عصر ایران؛ محسن ظهوری ـ می‌گویند پایان کار او در شرق دریای خزر بود؛ مردادماه ۲۵۴۸ سال پیش. کوروش، ۲۸مین سال پادشاهی‌اش را از سر می‌گذراند و در تمام جنگ‌ها پیروز میدان بود. شرق و غرب دنیای باستان را به زیر پرچم خود درآورده و حالا آهنگ نبرد با سکاها کرده بود. اینکه این نبرد دقیقا با کدام طایفه از قوم سکاها رخ افتاده را نمی‌دانیم، اما می‌هرچه بود، نبردی سهمگین بود. میان دو سپاه تا بن دندان مسلح.
کوروش پیش از این، بارها میدان نبرد را دیده بود. او بابل افسانه‌ای را فتح کرده بود، شهری ثروتمند در غرب ایران که فتح آن نقطه عطفی در تاریخ باستان به شمار می‌رفت. حالا وقت آرام کردن مرزهای شمالی بود. به‌خصوص مرز شمال‌شرقی ایران که هرازگاه مورد هجوم اقوام سکایی قرار می‌گرفت. هرودوت مورخ یونانی، می‌گوید نبرد کوروش با ماساگت‌ها به رهبری ملکه تومی‌ریس یا تهم‌رییش رخ داد. زنی که به خواستگاری کوروش جواب منفی داده بود.
کوروش خود در جنگ حضور داشت و شخصا فرماندهی آن را بر عهده گرفته بود. شاید کمتر کسی در آن زمان تصور می‌کرد این نبرد پایان زندگی فرمانروای مقتدر ایران باشد، کوروش نبرده‌سواری جنگ‌آزموده بود که تمام نبردهایش را با پیروزی به پایان رسانده بود. کتزیاس، هرودوت، بروسوس، تروگوس و بسیاری از مورخان باستانی مرگ کوروش را در این نبرد ذکر کرده‌اند. گرچه با تفاوت‌هایی در روایت. داتسان کامل مرگ کوروش را در گزارش ببینید...
کوروش پرستان مدعی هستند که کوروش حقوق اقوام دیگر که هیچ، بلکه حقوق حیوانات رو هم مدنظر داشته
اما همین گروه وقتی در ایران امروزی صحبت آموزش زبان اقوام غیرفارس که میشه از شدت عصبانیت به حالت انفجار نزدیک میشن و این تناقض اصلا قابل درک نیست.