زیست نیوز، مازیار دانیالی* - انرژی بادی جایگزین جذابی برای سوخت های فسیلی محسوب می شود. این نوع انرژی فراوان، تجدیدپذیر، به طور گسترده توزیع شده، پاک و بدون انتشار گازهای گلخانه ای است. مزارع بادی در خشکی فناوری بالغی در نظر گرفته می شود. در حال حاضر، پژوهش و توسعه در درجه نخست بر به حداکثر رساندن ارزش انرژی بادی و توسعه هرچه بیشتر فناوری دریایی آن متمرکز شده و افکار عمومی نیز از نصب و راه اندازی مزارع بادی دریایی حمایت بیشتری می کنند.
روترهای توربین های بادی انرژی جنبشی باد را به انرژی مکانیکی و سپس برق تبدیل می کنند. توربین های بادی به طور معمول در کنار هم در مزارع بادی قرار می گیرند تا از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشند. طی سال های اخیر حرکت به سوی توربین های بزرگتر مورد توجه بوده است. از زمان معرفی نخستین توربین بادی تجاری در دهه 1980، اندازه آنها از 0.022 مگاوات به ماشین های چند مگاواتی - حدود 6 مگاوات در حال حاضر - تکامل یافته است. برای دستیابی به این شرایط، قطر روترها از 10 متر به حدود 100 متر رسیده است. امروزه به واسطه بازار در حال رشد مزارع بادی دریایی، نصب و راه اندازی توربین های بزرگتر جریان دارد.
در حال حاضر، میانگین اندازه توربین های بادی در اتحادیه اروپا حدود 2 مگاوات برای مزارع بادی خشکی و 3.3 مگاوات برای مزارع بادی دریایی است. در سال 2030، میانگین اندازه 3 مگاوات و 10 مگاوات به ترتیب برای خشکی و دریا انتظار می رود و احتمالا مجموع انرژی تولیدی مزارع دریایی در مقیاس گیگاوات خواهد بود. به واسطه محدودیت هایی که در خشکی وجود دارد و سرعت باد بیشتر در دریا، مزارع بادی دریایی بیش از هر زمان دیگری در کانون توجه قرار دارند.
پژوهش و توسعه در انرژی بادی بخش غالب در این صنعت محسوب می شود که سهمی 75 درصدی از کل سرمایه گذاری ها را به خود اختصاص داده است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا بیشترین میزان سرمایه گذاری های صنفی و عمومی را به خود اختصاص داده و انرژی بادی سهم بازار قابل توجهی از تولید انرژی تجدیدپذیر را در اروپا دارا است. آلمان، دانمارک، اسپانیا و انگلیس از کشورهای برتر در این زمینه هستند.
همان گونه که اشاره شد انرژی بادی دارای دو بازار مجزا است: انرژی بادی در خشکی که شامل مزارع بادی خشکی و ساحلی می شود و انرژی بادی دریایی که مزارع بادی دور از ساحل احداث می شوند. به گفته شورای جهانی انرژی بادی، طی سال 2009 حدود 13 میلیارد یورو در 10.5 گیگاوات مزارع بادی جدید در اروپا سرمایه گذاری شده که 1.3 میلیارد یورو در 582 مگاوات توربین های نصب شده دریایی سرمایه گذاری شده است.
البته بازار انرژی بادی تحت تاثیر عدم توازن بین عرضه و تقاضا و روند افزایشی قیمت مواد خام و اجزاء سازنده قرار گرفته است. قیمت توربین های بادی که انتظار می رفت روندی کاهشی را به واسطه پیشرفت فناوری دنبال کنند، در سال 2004 جریانی معکوس را دنبال کرده و تا سال 2006 به میزان 40 درصد افزایش یافت. این در شرایطی است که تولیدکنندگان اروپایی توربین های بادی روند کاهشی سهم بازار خود به واسطه حضور تولیدکنندگان چینی را شاهد هستند. چین برای کاهش وابستگی خود به سوخت های فسیلی و کاهش آلودگی های ناشی از آنها برنامه های گسترده ای را برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر دنبال می کند.
اما مانع اصلی در مسیر گسترش انرژی بادی هزینه سرمایه ای بالای آن است که رقابت پذیری قیمت برق تولیدی در مقایسه با منابع انرژی رایج و کم هزینه سوخت های فسیلی را کاهش می دهد. از نقطه نظر یک سیستم، مانع اصلی برای به کارگیری انرژی بادی در مقیاس بزرگ یکپارچگی و ادغام آن با شبکه برق سراسری است. سیستم های انتقال و توزیع برق فعلی برای مدیریت فناوری های تولید برق قدیمی تر طراحی و توسعه داده شده اند و برای نفوذ انرژی بادی مناسب نیستند. بر همین اساس، افزایش سهم انرژی بادی نیازمند فلسفه شبکه سراسری و روش های عملیاتی جدید و زیرساخت های انتقال و توزیع انعطاف پذیر خواهد بود.