عصر ایران - تاکنون حدود دهها نفر از شخصیت ها و فعالان سیاسی برای کاندیداتوری در انتخابات، به طور رسمی اعلام آمادگی کرده اند. اکثر این افراد نیز از جناح اصولگرایان هستند و به جز تعداد انگشت شماری از آنان، بقیه حتی از سوی خود اصولگرایان نیز جدی گرفته نمی شوند!
حال سوال اینجاست که چرا تب کاندیداتوری بناگاه این همه بالا رفت ، به طوری که کاندیدا نشدن افراد ، جذابیت خبری بیشتری از نامزدی شان پیدا کرده است؟!
این موضوع را در چهار بند می توان بررسی کرد:
1- در یکی از شهرهای کوچک کشورمان - که نامش محفوظ است - در انتخابات مجلس اول و دوم و سوم ، همواره حدود چهار - پنج نفر کاندیدا می شدند و یکی شان به مجلس می رفت تا این که در انتخابات مجلس سوم ، اتفاق خاصی در آن شهر افتاد: یک دستفروش که بر روی گاری دستی ، ساندویچ می فروخت ، کاندیدا شد. در آن زمان ، شرط مدرک تحصیلی برای کاندیداتوری مجلس وجود نداشت و این دستفروش با مدرک تحصیلی سیکل ، به رقابت با چهار کاندیدای سرشناس شهر رفت. او با همان چهره سوخته شده در زیر آفتاب ، به این سو و آن سوی شهر کوچک شان می رفت و می گفت: ما دو گاو داشتیم ، یکی را فروختم و خرج انتخابات کردم...من یکی از شما هستم... این منم که دردتان را می فهمم نه آن چهار نفر دیگر و ... به هر روی ، شرایط خاص آن انتخابات و اختلاف شدید کاندیداهای دیگر و ... باعث شد که در کمال ناباوری ، این دستفروش رأی بیاورد و برای یک دوره ، به مجلس برود.
از آن پس تا به امروز ، در همه انتخابات آن شهر ، دهها نفر کاندیدا می شوند. علت این جهش نیز این است: وقتی فلانی با آن وضعیت رأی آورد چرا من نتوانم؟!
انتخابات ریاست جمهوری امسال نیز ، حال و روز مشابهی را تداعی می کند و بسیاری از شخصیت ها خود را با محمود احمدی نژاد رئیس جمهور دو دوره ایران مقایسه می کنند و در به طور قطع توانمندی های خود را با فاصله زیادی بالاتر از او می دانند و لذا ضمن روحیه گرفتن از این مقایسه امیدوارند معجزه ای که یک بار دامن احمدی نژاد را گرفت این باره به سراغ آنها بیاید: وقتی احمدی نژا د توانست ، چرا من نتوانم؟
2- در این انتخابات چهره های اصلی و لیدرهای جناح ها و گرایش های سیاسی حضور ندارند و انتخابات در غیاب چهره هایی مانند مانند سید محمد خاتمی، اکبر هاشمی رفسنجانی، محمود احمدی نژاد و دیگر چهره های اصلی و کلان برگزار می شود.
این موضوع منجر به دو نتیجه می شود:
- شماری از شخصیت ها که در صورت حضور چهره های کلان، در انتخابات حاضر نمی شوند در این وضعیت، کاندیدا می شوند. مثلاً در جبهه اصلاح طلبان ، از آنجا که
چهره های اصلی به دلایل سیاسی ، به احتمال قوی کاندیدا نخواهند شد ، چهره
های درجه دوم این جریان با این امید که بتوانند آرای اصلاحات را از آن خود
کنند ، وارد عرصه شده اند.
- در این وضعیت ، به دلیل پراکنده شدن رای ها، انتخابات به احتمال قوی به دور دوم کشیده می شود. در چنین شرایطی بسیاری از کاندیداها شانس خود را نه برای پیروزی در مرحله نخست ، بلکه برای ورود به مرحله دوم ، محک می زنند. همین مسئله تعداد کاندیداها را افزایش داده است.
3- بر چهره ها و نیروهای اصولگرا مشخص شده است که با ردصلاحیت قطعی چهره های اصلی جریان دولت و حاضر نشدن چهره های کلان و اصلی جریان اصلاح طلب، کرسی ریاست جمهوری آینده ، از آن یکی از نیروهای جریان اصولگرا خواهد بود و در اصطلاح ، انتخابات ریاست جمهوری خرداد 92 ، درون جناحی خواهی بود.
در این شرایط، نیروهای اصولگرا چون خیالشان از کسب کرسی ریاست جمهوری توسط یک هم جناحی خود راحت است سعی می کنند جایگاه و وزن خود را ارتقا بدهند تا در آینده بتوانند از رئیس جمهور هم جناحی خود با دست "پر" مطالبه سهم و امتیاز کنند. این افراد به خوبی می دانند هر کسی از جناح اصولگرا کرسی ریاست جمهوری را به دست بگیرد معمولا به دور از تکروی احمدی نژاد، به توزیع سهم در میان هم جناحی های خود خواهد پرداخت.
4- محمود احمدی نژاد در میان کاندیداهای مرحله نخست انتخابات ریاست جمهوری 1384، دارای کمترین شانس پیروزی بود و موفقیت او در رسیدن به پیروزی از سوی هیچ یک از فعالان سیاسی چپ و راست و میانه، قابل پیش بینی نبود.
اما او در کمال شگفتی براساس قواعدی ناشناخته توانست معجزه وار، به مرحله دوم انتخابات راه یابد و در این مرحله هم رئیس جمهور سابقی به نام اکبر هاشمی رفسنجانی را شکست دهد. این موضوع، این امید را در میان کاندیداهای کم توان ایجاد کرده است که شاید این بار نیز ، دور دورِ افراد نه چندان معروف باشد.
موارد بالا را می توان مهمترین دلایل افزایش کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری 92 ذکر کرد. البته افزایش تعداد کاندیداها هنگامی که تنها از یک جناح و طیف فکری باشند نمی تواند منجر به تنوع دیدگاه و سلایق انتخاباتی شود. این چنین افزایشی همانند صفحات پرشمار یک کتاب با شماره صفحات مختلف است ، حال آن که تعدد مطلوب ، گونه گونگی کتاب هایی با موضوعات مختلف است ، نه کتابی با فصل های متعدد و موضوعی واحد!