام در رأس آن هم یک فرد جهادی انتخاب شود.»
آقای وزیر اما در ادامه به همه جا گریز زد و مدام اصطلاح «جهادی» را به کار برد:
- مدرسۀ تلویزیونی، ابتکار جهادی صدا وسیماست.
- بیشتر از مدرسه سازی به ترویج روحیۀ جهادی نیاز داریم.
- آیندۀ جامعه در آموزش و پرورش شکل می‌گیرد و هر که در این راه قدم برمی‌دارد باید دل در گرو انقلاب داشته باشد و باید کار جهادی را توسعه دهیم.
- در شرایط کرونا در 11 استان معلمان در مناطق روستایی با فاصله‌‌گذاری کلاس درس برپا کردند و این نشانۀ روحیۀ جهادی است.
همزمانی این همه به کارگیری اصطلاح «جهادی» و ربط دادن آموزش در تلویزیون و کلاس در روستا و فاصله گذاری اجتماعی به روحیه جهادی با آغاز به کار مجلس جدید که رییس آن به «مدیریت جهادی» اشتهار دارد ناخواسته این شایبه را ایجاد می‌کند که آقای حاجی میرزایی بر آن است که نظر مثبت نمایندگان جدید را جلب کند تا در یک سال باقی مانده کاری به او نداشته باشند و از سؤال و استیضاح به دور باشد یا حتی در دولت بعد جایی داشته باشد.
چرا که اگر غیر این بود پیش از این نیز چنین سخن می‌گفت. حال آن که در کل برنامۀ محسن حاجی میرزایی که در شهریور سال گذشته ارایه کرد حتی یک کلمه هم از روحیۀ جهادی و مدیریت جهادی نمی‌بینیم!
در آن برنامه از بخش خصوصی، شایسته سالاری، انعطاف، تفکر، تحقیق، خلاقیت، نوآوری، محیط زیست، بازمهندسی برنامه های درسی، مهارت آموزی به جای حافظه محوری و شعارهای دیگری از این دست گفته یا نوشته شده است.
البته اشارات معنوی هم دارد. مانند فرهنگ اقامۀ نماز و وقف و بیانیه گام دوم و در نطق خود در 12 شهریور 1398 به عنوان وزیر پیشهادی نیز بر این موارد تأکید دارد ولی باز صحبت از مدیر جهادی و روحیۀ جهادی نیست.
بر این اساس ناخودآگاه این پرسش به ذهن متبادر می‌شود که در این 9 ماه و از شهریور 98 تا خرداد 99 مگر چه اتفاقی افتاده جز این که مجلس، عوض شده و رییس آن به «جهادی» مشهور است؟
در آن برنامه از مشارکت بخش خصوصی و خیرین مدرسهساز و مدرسه‌یار سخن می‌گوید و در این نشست تأکید دارد که «آموزش و پرورش یک مأموریت مهم حاکمیتی است.»
اصطلاح «جهادی» سال‌هاست که به کار می‌رود و آقای حاجی میرزایی اگر ادبیاتی این گونه داشت پیش تر هم باید این گونه سخن می‌گفت خاصه در برنامه‌ای که به مجلس ارایه داد و نیز در نطق دفاعیه و همچنین در اولین توییت به عنوان وزیر جدید.
البته منظور مفهوم خاص «جهادی» است آن گونه که آقای قالیباف به کار می برد. وگرنه در همین دولت روحانی وزیرانی با سابقه جهاد سازندگی بودند و هستند مانند عباس آخوندی وزیر سابق راه، قاضی زاده هاشمی وزیر سابق بهداشت و بیژن زنگنه وزیر کنونی نفت و می دانیم که اقای حاجی میرزایی قبلا در نهضت سواد آموزی بوده و به این اعتبار خود را جهادی می داند.
پس بحث سابقه نیست. بحث ادبیات تازه است. یعنی وقتی اکنون این گونه سخن می‌گوید ناخواسته این تصور درمی‌گیرد که می‌خواهد خود را با فضای مجلس جدید هماهنگ کند و می‌داند در آستانۀ انتخابات 1400 نمایندگان، نسبت به انتصابات آموزش و پرورش بسیار حساس‌اند و هر یک مایل‌اند چهرۀ نزدیک به آنان در حوزۀ انتخابیه‌شان عهده‌دار مسؤولیت باشد و از این رو پیش‌بینی می‌کند مثل اسلاف خود دچار اصطکاک شود و شاید می‌کوشد با این کلید‌واژه همراهی خود را نشان دهد!
این تصور هم شکل می‌گیرد که برنامه‌ای هم برای آینده دارد اما اصول‌گرایان مانند آقای روحانی نیستند که تیم مشخصی نداشته باشد و ناگهان از وزیری که با وعدۀ اجرای برنامۀ «مونته سوری» سکان آموزش و پرورش را در دست گرفت به وزیری برسد که می‌خواست با مافیای کمک آموزشی درافتد و او ناگهان استعفا کرد و معاونت دانشگاه آزاد را بر وزارت ترجیح داد و بعد از دبیر هیأت دولت به صرف سابقۀ مدیریت در نهضت سواد آموزی خواست بر کرسی‌یی بنشیند که روزگاری رجایی و باهنر بر آن می‌نشستند.
اگر آقای حاجی میرزایی مانند آقای قالیباف اهل استفادۀ مکرر از اصطلاح «جهادی» بود در همان برنامه و نطق و توییت نشان می‌داد. حال آن که در توییت آغازین در 20 شهریور 1398 درنفی همزمان تفتیش عقاید و تبلیغ فرقه‌های غیر قانونی در مدارس نوشت و این که «مدرسه، جای تربیت حق مدارانه و آموزش قانون گرایانه است.»
از 13 شهریور 98 تا 13 خرداد 99 چه اتفاقی افتاده جز روی کار آمدن مجلس جدید؟
آیا بهتر نیست آقای حاجی میرزایی در کمتر از یک سال باقی مانده به جای اصرار بر جلب توجه، کمی معلمان را مشارکت دهد و رضایت آنان را جلب کند؟ می‌دانیم حقوق معلمان و مسایل مالی دست او نیست اما حداقل کاری کند تا یادگاری به جای گذارد.
نه بالاتر از وزارت به او می‌رسد و نه با "جهادی جهادی" گفتن در دولت بعدی ابقا می‌شود. معاونت در دانشگاه آزاد را هم از حالا می‌تواند رزرو شده بداند. کرونا که سهل است زلزله هم بیاید انگار در نوع نگاه برخی مدیران تغییر ایجاد نمی‌کند.
----------------------------------
بیشتر بخوانید:
"حاجی میرزایی" وزیر آموزش و پرورش شد