عقربک (Paronychia) یک عفونت پوستی است که اطراف ناخن شکل می گیرد. این شرایط به واسطه ورود باکتری یا قارچ به زیر پوست رخ می دهد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی"، عقربک می تواند در نتیجه گاز گرفتن یا جویدن ناخن شکل بگیرد، اما زمانی که دست ها به طور مکرر با رطوبت یا مواد شیمیایی در تماس هستند، رایج‌تر است.
بیشتر موارد عقربک جدی نیستند و روش های درمان کارآمدی نیز برای مقابله با آن وجود دارند. در ادامه با این شرایط و روش های درمان آن بیشتر آشنا می شویم.
عقربک یک عفونت پوستی است که اطراف پوست ناخن حداقل یکی از انگشتان دست یا پا شکل می گیرد. این شرایط به طور معمول اطراف لبه های ناخن در قسمت پایین یا کناره ها رخ می دهد.
این عفونت پوستی موجب التهاب، تورم، و ناراحتی در اطراف ناخن می شود. آبسه حاوی چرک نیز می تواند در نتیجه عقربک شکل بگیرد.
دو نوع عقربک وجود دارند:
عقربک حاد طی چند ساعت یا چند روز شکل می گیرد. در این شرایط، عفونت معمولا به عمق انگشت نفوذ نمی کند و درمان به موقع می تواند کاهش سریع علائم را در پی داشته باشد.
از سوی دیگر، در عقربک مزمن علائم حداقل برای شش هفته ادامه دارند. این شرایط بسیار آرام‌تر گسترش می یابد و می تواند حالتی بسیار جدی به خود بگیرد. عقربک حاد اغلب چند انگشت را به طور همزمان تحت تاثیر قرار می دهد.
عقربک می تواند در هر سنی شکل بگیرد و البته به راحتی قابل درمان است.
در موارد نادر، عفونت می تواند به قسمت های دیگر انگشت دست یا پا گسترش یابد. در این شرایط، بیمار باید به پزشک مراجعه کند.
برخی علائم عقربک مشابه با عفونت های پوستی دیگر هستند. علائم دیگر به طور مستقیم خود ناخن را تحت تاثیر قرار می دهند.
از علائم عقربک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تورم، حساسیت به لمس، و قرمزی اطراف ناخن
- آبسه های حاوی چرک
- سخت شدن ناخن
- تغییر شکل یا آسیب دیدگی ناخن
- جدا شدن ناخن از بستر خود
عفونت زمانی رخ می دهد که پوست اطراف ناخن آسیب دیده و امکان ورود میکروب ها فراهم شود. باکتری یا قارچ می تواند موجب عقربک شود و استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس پیوژنز از مقصران اصلی هستند.
از دلایل رایج آسیب دیدن پوست اطراف ناخن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گاز زدن یا جویدن ناخن
- کوتاه کردن بیش از حد ناخن
- مانیکور
- قرار گرفتن بیش از حد دست ها در معرض رطوبت، از جمله تماس مکرر انگشتان با آب
- ناخنک یا رشد ناخن در گوشت
روش های درمان عقربک با توجه به شدت و این که حاد یا مزمن است، متفاوت هستند.
زمانی که عفونت باکتریایی دلیل عقربک حاد است، پزشک ممکن است مصرف آنتی بیوتیک، مانند دیکلوگزاسیلین یا کلیندامایسین را تجویز کند.
زمانی که عفونت قارچی دلیل عقربک مزمن است، پزشک داروهای ضد قارچ را تجویز خواهد کرد. این داروها موضعی هستند و به طور معمول حاوی کلوتریمازول یا کتوکونازول هستند.
عقربک مزمن ممکن است به چند هفته یا چند ماه زمان برای درمان کامل نیاز داشته باشد. خشک نگه داشتن و تمیز نگه داشتن دست ها طی این مدت اهمیت دارد. اگر شغل شما به گونه ای است که دست ها به طور مرتب در معرض رطوبت یا میکروب ها قرار می گیرند، ممکن است به گرفتن مرخصی برای تکمیل درمان نیاز داشته باشید.
پزشک ممکن است خشک کردن چرک ناشی از آبسه ها را نیز مد نظر قرار دهد. برای این کار، پزشک از بی حسی موضعی استفاده کرده و چرک را تخلیه می کند.
اگر علائم عقربک خفیف و عفونت به قسمت های دیگر گسترش نیافته است، می توان آن را در خانه نیز درمان کرد. اما اگر علائم پس از گذشت چند روز بهبود نیافته یا عفونت هرچه بیشتر گسترش یابد، مراجعه به پزشک بهترین گزینه است.
اگر علائم شدید هستند، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
افراد می توانند خطر ابتلا به عفونت های ناخن را با مد نظر قرار دادن روش های زیر کاهش دهند:
- استفاده از مرطوب کننده پس از شستشوی دست ها
- پرهیز از گاز گرفتن یا جویدن ناخن
- احتیاط هنگام کوتاه کردن ناخن ها
- تمیز نگه داشتن دست ها و ناخن ها
- پرهیز از غوطه‌ور کردن طولانی مدت دست ها در آب
- پرهیز از تماس با محرک ها
- کوتاه نگه داشتن ناخن ها
برخی افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عقربک قرار دارند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زنان
- افراد مبتلا به دیابت
- افرادی که دست های آنها به طور منظم با آب در تماس است
- افرادی که به بیماری های پوستی، مانند درماتیت مبتلا هستند
- افرادی که از سیستم ایمنی ضعیف برخوردار هستند
در بیشتر موارد، پزشک به راحتی می تواند با یک معاینه جسمانی عقربک را تشخیص دهد. همچنین، پزشک سابقه پزشکی بیمار را به دنبال عوامل خطرآفرین، مانند دیابت، بررسی خواهد کرد.
در برخی موارد، پزشک ممکن است نیازمند نمونه برداری از چرک موجود باشد. این نمونه برای تجزیه و تحلیل این که دلیل عفونت باکتری یا قارچ بوده است به آزمایشگاه ارسال می شود.