عصر ایران؛ روز پنجم جشنواره فجر در سینمای رسانه با نمایش 3فیلم بلند داستانی همراه بود. فیلمهای "امیر" نیما اقلیما و "خجالت نکش" رضا مقصودی و "به وقت شام" به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا.
امیر
نخستین ساخته بلند سینمایی نیما اقلیما در مقام کارگردان محسوب می شود و تنها فیلم اولی جشنواره امسال است که در ژانر اجتماعی ساخته شده است. اقلیما پیش از این به عنوان نویسنده، فیلمبردار و تدوینگر در فیلم های کوتاه داستانی حضور داشته است.
داستان فیلم بیشتر عرضی است تا طولی، چند کراکتر دارد که مدام در مابین آنها و حرفهایشان در رفت و آمد است و کراکتر امیر کم حرف و ساکت فقط گاهگاهی جملاتی کوتاه می گوید. بازی میلاد کی مرام در نقش امیر جالب توجه است و سحر دولتشاهی در نقش خواهر امیر د(ختر 35 ساله) که اختلال روانی دارد، اگرچه حضورش کوتاه است اما عالی است.
مهمترین نکته فیلم شکل فیلمبرداری نامتعارف آنست، فیلمبرداری با قابهای فضای خالی زیاد و هدروم های زیاد، که در سینمای کوتاه و فیلمهای تجربه گرا ایرانی هم نمونه اش دیده می شود اما در سینما جهان به وفور از این دست فیلم‌ها سراغ داریم.فقط سوال اصلی اینست که چرا این فرم را انتخاب کرده اند؟ و کارکردش برای این فیلمنامه تا چه اندازه درست است؟
اگر بخواهیم بگویم این فرم به دلیل زیر فشار بودن شخصیتها و فشار ناشی از زندگی بر آنها انتخاب شده در فیلم چیز زیادی از این زندگی پر فشار نمی بینیم. با این وجود این فرم تصویری در چند صحنه تاثیر گذاری دو چندان دارد مانند حرفهای امیر با پدرش در خارج از خانه. فیلم امیر در گیشه توفیقی نخواهد داشت و اساسا به سینمای "هنر و تجربه" تعلق دارد، در فستیوال‌های جهانی هم قطعا بارها به نمایش در خواهد آمد.
امتیاز: 2.5 از 5
خجالت نکش
نخستین ساخته سینمایی رضا مقصودی اواسط پاییز در سکوت خبری ساخته شد از معدود فیلم های کمدی جشنواره امسال است که با نظر هیات انتخاب به بخش مسابقه راه پیدا کرده است. مقصودی پیش از ساخت این فیلم نویسندگی آثاری چون “لیلی با من است”، “مهر مادری”، “همیشه پای یک زن در میان است”، “من سالوادور نیستم” و ... را بر عهده داشته است.
با یک تله فیلم طنز یک کم بالاتر از سطح استانداردهای تلویزیون و حضور دو بازیگر حرفه ای "احمد مهرانفر" و "شبنم مقدمی" مواجه هستیم، فیلم برای منظوری که ساخته شده کار خودش را انجام می دهد و خنده تماشاچی را به همراه دارد.
تنها نکته قابل ذکر که ربطی به فیلم و سازندگانش ندارد انتخاب آن برای بخش مسابقه است!
امتیاز: به دلایل ذکر شده در بالا به این فیلم امتیاز نمی دهم.
به وقت شام
این فیلم در تهران و شیراز در دکورهای ساخته شده و در شهرک دفاع مقدس و باند فرودگاه فیلمبرداری شد. "به وقت شام" یکی از آثار مهم با موضوع "داعش" است که با آغاز ماه مبارک رمضان در یکی از فرودگاه‌های نظامی جلوى دوربين رفت و فیلمبرداری اش سه ماه طول کشید. فیلم جدید حاتم کیا محصول جدید سازمان اوج است.
اولین مشکل اسم فیلم است، شام در این فیلم منظور از اسم قدیم سوریه است اما وقتی فیلم را ببینی متوجه آن می شوی و بیشتر فکر می رود به سمت یک وعده غذای(موضوعی که در مراسم افتتاحیه، مجری برنامه با آن شوخی کرد)
در حرفه ای بودن حاتمی کیا شکی نیست، اما واقعا در این فیلم در دام حاشیه های افتاده است که خودش برای خودش چیده است، مانند جلوه های ویژه کامپیوتری، خلق صحنه های اکشن، دکوپاژ اکشن و ...
حاتمی کیا فیلمسازی بود که با تسلط بر سینما فیلمهای دلش را می ساخت، مانند از کرخه تا راین، بوی پیراهن یوسف، آژانس شیشه ای، روبان قرمز و ... که مخاطب را در حسی ویژه و اورژینال فرو می برد، اما الان فیلمسازیست که با تسلط بیشتر بر سینما فیلمهای عقلش را می سازد و فقط در پایان فیلم احساس می کنی همه چیز داشت اما آن حس سالهای قبل نیست.
آنقدر حجم تکنیک و عقل زیاد است که جایی برای حس نمی ماند و اگر هم می خواهد مخاطب را درگیر احساسی کند خیلی دم دستی و کلیشه‌ای برخورد می کند مانند پیام تصویری زن باردار کاپیتان علی رستمی در تهران یا در گیری پدر و پسر و...
امتیاز: 2.5 از 5
حاشیه‌های روز پنجم سینما رسانه(پردیس ملت)
مهمترین نشست خبری امروز برای فیلم "به وقت شام" بود که در آن حاتمی کیا با خبرنگاران و اصحاب رسانه در باره فیلم و ساخت آن به گفتگو نشست، نکته جالب توجه حضور دبیر جشنواره (ابراهیم داروغه زاده) در این نشست بود.
در ابتدای نشست محمود گبرلو مجری جلسه به اشتباه نام فیلم «به وقت شام» را «بفرمایید شام» اعلام کرد که این اشتباه دور از انتظار او تعجب همه از جمله کارگردان را به همراه داشت. نتبجه این اشتباه آن شد که گبرلو پایان جلسه با عذرخواهی از اشتباهش اعلام کرد حاضر است به این دلیل استعفا بدهد.
خزاعی(تهیه کننده فیلم) درباره اعتراضات برخی سینماگران به روند پیش‌روی جشنواره و قطعی بودن برگزیده شدن «به وقت شام» گفت: «هر سال همین است، از زمانی که دبیر بودم چنین حرف‌هایی بود و جوسازی شد. الان هم همینطور است البته فیلم متفاوت است و برخی از فیلم‌ها بیشتر دیده می‌شوند.»
هادی حجازی فر درباره اینکه در مصاحبه ای گفته همه چیز فیلم را دوست داشته غیر از حضور خودش گفت: من گفتم خودم را دوست نداشتم اما با حاتمی کیا حرف زدیم و حل شد اما فقط بخش ابتدایی صحبت هایم در آن مصاحبه منتقل شده بود. همه جا گفته ام من افتخار می‌کنم که در فیلم حضور داشتم اما می ترسیدم به فیلم حاتمی کیا آسیب برسانم چون شیوه کار حاتمی کیا با بازیگرانش خیلی متفاوت است.
حاتمی کیا در پاسخ به سوال یک خبرنگار درباره نمایش ضعیف و کم‌هوشی داعشی‌ها گفت: «این نظر شماست، من که باورم نمی‌شود اگر شما یک عکس از خودت و داعشی به من نشان دهی من حرفت رو قبول می‌کنم و اسمم را همان که تو گفتی میذارم. داعش با معارضین خیلی متفاوت است. یک چیزی همین‌طوری نیندازید وسط. من شنیده بودم که داعش در رفتار به نوعی پست مدرن هستند و فیلم مانند مدمکس را دوست دارند و به این پوشش بیرونی علاقه مند هستند. به قول شما من این ها را خنگ کردم و اولیش را ساختم ان‌شاالله بقیه بیایند و بسازند بهتر از این که تو هم دوست داری.»
حاتمی‌کیا درباره اینکه آیا مایل است فیلمش در عرصه جهانی دیده شود، گفت: «من آرزو دارم این فیلم در کشورهای همسایه نماش داده شود، اگر چه می‌دانم چون دچار سوتفاهم هستند این مسئله ممکن است امکان‌پذیر نباشد. دلم می‌خواهد که فیلم جشنواره‌های مختلفی برود، من دشمن جشنواره نیستم از این نظر که می‌بینم جوان ایرانی درگیر جشنواره می‌شود و با اولین و دومین فیلمش می‌سوزد و دیگر بلند نمی‌شود دلم می‌سوزد. پسران و فرزندان این ممکلت دلم می‌خواهد حرفهای خود کشور را بزنید اینجاست که من با جشنواره مسئله دارم.»
حاتمی کیا درباره سکانس سر بریدن در فیلم خود گفت: «من در زندگی سر یک مرغ را هم نبریده‌ام و تنم می‌لرزید که باید در فیلمی که ساخته‌ام چنین صحنه‌ای را نشان دهم. تحت فشار زیادی بودم، ولی چه کنیم که این خشنونت را در فضای مجازی دیده بودم. سعی‌ام این بود که فیلم خشن نسازم. برای من داعش یک جور نیست و گونه‌های مختلف دارد و همه آن ها هم مابه‌ازا دارد.»
مهدی جعفری مدیر فیلمبرداری فیلم نیز در سخنانی با انتقاد از اینکه بحث‌های فنی مورد توجه خبرنگاران حاضر در سالن قرار نگرفته، گفت: «ناراحتم که فقط بحث‌های محتوایی فیلم حاتمی‌کیا مورد پرس‌وجو قرار می‌گیرد و به بحث‌های فنی توجه کمتری می‌کنیم. اینکه حاتمی‌کیا اینطور فیلم می‌سازد نکته‌ای است که بارها گفته و تاکید کرده من این هستم و فیلم و هدفم همین است.»
هادی حجازی‌فر که در نیمه‌های نشست به شوخی عنوان کرده بود برای ایجاد تنوع در کارنامه‌اش می‌خواد در فیلمی مبتذل بازی کند، در پایان به پیامک همسرش اشاره کرد و تاکید کرد بازی در فیلم مبتذل را به شوخی مطرح کرده است.