عصرایران؛ محمد مهدی حیدرپور - در سال گذشته میلادی، ناسا 40 هزار عکس اچ‌دی که توسط فضانوردان ماموریت های آپولو در دهه های 1960 و 1970 گرفته شده بود را در وب سایت فلیکر منتشر کرد. اما دوربین های هاسلبلاد که برای تهیه این عکس ها استفاده شده بودند برای بازگرداندن سنگ های جمع آوری شده از ماه روی قمر کره زمین باقی ماندند. وسایل و ابزارهای دیگری نیز روی سطح کره ماه باقی مانده اند که از آن جمله می توان به پنج پس‌بازتابگر لیزری اشاره کرد که دانشمندان همچنان از آنها برای بازتاب لیزر از ماه استفاده می کنند. در ادامه با برخی از این ابزارهای به جا مانده روی کره ماه که آن را به نوعی تبدیل به یک موزه فضایی برای گردشگران فضایی آینده کرده اند، بیشتر آشنا می شویم.
دوربین های هاسبلاد
پس از ثبت تصویری دیدنی از آپولو 8 در شب کریسمس 1948، دوربین هاسلبلاد 500EL که در این ماموریت مورد استفاده قرار گرفت به عنوان "دوربین طلوع زمین" نام گرفت. در مجموع 12 دوربین هاسلبلاد 500EL روی سطح ماه باقی مانده اند. احتمالا مشهورترین خاطره این دوربین تصاویر گرفته شده از نیل آرمسترانگ روی سطح ماه است. تقربیا تمامی دوربین های هاسلبلاد 500EL به منظور کاهش وزن و بازگرداندن سنگ های ماه به سیاره زمین روی سطح ماه باقی ماندند و تنها یکی از آنها به همراه آپولو 15 به زمین بازگشت. این دوربین در سال 2014 به قیمت 910 هزار دلار در یک حراجی به فروش رسید.
دیسک سیلیکونی «حسن نیت»
روی دیسک سیلیکونی «حسن نیت» نوشته «از سیاره زمین/ژوییه 1969» به چشم می خورد. این دیسک 1.5 اینچی حاوی پیام های حسن نیت از سراسر جهان بود که نیل آرمسترانگ و باز آلدرین طی ماموریت آپولو 11 روی ماه بر جای گذاشتند. در این دیسک پیام هایی از سیاستمداران و پادشاهان 73 کشور جهان و همچنین مقام های ارشد ناسا ذخیره شده بود.
دوربین تلویزیونی «یک گام کوچک»
طی ماموریت آپولو 11 ارتباط تصویری زنده با زمین برقرار شد و بنابر یک ارزیابی 530 میلیون نفر از ساکنان کره زمین مخاطب آن بودند. دوربین تلویزیونی قمری آپولو توسط شرکت وستینگهوس ساخته شده بود و به صورت سیاه و سفید تصویر را مخابره می کرد. این دوربین به بازوی متصل به پایه ماژول فرود فضاپیمای ایگل متصل شده بود تا لحظه پایین رفتن فضانوردان از نردبان به تصویر کشیده شود و سپس روی یک سه پایه قرار گرفت تا ادامه نخستین ماه‌نوردی انسان به تصویر کشیده شود. پس از اتمام ماموریت، این دوربین نیز در همان جا باقی ماند.
فرود همیشگی «ایگل»
نیل آرمسترانگ و باز آلدرین با فضاپیمای ایگل روی سطح ماه فرود آمدند و بخشی از آن دوباره آنها را به ماژول کلمبیا باز گرداند اما بخش اعظم این فضاپیما همچنان روی سطح ماه باقی مانده است. بخش مرحله فرود 200 کیلوگرمی LM-5 ایگل همچنان در پایگاه ترنکویلیتی باقی مانده است در شرایطی که بخش مرحله برخاستن 2,200 کیلوگرمی آن پس از رساندن فضانوردان به ماژول کلمبیا به مدار ماه بازگشت و پس از آن نیز روی ماه سقوط کرد. این سرنوشت برای تمامی ماموریت های آپولو تکرار شد که بازدید از این فضاپیماهای برجای مانده روی ماه می تواند روزی در فهرست بازدید گردشگران فضایی قرار بگیرد.
ماشین باگی های ماه
در ژوییه 1971، دیوید اسکات و جیمز ایروین، فضانوردان آپولو 15، اولین افرادی بودند که با خودروهای ماه‌نورد خود قادر به سواری روی سطح ماه شدند. آنها مسافت 17.3 مایل (28 کیلومتر) را با سرعت پنج تا 10 مایل در ساعت (8 تا 16 کیلومتر در ساعت) پیمودند. باگی های ماه‌نورد در ماموریت های آپولو 16 و 17 نیز حضور داشتند و در مجموع سه تا از آنها روی سطح ماه باقی مانده اند. البته یک ماه‌نورد دیگر نیز روی سطح آن باقی مانده که لونوخود 1 نام دارد و به اتحاد جماهیر شوروی سابق تعلق داشته است.
آزمایش فاصله‌سنجی لیزری قمری (LRRR)
احتمالا مفیدترین چیزهایی که روی سطح ماه باقی مانده اند پنج پس‌بازتابگر بر جای مانده از فضانوردان آپولو 11، 14 و 15 و کاوشگرهای لونوخود 1 و 2 هستند. از طریق این پس‌بازتابگرها اندازه گیری دقیق مسافت تا ماه از روی کره زمین و تعیین مدار و جهت گیری دقیق ماه امکان‌پذیر است. چهار تا از این پس‌بازتابگرهای لیزری همچنان کار می کنند.
راکت های بوستر
مدارگرد شناسایی قمری ناسا در سال 2015 مکان سقوط راکت بوستر مرحله سوم آپولو 16 را شناسایی کرده و یکی از معماهای پیش آمده برای ما را حل کرد. ارتباط رادیویی با بوستر آپولو 16 پیش از برخورد قطع شده بود و از این رو موقعیت مکانی آن نامشخص باقی مانده بود. بقایای این راکت مسئول بر جای ماندن تکه ای 187 هزار و 400 کیلوگرمی از ماده ساخت بشر روی سطح ماه است.
برای خواندن مطالب بیشتر در زمینه علم و فناوری به اینجا مراجعه کنید.