هر از گاهی پوست انسان ممکن است دچار خشکی شده و کمی پوسته پوسته شود. این شرایط معمولا به راحتی و با استفاده از لوسیون و کرم های مرطوب کننده، تغییر صابون ها یا مواد شوینده مورد استفاده، یا پرهیز از آلرژن های پوست مانند نیکل و برخی مواد نگهدارنده بهبود می یابد. اما اگر با وصله های سخت، دردناک و خارش‌دار پوست که از بین نمی روند، مواجه هستید، شرایط متفاوت خواهد بود زیرا ممکن است به سوریازیس مبتلا شده باشید.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "پریونشن"، سوریازیس یک بیماری خودایمنی مزمن است که به تجمع سلول های پوست منجر می شود. این تجمع موجب شکل گیری وصله هایی سخت می شود که اغلب پوسته پوسته، قرمز رنگ و ملتهب هستند. سوریازیس می تواند هر بخشی از بدن انسان را تحت تاثیر قرار دهد، اما بیشتر در پشت آرنج ها و زانوها، پوست سر، کمر، صورت، کف دست ها و پاها ظاهر می شود.
ابتلا به سوریازیس می تواند در هر زمان از زندگی انسان رخ دهد، اما به طور معمول برای نخستین بار بین 15 تا 30 سالگی یا 50 تا 60 سالگی بروز می کند. بیشتر بیماران دارای سوریازیس خفیف تا متوسط هستند، اما 20 درصد مردم از سوریازیس متوسط تا شدید رنج می برند، به این معنی که بیماری بیش از پنج درصد از سطح بدن را درگیر می کند.
هم مردان و هم زنان از هر نژادی می توانند به سوریازیس مبتلا شوند. انواع مختلفی از سوریازیس وجود دارند، اما شایع‌ترین نوع آن که 80 تا 90 درصد بیماران مبتلا را تحت تاثیر قرار می دهد به نام سوریازیس پلاک شناخته می شود.
سوریازیس واگیردار نیست. از این رو، اگر راش پوستی به طور تصادفی با بدن فرد دیگر تماس داشته باشد یا فردی دیگر آن را لمس کند، نگرانی بابت سرایت بیماری وجود نخواهد داشت. اما ظاهر راش های ناشی از سوریازیس می تواند ناخوشایند باشد و اگر در بخشی از بدن که در معرض دید عموم قرار دارد، ایجاد شود می تواند موجب احساس خجالت در بیمار شود.
ما هنوز به طور دقیق نمی دانیم چه چیزی موجب بروز سوریازیس می شود. آنچه می دانیم این است که سلول های سفید خون به نام سلول های T که به عنوان بخشی از سیستم دفاعی بدن انسان در نظر گرفته می شوند، به اشتباه فکر می کنند که بدن شما مورد هجوم قرار گرفته است. بر همین اساس، این سلول ها تولید پروتئین هایی را آغاز می کنند که التهاب را افزایش می دهند.
به واسطه این اقدام پیش التهابی، سلول های پوست (کراتینوسیت ها) با تکثیر دوباره به این شرایط واکنش نشان می دهند. اما پوست قدیمی نمی تواند به اندازه کافی سریع از بین برود. بر همین اساس، تجمع سلول های پوست موجب تشکیل پلاک ها می شود. برای فردی که به سوریازیس مبتلا نیست، اپیدرم (لایه خارجی پوست) هر 28 روز یک بار تجدید می شود. برای یک بیمار مبتلا به سوریازیس، این روند هر هفت روز رخ می دهد.
برخی عوامل که کارشناسان معتقدند ممکن است خطر شعله‌ور شدن بیماری را افزایش دهند در ادامه فهرست شده اند. در شرایطی که آنها دلایل قطعی سوریازیس نیستند، اما بسیاری از آنها طی روند درمان قابل اصلاح هستند تا علائم بیماری زیر کنترل قرار بگیرند.
- عفونت ها
- استرس
- برخی داروها
- خشکی پوست
- آسیب دیدگی پوست یا آفتاب سوختگی
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
- کمبود ویتامین D
سوریازیس پلاک (Plaque psoriasis) شایع‌ترین نوع این بیماری است و با ضایعات پوستی قرمز یا صورتی رنگ که با پوسته های نقره ای پوشیده شده اند، قابل تشخیص است.
سوریازیس خال خال (Guttate psoriasis) موجب شکل گیری زخم های کوچک و قرمز رنگ می شود که تنه، بازوها، و پاها را پوشش می دهند. این دومین نوع شایع سوریازیس است.
سوریازیس معکوس (Inverse psoriasis) در قسمت هایی که پوست تا می شود مانند زیر بغل، پشت زانوها، زیر پستان ها، باسن یا کشاله ران ایجاد می شود.
سوریازیس کورک‌دار (Pustular psoriasis) شکلی نادر از این بیماری است که موجب بروز تاول های ریز حاوی چرک می شود.
سوریازیس اریترودرمیک (Erythrodermic psoriasis) بسیار نادر، اما بسیار جدی است. این نوع از سوریازیس 75 درصد سطح بدن را پوشش داده و موجب ورق ورق شدن پوست می شود.
سوریازیس می تواند در هر قسمت از بدن رخ دهد، اما شایع‌ترین نوع این بیماری یعنی سوریازیس پلاک روی آرنج ها، زانوها، و/یا پوست سر شکل می گیرد. از علائم سوریازیس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
وصله های پوستی که صورتی یا قرمز رنگ هستند و پوسته های نقره ای رنگ روی آنها را فرا گرفته اند. آنها ممکن است خارش‌دار یا دردناک باشند و از نظر ظاهری شبیه به سوختگی یا جراحت پوستی باشند. بلند کردن پلاک می تواند با خونریزی همراه باشد. این وصله ها به طور معمول متقارن هستند، به این معنی که اگر در یک سمت بدن ظاهر شوند، اغلب در سمت دیگر و در قسمتی مشابه وصله ای دیگر ظاهر می شود.
ناخن های بدشکل. این امکان وجود دارد که نشانه های سوریازیس را روی ناخن های خود نیز شاهد باشید. بدشکلی ناخن ها، ناهمواری روی ناخن ها، یا لکه های روغنی زیر ناخن که می تواند موجب تغییر رنگ ناخن شود از آن جمله اند.
تغییرات دهانی. بیمار مبتلا به سوریازیس ممکن است با آنچه که زبان هندسی نامیده می شود مواجه شود. در این شرایط به نظر می رسد اشکال هندسی روی زبان شکل گرفته اند.
به طور معمول، اگر به سوریازیس پلاک مبتلا شده باشید، متخصص پوست تنها با نگاه کردن به پوست و دریافت سابقه پزشکی کامل از شما آن را تشخیص خواهد داد. انتظار می رود پزشک پرسش های بسیاری درباره علائم و این که چه مدت است آنها را تجربه می کنید، داروهایی که مصرف کرده اید، سبک زندگی، سابقه خانوادگی شما، و ... مطرح کند. گاهی اوقات ممکن است برای تجزیه و تحلیل بیشتر و تایید ابتلا به سوریازیس به نمونه برداری نیاز باشد.
از هر 10 نفر مبتلا به سوریازیس، 4 نفر به آرتریت سوریاتیک مبتلا می شوند که تورم، سفتی، حساسیت، و درد مفاصل را در پی دارد. به طور معمول، شدت آرتریت سوریاتیک صبح ها بیشتر است، بر خلاف استئوآرتریت (آرتروز) که با گذشت زمان در طول روز شرایط آن بدتر می شود.
متاسفانه، بیماران مبتلا به سوریازیس در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به شرایط جدی و گاهی اوقات مرگبار دیگر مانند چاقی، افسردگی، و بیماری قلبی عروقی (حمله قلبی، سکته مغزی) قرار دارند.
سوریازیس یک شرایط مزمن است و اگر به آن مبتلا شوید احتمالا در طول زندگی همراه شما خواهد بود. در حال حاضر، درمانی برای این بیماری وجود ندارد. اما خبرهای خوبی نیز وجود دارند. علائم سوریازیس می توانند با گذشت یمان ظاهر شده و از بین بروند و روش های درمانی مختلفی که به تسکین علائم کمک می کنند نیز وجود دارند.
درمان های رایج سوریازیس شامل موارد زیر می شوند:
داروهای موضعی، مانند کرم های استروئیدی، آنالوگ ویتامین D، یا ترکیبی از آنها
داروهای خوراکی، از جمله اپرمیلاست، آیتورتین، متوترکسات و سیکلوسپورین
لیزر یا نور درمانی
روش های بیولوژیک