سرطان روده بزرگ همان گونه که از نام آن مشخص است به سرطانی گفته می شود که در روده بزرگ یا کولون آغاز می شود. روده بزرگ بخش پایانی از دستگاه گوارش محسوب می شود.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "د هلثی"، سرطان روده بزرگ معمولا افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد، اما می تواند در هر سنی رخ دهد و طی سال های اخیر روند افزایشی ابتلا به آن بین افراد جوان‌تر از 50 سال، سنی که آغاز انجام آزمایش های غربالگری توصیه شده است را شاهد هستیم. کم تحرکی و چاقی از دلایل احتمالی برای افزایش آمار سرطان روده بزرگ بین افراد جوان‌تر هستند. اگر با عوامل خطرآفرین برای سرطان روده بزرگ مانند سابقه خانوادگی مواجه هستید با پزشک خود درباره آغاز آزمایشات غربالگری پیش از 50 سالگی صحبت کنید.
سرطان روده بزرگ معمولا در قالب توده های کوچک خوش‌خیم که به نام پولیپ شناخته می شوند، آغاز می شود. با گذشت زمان این پولیپ ها می توانند به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند.
پولیپ ها ممکن است کوچک بوده و علائم اندک یا هیچ علامتی ایجاد نکنند. بر همین اساس، انجام آزمایش های غربالگری به صورت منظم برای کمک به پیشگیری از سرطان روده بزرگ از طریق شناسایی پولیپ ها پیش از این که به سرطان تبدیل شوند، توصیه شده است.
سرطان روده بزرگ گاهی اوقات به نام سرطان کولورکتال شناخته می شود که از ترکیب سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم شکل گرفته است.
در ادامه با برخی اقدامات که می توانند به پیشگیری از سرطان روده بزرگ کمک کنند بیشتر آشنا می شویم.
احتمالا شنیده اید که نشستن طولانی مدت با خطر بیشتر کمردرد، بیماری قلبی، ترومبوز سیاهرگ عمقی، دیابت، و چاقی مرتبط است. اما آیا می دانستید که کم تحرکی و نشستن های طولانی مدت خطر برخی انواع سرطان را نیز افزایش می دهد و سرطان روده بزرگ یکی از مواردی است که در بالای این فهرست قرار دارد؟ نشستن های طولانی مدت می تواند به افزایش التهاب در بدن منجر شود. نتایج یک پژوهش در کانادا نشان می دهد که التهاب مزمن از جمله عواملی است که می تواند احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ و برخی انواع دیگر سرطان را افزایش دهد. اگر کار شما به گونه ای است که باید زمان زیادی را در حالت نشسته سپری کنید، وقت های استراحت کوتاه برای خود در نظر گرفته و برای چند دقیقه از جای خود بلند شده و قدم بزنید.
قرار گرفتن منظم و به اندازه کافی در معرض نور خورشید می تواند به پیشگیری از سرطان روده بزرگ کمک کند. زمانی که پوست در برابر نور خورشید قرار می گیرد، ویتامین D در بدن تولید می شود که به حفظ سلامت و پیشگیری از سرطان روده بزرگ و برخی انواع دیگر سرطان کمک می کند. نتایج یک مطالعه با حضور تقریبا 13 هزار نفر نشان داد که سطوح پایین ویتامین D خطر سرطان روده بزرگ را به میزان 31 درصد افزایش داده است. با توجه به رنگ پوست، روزانه 20 تا 30 دقیقه قرار گرفتن در معرض نور خورشید توصیه شده است. همچنین، اگر درباره ابتلا به سرطان پوست نگران هستید می توانید از یک کرم یا لوسیون ضد آفتاب استفاده کنید. مصرف مکمل ویتامین D نیز می تواند مفید باشد.
شواهد روزافزون نشان می دهند که آسپرین می تواند به پیشگیری از سرطان و احتمالا از گسترش آن پیشگیری کند، از این رو، برخی پزشکان به افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند مصرف روزانه دو دوز از این دارو توصیه می کنند. افرادی که از نظر ژنتیکی با سرطان روده بزرگ پیوند خورده اند، 10 برابر احتمال بیشتری دارد به این بیماری مبتلا شوند و اغلب این اتفاق در سنین کمتر از 50 سال رخ می دهد. نتایج یک پژوهش نشان داد که این قبیل افراد با مصرف دو دوز آسپرین در روز می توانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را بیش از 60 درصد کاهش دهند. البته این یک درمان بحث برانگیز است زیرا می تواند خطر ایجاد زخم معده یا کم خونی ناشی از خونریزی خفیف در دستگاه گوارش را افزایش دهد. اما در برخی موارد، پزشکان بر این باورند که ارزش ریسک کردن وجود دارد. اگر سابقه ابتلا به سرطان روده بزرگ در خانواده شما وجود دارد می توانید با پزشک خود درباره این رویکرد به منظور پیشگیری از سرطان صحبت کنید.
به نظر می رسد بحث طولانی مدت درباره این که مواد غذایی سرشار از فیبر می توانند به پیشگیری از سرطان روده بزرگ کمک کنند یا خیر، در نهایت به نتیجه رسیده است. پیرو یک بررسی بزرگ که شامل داده های بیش از دو میلیون نفر می شد، دانشمندان نشان داده اند که مصرف غلات و سریال های کامل، به ویژه برنج و جو دوسر می تواند در برابر این سرطان از انسان محافظت کند. تا حد امکان برنج قهوه ای و جو دوسر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا به حفظ سلامت روده ها کمک شود.
یک ماده شیمیایی که هنگام خرد کردن، پختن، جویدن و گوارش سبزیجاتی مانند کلم تولید می شود، نشان داده است که به تضعیف سلول های سرطانی و پیشگیری از تکثیر آنها کمک می کند. این ماده شیمیایی کلیدی که به نام سینیگرین (Sinigrin) شناخته می شود در بدن به یک ماده ضد سرطان به نام آلیل-ایزوتیوسیانات تبدیل می شود. بی تردید، سبزیجات آب‌پز مصرفی شما به پیشگیری از سرطان، از جمله سرطان های دستگاه گوارش، کمک خواهند کرد و این نکته مهمی است که باید به آن توجه داشته باشید.
اسیدهای چرب امگا-3 برای گوارش خوب ضروری هستند و ماهی های چرب مانند ساردین، سالمون و خالمخالی یکی از بهترین منابع برای این مواد مغذی است. نتایج یک مطالعه نشان داد خطر مرگ بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ که روزانه حداقل 0.3 گرم اسیدهای چرب امگا-3 از مصرف ماهی چرب دریافت می کردند (معادل حدود یک وعده در هفته) 41 درصد کمتر بود. مصرف بیشتر ماهی می تواند خطر سرطان روده بزرگ را هرچه بیشتر کاهش دهد.
سیگار کشیدن خطر سرطان کولورکتال را افزایش می دهد و به نظر می رسد این اثر منفی در زنان ماندگارتر است. نتایج یک پژوهش نشان داد زنانی که حتی 10 سال است سیگار را ترک کرده اند همچنان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کولورکتال مرتبط با سیگار کشیدن قرار دارند، در شرایطی که این شرایط در مردانی که قبلا سیگاری بودند، مشاهده نشد. زمانی که برای آزمایش های غربالگری به پزشک مراجعه می کنید وی را از سابقه سیگار کشیدن خود آگاه کنید و اگر سیگار می کشید بهتر است هر چه سریع‌تر این عادت را ترک کنید.
مطالعه ای با حضور 9,200 بزرگسال نشان داد که نوشیدن قهوه می تواند خطر سرطان کولورکتال را به میزان 26 درصد کاهش دهد و به نظر می رسد مصرف قهوه هرچه بیشتر باشد نتایج بهتر است. افرادی که روزانه بیش از 2.5 فنجان قهوه مصرف می کردند با کمترین خطر برای سرطان کولورکتال مواجه بودند. انواع بدون کافئین قهوه و اسپرسو نیز نتایجی مشابه را برای محفاظت در برابر این سرطان نشان دادند.
افزایش مصرف سبزیجات یک روش خوب برای پیشگیری از ابتلا به سرطان است. زمانی که سبزیجات چلیپایی مانند کلم و بروکلی را مصرف می کنید، بدن ماده ای به نام ایندول-3-کاربینول (I3C) تولید می کند که می تواند به پیشگیری از سرطان کمک کند. ایندول-3-کاربینول پروتئینی را فعال می کند که از بدن در برابر التهاب در روده محافظت می کند و نتایج یک مطالعه با حضور سوژه های حیوانی نشان داد موش هایی که یک رژیم غذایی سرشار از ایندول-3-کاربینول را دنبال می کردند داراهای تومورهای خوش خیم کمتری نیز بودند. مطالعه ای دیگر نشان داد که گلوکوزینولات ها، ترکیبی که مسئول عطر و طعم تلخ سبزیجات چلیپایی است، نیز اثر محافظتی در برابر سلول های سرطانی ارائه می کند.
حفظ وزن سالم می تواند به پیشگیری از سرطان روده بزرگ کمک کند. مطالعه ای با حضور تقریبا 3 هزار بزرگسال که بیش از 40 سال سن داشتند، نشان داد آنهایی که از شاخص توده بدنی بیش از 25 (افرادی که دارای اضافه وزن یا چاق در نظر گرفته می شوند) برخوردار بودند احتمال بیشتری داشت دارای یک پولیپ در روده بزرگ خود باشند. خود پولیپ ها معمولا مضر نیستند اما می توانند در نهایت به سرطان تبدیل شوند. شما می توانید وزن و خطر ابتلا به سرطان را با دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و انجام ورزش کاهش دهید.
برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ انجام معاینات منظم را نادیده نگیرید. با انجام آزمایش های غربالگری سرطان کولورکتال می توانید پولیپ ها را حتی شاید سال ها پیش از این که به سرطان تبدیل شوند، شناسایی کنید. پزشکان می توانند با خارج کردن پولیپ ها خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند.
مصرف نوشیدنی های الکلی یکی از عوامل خطرآفرین برای سرطان روده بزرگ است. نتایج یک مطالعه نشان داد که نوشیدن بیش از چهار نوشیدنی الکلی در روز می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را 21 درصد افزایش دهد. عوامل مختلفی می توانند در این زمینه نقش داشته باشند اما بنابر شواهد، باکتری های روده الکل را به استالدهید سرطان‌زا تبدیل می کنند. بهترین گزینه برای پرهیز از انباشت این سموم در بدن پرهیز از مصرف الکل یا حداقل محدود کردن مصرف آن است.