بیوتین یک ویتامین و مکمل محبوب است که به واسطه تقویت رشد مو مشهور است. اگرچه مکمل این ویتامین محصول جدیدی نیست، اما محبوبیت آن به ویژه بین مردانی که در پی تقویت رشد مو و توقف ریزش موی خود هستند، رو به افزایش است.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث لاین"، بیوتین یا ویتامین B7 یک ویتامین محلول در آب و متعلق به خانواده ویتامین B است. این ماده مغذی در بسیاری از عملکردهای متابولیکی در بدن، به ویژه تبدیل غذا به انرژی نقش دارد.
افزون بر این، بیوتین برای حفظ سلامت مو، پوست و ناخن ها اهمیت دارد.
بیوتین در بسیاری از مواد غذایی مانند زرده تخم مرغ، جگر، گل کلم، قارچ، سویا، لوبیا، عدس، بادام، مغزدانه ها و غلات کامل وجود دارد. همچنین، مکمل های بیوتین نیز در دسترس هستند که به صورت مجزا یا در ترکیب با ویتامین ها و مواد معدنی دیگر به فروش می رسند.
افزون بر این، بدن نیز به طور طبیعی توسط باکتری های روده بیوتین تولید می کند که دستیابی به سطوح سالم از این ماده مغذی را تسهیل می کند.
از آنجایی که بیوتین در طیف گسترده ای از مواد غذایی وجود دارد و بدن نیز توسط باکتری های روده آن را تولید می کند، تجربه کمبود این ماده مغذی نادر است.
برخی گروه های خاص ممکن است در معرض خطر بیشتری برای کمبود خفیف این ویتامین باشند که از آن جمله می توان به کودکان، زنان باردار، افراد معتاد به الکل، و افراد مبتلا به نقص بیوتینیداز - نوعی اختلال متابولیک که طی آن بیوتین نمی‌تواند از پروتئین‌های موجود در رژیم غذایی یا طی بازگردش پروتئین‌های بدن آزاد شود - اشاره کرد.
افزون بر این، مصرف منظم تخم مرغ خام می تواند به کمبود ثانویه بیوتین منجر شود. سفیده تخم مرغ خام حاوی پروتئین آویدین است که از جذب بیوتین جلوگیری می کند. از این رو، مصرف تخم مرغ پخته توصیه می شود.
از علائم کمبود بیوتین می توان به ریزش مو و راش های پوستی قرمز و پوسته پوسته اطراف دهان، چشم ها و بینی اشاره کرد.
افراد بسیاری مکمل های بیوتین را برای تقویت رشد مو مصرف می کنند، اگرچه این ارتباط همچنان بحث برانگیز است.
رشد کلی مو
بیوتین به واسطه نقشی که در تولید کراتین ایفا می کند برای رشد مو اهمیت دارد. کراتین پروتئین اصلی تشکیل دهنده ساختار مو است و به شکل گیری یک تار موی سالم و قوی کمک می کند.
سطوح بسیار پایین بیوتین می تواند به رشد ضعیف مو و ریزش آن منجر شود. اما با در نظر گرفتن این مساله که بیشتر افراد دارای سطوح کافی بیوتین در بدن خود هستند، افزودن بیوتین بیشتر به رژیم غذایی از طریق مصرف مکمل ها احتمالا کمک خاصی به رشد مو نخواهد کرد.
طی یک بررسی در سال 2017 مشخص شد مکمل های بیوتین رشد مو در افرادی که با کمبود زمینه ای این ماده مغذی مواجه بودند را تقویت کرده است. با این وجود، به واسطه نادر بودن کمبود بیوتین، مولفان این گونه نتیجه گیری کردند که مکمل ها احتمالا برای افراد عادی چندان موثر نخواهند بود.
الگوی طاسی مردانه
الگوی طاسی مردانه یا آلوپسی آندروژنیک مردانه به ریزش تدریجی موی سر گفته می شود. بین 30 تا 50 درصد مردان درجه ای از این نوع ریزش مو را در سن 50 سالگی تجربه می کنند و مردان بسیاری در پی روش هایی برای پیشگیری از ریزش بیشتر موی خود هستند.
طی یک بررسی در سال 2019 پژوهشگران دریافتند مردانی با الگوی طاسی مردانه دارای سطوح بیوتین اندکی کمتر نسبت به آنهایی هستند که ریزش مو ندارند. با این وجود، تفاوت به اندازه ای چشمگیر نبود تا به پیوند مستقیم بین بیوتین و الگوی طاسی مردانه اشاره داشته باشد.
جدا از این بررسی، به نظر نمی رسد هیچ مطالعه بالینی در مورد مکمل های بیوتین و نازک شدن موی مردان وجود داشته باشد، اگرچه برخی مطالعات در مورد زنان انجام شده اند.
طی یک مطالعه با حضور 30 زن که با نازک شدن موی خود مواجه بودند، مشخص شد مصرف یک مکمل پروتئین دریایی حاوی مقداری نامشخص از بیوتین پس از اتمام دوره 90 روزه مطالعه به طور قابل توجهی رشد و حجم موی زنانی که از این مکمل مصرف می کردند را در مقایسه با گروهی که دارونما مصرف می کردند، بهبود بخشیده است.
اگرچه امیدوارکننده است اما مشخص نیست که شرکت کنندگان در این مطالعه کمبود بیوتین داشته اند یا این که نتایجی مشابه می تواند برای مردان نیز کسب شود.
افزون بر این، مکمل مصرفی دارای مواد مغذی دیگر تقویت کننده رشد مو مانند اسیدهای آمینه، روی، و ویتامین C نیز بود و این که آیا تقویت رشد مو ناشی از بیوتین یا ترکیبی از مواد مغذی بوده است، مشخص نیست.
اگر با ریزش مو مواجه هستید، بهترین گزینه مراجعه به پزشک برای تشخیص دلیل زمینه ای آن است.
اگرچه عوارض جانبی شناخته شده ای برای مصرف بیش از حد بیوتین وجود ندارد، برخی نگرانی های قابل توجه دیگر در مورد مکمل های بیوتین وجود دارند.
تست های آزمایشگاهی اشتباه
مکمل های بیوتین به دلیل تعامل با تست های تشخیصی خاص که از فناوری بیوتین-استرپتاویدین استفاده می کنند، شناخته شده هستند و این می تواند به کسب نتایج اشتباه منجر شود.
این فناوری معمولا در تست هایی که سطوح ویتامین D، هورمون و تیروئید را اندازه گیری می کنند، استفاده می شود. در حقیقت، مشخص شده است بیوتین در تشخیص بیماری گریوز و کم‌کاری تیروئید تداخل ایجاد می کند.
مصرف بیش از حد این ویتامین با اندازه گیری میزان اشتباه تروپونین - برای بررسی حملات قلبی استفاده می شود - پیوند خورده و می تواند به تاخیر در درمان و حتی مرگ بیمار منجر شود.
از این رو، اگر مکمل بیوتین مصرف می کنید و قصد انجام هرگونه تست تشخیصی را دارید، باید پزشک خود را از این مساله آگاه کنید.
تداخلات دارویی
بیوتین می تواند با برخی داروها تداخل ایجاد کند. به عنوان مثال، داروهای ضد تشنج مانند کاربامازپین، فنیتیون، پریمیدون، و فنوباربیتال ممکن است سطح این ویتامین را در بدن شما کاهش دهند.
اگرچه تداخلات دارویی شناخته شده زیادی با مکمل های بیوتین وجود ندارند، بهتر است پیش از مصرف هرگونه مکمل ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
-------------------------------
بیشتر بخوانید:
ماموریت بیوتین یا ویتامین B7 در توقف ریزش مو!