عصرایران؛ محمد مهدی حیدرپور - پلاستیک هم یک کالای اساسی و هم محصولی مشکل آفرین محسوب می شود. پلاستیک ها زندگی ما را به طور قابل توجهی ساده ساخته اند اما مزاحمی جدی برای محیط زست نیز هستند. در حال حاضر، دو روش برای کاهش ضایعات پلاستیکی به کار گرفته می شوند که بازیافت پلاستیک مبتنی بر نفت و استفاده از پلاستیک زیست‌تخریب‌پذیر ساخته شده از مواد عالی را شامل می شوند. اکنون، رویکردی جدید معرفی شده که ترکیبی از این دو روش است.
به گزارش "گروه علم و فناوری" عصرایران، شیمیدانان دانشگاه ایالتی کلرادو زیست‌پلاستیکی را توسعه داده اند که می تواند به طور کامل بازیافت شود. این پلاستیک می تواند تنها با حرارت دادن تا دمای 220 درجه سانتیگراد یا اندکی بیشتر برای پیکربندی پیچیده‌تر مولکول ها به اجزا اساسی خود تبدیل شود. این نخستین پلاستیک زیست‌تخریب‌پذیر قابل بازیافت در جهان است.
پلاستیک ها از مولکول های بلندی به نام پلیمرها ساخته شده اند. این پلیمرها زنجیره هایی از واحدهای تکرارشونده هستند که از طریق یک فرآیند شیمیایی به یکدیگر پیوند خورده اند. بسته به ماهیت فرآیند، می توانید پلیمرهای مختلفی ایجاد کنید. عناصر شیمیایی در یک کیسه پلاستیکی و یک بطری پلاستیکی ممکن است مشابه باشند اما به روشی متفاوت مرتب شده اند و از این رو ویژگی های متفاوتی دارند.
به گفته «یوجین چن»، یکی از مولفان مطالعه اخیر، سالانه بیش از 90 کیلوگرم پلیمرهای مصنوعی برای هر فرد مصرف می شود که از نظر حجم تولید پلاستیک ها احتمالا بیشترین سهم را به خود اختصاص می دهند و بیشتر این پلیمرها زیست‌تجدیدپذیر نیستند.
عامل محرک بزرگ فعلی تولید پلیمرها یا پلاستیک های زیست تجدیدپذیر یا زیست‌تخریب‌پذیر است. با این وجود، این تنها بخشی از راه حل محسوب می شود زیرا پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر از نظر بازیافت مواد خام لزوما قابل بازیافت نیستند.
پلیمر جدید نه تنها قابل بازیافت است بلکه برای تولید به نفت نیز نیاز ندارد. مونومر مورد استفاده در تولید پلاستیک جدید گاما-بوتیرولاکتون (Gamma-butyrolactone) یا GBL، یک مایع بی رنگ که می تواند به راحتی از زیست‌توده استخراج شود، نام دارد. پیش از این، یک پلیمر از GBL تولید شده بود اما این کار تحت شرایط سخت (دمای 160 درجه سانتیگراد و فشار 20 هزار اتمسفر) انجام شده و از این رو مولکول غیر قابل پلیمر شدن اعلام شد.
در روش جدید دانشمندان از یک کاتالیزور استفاده کرده و دما را کاهش دادند و قادر بودند پلیمرهای خطی و حلقوی ایجاد کنند. به گفته یوجین چن، این کار کلاسی از زیست‌پلیمرهای به واقع پایدار و قابل بازیافت را بر اساس مونومری زیستی که پیش از این غیر قابل پلمیر شدن اعلام شده بود، ایجاد کرده است.
برای خواندن مطالب بیشتر در زمینه علم و فناوری به اینجا مراجعه کنید.