خیابان امام خمینی همان سپه سابق در کنار سر در باغ ملی ساختمانی شکیل و
قدیمی از عهد ناصری آرامگاه ادوات و اقلام قدیمی پست بود و علاقه مندان به
آثارتاریخی هراز گاهی سری به این موزه می زدند ، اما این موزه مدت هاست که
رنگ بازدید کننده به خود ندیده و به جای آن میخ و لامپ و مواد جدیدی است که
دیواره ها و همین طور اجناس قدیمی این موزه را به مدرنیته سوق می دهد.
به
گزارش خبرنگار عصر خبر ، موزه انسان را به یاد تاریخ ، فرهنگ و تمدن یک
ملت می اندازد ، ملتی که کباده چندین هزارسال تمدن را به دوش می کشند و
مدعی فرهنگ و تمدن در جهان هستند و این فرهنگ و تمدن را می توان در آثار
تاریخی و موزه هایی که در سراسر کشور وجود دارد جستجو کرد ؛یکی از این موزه
ها موزه پست است ، موزه ای که مدتهاست رنگ بازدید کننده به خود ندیده و
بیشتر با بازسازی های دکوری عجین شده ، موزه ای که در بهمن ماه 1369 به
نام موزه پست شروع به كار كرد.
اين موزه در يكي از قديمي‌ترين و
شكيل‌ترين عمارت‌هاي دولتي تأسيس شده كه از دو طبقه بنا متشكل از سالن‌ها و
غرفه‌هاي متعدد تشكيل شده و مكاني مناسب جهت بازديد مشتاقان ديدار آثار
تاريخي و كهن است. در 20 اسفند ماه 1374، به استناد موافقت سازمان امور
اداري و استخدامي كشور، موزه پست به موزه وزارت پست و تلگراف و تلفن و در
12 مرداد ماه 1378، به موزه پست و مخابرات تغيير نام داد. اين بنا در 1307
ش، در زمان وزراي قديم پست، صوراسرافيل و نظام‌الدين حكمت، با صرف هزينه
پانصد هزار تومان و با مساحت 15000 متر مربع در خيابان سپه (امام‌خميني)
تأسيس شد.
آثار
موجود در این موزه شامل تصاويري از وزراي پست و تلگراف و تلفن، از اولين
وزير تلگراف، علي قلي خان مخبرالدوله (1255 ش / 1293 ق) تا وزير وقت
است. سالن تمبرهاي داخلي شامل 1100 سري تمبر از سه دوره قاجاريه، پهلوي و
جمهوري اسلامي است و نيز دو ويترين مربوط به كليشه اديسون و كليشه تمبر
احمدشاه و در انتهاي سالن، ماكت پستچي زمان قاجاريه و نمادي از كوچه پست
قرار دارد. غرفه اشياي پستي شامل صندوق‌هاي پستي دوره پهلوي، انواع مهرهاي
دستي، گرد، ساده، بيضي، مستطيل و غلتكي، نمونه‌هاي مهرهاي مصرفي دفاتر
پست خارج از كشور، مهر روز جمهوري اسلامي، انواع حكم‌هاي دولتي،
حكومتي، دستگاه‌هاي دستي و برقي قديمي ابطال تمبر، دستگاه‌هاي دستي و برقي
قديمي نقش تمبر، دستگاه تايپ قديمي و ويترين هايي از قبيل ويترين سيم و
سرب و انواع پلمپ شكن، وسايل و پاكت‌هاي پست مالي، قاب عكس‌هاي وسايل
پستي دوره قاجاريه و تصاوير كاركنان پست دوره قاجار است.
غرفه راه
ابريشم يا سالن مركزي شامل انواع وسايل ارتباطي قديمي و حمل محموله‌هاي
پستي اعم از ارابه، ماشين سه چرخ و هواپيما، ويترين‌هاي وسايل و هدايايي
از كشورها، دولت‌ها و اشخاص مختلف، چندين نمونه از مجسمه‌هاي پستچي‌هاي
زمان قاجار، نقشه راه‌هاي مختلف پستي و ارتباطي، صندوق‌هاي پستي قديمي
زمان قاجار و در راهروهاي طبقه اول، پانل‌هايي از عكس‌هاي كاركنان پست
قديم و پستچي‌هاي زمان قديم و ويترين وسايل اهدايي از شخصيت‌هاي مختلف
است.
این
موزه همین طور دارای سالن تمبر بين الملل و شامل قطعه‌هايي از تمبرهاي
منتشره توسط 130 كشور عضو اتحاديه جهاني پست و هم‌چنين ويترين‌هاي افقي
شامل پاكت‌هاي مهر روز اهدايي شخصيت‌هاي مختلف، تمبر و پاكت‌هاي ارسالي از
كشورهاي مختلف بود . غرفه اشياي پستي شامل انواع ترازوهاي قديمي پست،
نمونه صندوق‌هاي پستي كشورهاي مختلف از جمله برزيل، مصر، كانادا، آلمان،
مكزيك و سوئد است. غرفه شماره يك مخابرات شامل انواع وسايل ارتباطي از
مورس تا ماهواره زهره، تله تايپ، تلگراف، تلكس، فاكس و نمونه تيروسيم
بود . هم‌چنين ويترين افقي مربوط به نمونه دست‌خط حضرت امام (ره) در خصوص
ثبت تلفن منزل ايشان به اداره تلفن شهرستان قم در 1341 مشاهده مي‌گردد.
غرفه شماره دوي مخابرات شامل انواع دستگاه‌هاي تلفن مغناطيسي صد شماره‌اي
قديمي، ديواري، دستگاه‌هاي ارتباطي قديمي مثل دستگاه گيرنده و فرستنده و
تلفن بي‌سيم، ميز سوئيچ برد، دستگاه اندازه‌گيري و آزمايش خطوط كارير و
تلفن‌هاي مغناطيسي روميزي بود.
اما از مشاهدات خبرنگار ما اینطور بر
می آید که آثار موجود در این موزه به قسمت انتهایی موزه منتقل شده تا به
اصطلاح عملیات بازسازی چندین و چند ساله موزه پست انجام شود و به جای
دیوارهای قدیمی دیوارهایی مدرن و جدید ساخته شود و همین طور با ایجاد لامپ
های هالوژن جلوه خاصی به موزه ببخشند ، مگر نه اینکه این ساختمان یک
ساختمان قدیمی است و بایستی قدت و تاریخی بودن آن حفظ شود پس هالوژن کاری
ها برای چیست ؟
یکی از جوانانی که در عملیات بازسازی این آثار در
داخل ساختمان موژه پست به سر می برد ، گفت: تمامی مورس ها ، دستگاه های
تلفن قدیمی ، تلگراف ، تمبر ها و ... در شرایطی کاملا ناایمن و بدون اینکه
دقتی در بسته بندی و جمع آوری آن ها صورت گیرد به صورت فله ای در یک اتاق
جمع آوری شده اند و این کار در شان آثار تاریخی یک کشور نیست. وی همچنین
به سوراخ کردن تمامی دیوارهای موزه برای نصب دوربین و دیوار کوب و لامپ
اشاره کرد و گفت : نصب دوربین ها برای تمامی موزه ها لازم است اما اینکه
نیازی به نصب لامپ با رنگ های مختلف باشد در صورتی کهنمای تاریخی ساختمان
را بهم میریزد ، وجود ندارد . افرادی که برای بازسازی موزه گمارده شده اند
افرادی متخصص نیستند و نمی دانند که برای این ساختمان قدیمی با بافت تاریخی
چه باید بکنند و فقط معماری و چهره قدیمی ساختمان را از حالت قدیمی به
حالت امروزی در می آورند.
سری هم به محوطه خارجی ساختمان میزنیم ،
نمایی که از خیابان امام خمینی توجه هر رهگذری را به خود جلب می کند،
رهگذرانی که از آنجا عبور می کردند با ابراز تاسف از ریزش قسمتهایی از سنگ
بناها و شکستن سنگ های اطراف باغچه ها و شکستن لوله ها سری تکان می دادند و
می گذشتند، یکی از این رهگذران مرد جوانی بود که اندکی سرتا پای ساختمان
را برانداز کرد و با خود گفت ، مثلا اینجا موزه است ، نشانه ی فرهنگ یک
ملت ، اما کیست که به داد این ساختمان برسد ، این رهگذر خبر نداشت که به
جای بازسازی این سنگ ها و لوله ها و شیشه های شکسته دارند داخل ساختمان بر
تاریخ فرهنگ و مملکتمان رنگ امروزی می پاشند تا نو شوند ، غافل از آنکه این
آثار ، قدیمی بودنشان است که به آنها هویت می بخشد.
بماند که
برترین آثار تاریخی این مملکت آثار سر از موزه های کشور های اروپایی و
امریکایی در آورند و دم نزدیم اما از جمله وظایف تک تک افراد این آب و خاک
است تا از آثار تاریخی همانند جان حفاظت کنند نه اینکه این آثار را
بسپارند به بوی رنگ و صدای دیلر و گرد و خاک ها .