داستان دختر کوروش بزرگ / آیا یک زن تقابل غرب و شرق را در جهان پدید آورد؟ (+فیلم)

کیفیت پایین

کیفیت خوب

عصر ایران؛ محسن ظهوری ـ تاریخ ایران باستان، محدود به شاهان و جنگ‌هایشان نیست. زنان دربار شاهنشاهی هم نقش مهمی در بزنگاه‌های تاریخ داشته‌اند. «آتوسا» یکی از آن‌هاست؛ او دختر ارشد کوروش بزرگ بود و وقتی با داریوش اول ازدواج کرد، به قدرتمندترین زن ایران تبدیل شد. هرودوت مورخ یونان باستان، او را زنی باهوش، باقدرت و بانفوذ در امور سیاسی توصیف کرده که توانست داریوش را مجاب کند تا برای جانشینی، به‌جای فرزند پسر اول خود، خشایارشا پسرش از آتوسا را جانشین خود اعلام کند. اما مهم‌ترین نکته‌ای که درباره آتوسا گفته شده، این است که او عامل اصلی جنگ میان ایران و یونان بوده؛ نبرد سرنوشت‌سازی که آینده جهان باستان را دگرگون کرد و مقدمه‌ای شد برای تمام حوادث مهم بعدی.

هرودوت این‌طور روایت کرده که ماجرا از دررفتگی پای داریوش در حین شکار شروع شد و آمدن طبیبی یونانی به دربار برای معالجه او. نام این پزشک «دِموکِدِس» بود. او توانست پای داریوش را معالجه کند و نزد شاه عزیز شود. به فرمان داریوش، «دِموکِدِس» حق هرگونه تقاضایی داشت جز بازگشت به یونان که بزرگ‌ترین خواسته این پزشک بود. با بیمار شدن آتوسا همسر داریوش، «دِموکِدِس» فکری به سرش زد. او از ملکه تقاضا کرد که پس از درمان غده سینه او تنها یک درخواست دارد و آن هم بازگشت به یونان است. آتوسا می‌پذیرد و پس از معالجه بیماری‌اش، به فکر چاره‌ای برای عمل به عهد خود می‌گردد.

آتوسا می‌دانست که داریوش اجازه بازگشت «دِموکِدِس» را نمی‌دهد، اما از نفوذ خود بر شاهنشاه هم آگاه بود و از همان استفاده کرد. او داریوش را ترغیب کرد که برای نشان دادن اقتدار خود باید فتوحات جدید داشته باشد و چه جایی بهتر از یونان. داریوش هم که قصد حمله به سکاها را داشت و تصرف سرزمین وسیع آنان را، با گفته‌های آتوسا، ترغیب می‌شود جاسوسانی برای رصد اوضاع به یونان بفرستد.

داستان را باید همین‌جا نگه داریم و دوباره بررسی کنیم. هرودوت حمله داریوش به یونان را ایده آتوسا دانسته، اما بعید است داریوش اهمیت تسخیر یونان و احاطه کامل بر دریای مدیترانه و منطقه بالکان را برای تجارت نمی‌دانسته. در این فیلم کوتاه بررسی کرده‌ایم که این حمله تا چه حد برای هخامنشیان مهم بوده و آیا آتوسا واقعا نقشی در بروز آن داشته است یا نه.