عصر ایران - اولین هفته شهریورماه در تاریخ معاصر، زمان وقوع اتفاقاتی همچون مرگ سید ضیاء (عامل کودتای منجر به روی کار آمدن رضا شاه)، تجدید نظر حکومت شاه در تقویم رسمی کشور و بازگشت به تقویم هجری شمسی به جای تاریخ شاهنشاهی،در فاصله 5 ماه مانده به پیروزی انقلاب اسلامی و بیانیه جبهه ملی ایران برای اعاده حقوق شهروندی در دوران ستمشاهی پهلوی بود. در این میان خواندن تلگراف های رد و بدل شده بین هیتلر و رضا شاه، به عنوان دو نماد دیکتاتوری در جهان معاصر هم خالی از لطف نیست.
تلگراف تبریک دیکتاتورها
روزنامه اطلاعات 7 شهریور 1317
از برلن:
اعلیحضرت همایون شاهنشاه ایران
به مناسبت اختتام خط آهن شمال به جنوب ایران که یکی از شاهکارهای بزرگ مهندسی وبرای ایران فوق العاده مفید است، بهترین تبریکات قلبی خود را تقدیم می دارد.
آدلف هیتلر – صدر اعظم آلمان
پاسخ تلگراف:
برلن- حضرت آدلف هیتلر صدر اعظم آلمان
از تبریکات محبت آمیزی که به مناسبت اتمام راه آهن ایران مخابره فرموده بودند، صمیمانه تشکر می کنم.
رضا پهلوی
سید ضیاء الدین درگذشت
روزنامه اطلاعات 8 شهریور 1348
صبح امروز سید ضیاء الدین طباطبایی در سن 81 سالگی درگذشت. سید ضیاء الدین طباطبایی مدیر روزنامه رعد، در سن 28 سالگی در جریان کودتای سوم اسفند 1299 به سمت نخست وزیری حکومت کودتا برگزیده شد. مدت نخست وزیری وی بیش از صد روز به طول انجامید.
سید ضیاء الدین پس از پایان دوره صد روزه نخست وزیری خود از صحنه سیاست خارج شد و به خارج از کشور سفر کرد. از راه عراق به اروپا رفت و مدتی در سوئیس مقیم بود. سپس به فلسطین رفت و در آنجا اقامت گزید و به کارهای کشاورزی پرداخت. بعد از وقایع شهریور 1320 مجددا وارد تهران شد و یک بار دیگر فعالیت سیاسی خود را از سرگرفت. در این دوره از تجدید فعالیت سیاسی سید ضیاء الدین، مخالفینش به خصوص اعضای حزب توده سخت به تکاپو افتادند و مظهر ارتجاع و عامل یک انگلستان معرفی کردند.
وی در آن موقع که انگلیس در اوج قدرت بود، درباره این اتهامات اظهار داشت: "من با انگلیس ها دوستم ، زیرا که دشمنی انگلستان مرگ است و هیچ آدم عاقلی دلش نمی خواهد بمیرد. انگلیس ها یا آدم را دوست می شناسند و یا دشمن. دوستی آن ها منفعتی ندارد بلکه ضرر دارد و من ضررش را می کشم. اما دشمنی با آن ها مرگ است. خارج از دوست و دشمن ، انگلیس ها نوکر هم دارند که مصدر کارها می شوند، عزت و احترام می بینند ولی در هر حال نوکرند و این بنده نوکری انگلستان ار نکرده ام.
سید ضیاء چند سال بعد از این مبارزات به سعادت آباد (شمال غربی تهران) پناه برد و به کارهای زراعتی پرداخت. در این دوره که آخرین دوره فعالیت اوست، همّ او مصروف دامداری و امور کشاورزی و باغداری گردید. او با فعالیت قابل تقدیری به کار دامداری و زراعت مشغول بود، به طوریکه سعادت آباد از هر حیث به عنوان یک مرکز نمونه کشاورزی و باغداری به شمار می رفت.
روزنامه اطلاعات 5 شهریور 1357
این بخشنامه امروز از طرف نخست وزیر به تمام دستگاه ها و سازمان های دولتی صادر شد:
قانون مصوب یازدهم فروردین ماه 1304 شمسی که متن آن ذیلا نقل می شود، به قوت خود باقی است.
ماده اول: مجلس شورای ملی تصویب می نماید که از نوروز 1304 ، تاریخ رسمی سالیانه مملکت به ترتیب ذیل معمول گرددو دولت مکلف است که در تمام دوایر دولتی اجرا نماید.
الف. مبداء تاریخ سال هجرت حضرت خاتم النبیین محمد ابن عبدالله صلوات الله و سلامه علیه از مکه معظمه به مدینه طیبه...
بنابراین اکیدا دستور فرمایید، که در مکاتبات و مراسلات و اسناد و مدارکی که در حوزه آن وزارت، سازمان، اداره کل، شرکت و ادارات تابعه صادر می شود، مفاد قانون فوق الذکر را مجری و منظور دارند و البته تاریخ شاهنشاهی یا هجری قمری یا میلادی را بر حسب مورد، بین الهلالین ذکر فرمایند.
12 خواسته جبهه ملی اعلام شد
روزنامه اطلاعات 7 شهریور 1357
جبهه ملی ، دیشب پس از مذاکرات طولانی رهبران آن، نظریات خود را نسبت به حوادث جاری و دولت جدید طی یک اطلاعیه مفصل اعلام کرد که در مقدمه اطلاعیه، مسئولان گذشته مقصر معرفی شده اند. اعلامیه، رویدادهای اخیر را نتیجه تجاوز "نظام حاکم" به حقوق مردم دانسته و گفته است: "حرکت هایی که انجام شده نشانه ای از نارضایی همگانی بود." دولت شریف امامی نیز در این اطلاعیه محکوم شناخته شده و اتهامات بی شمار برای آن عنوان شده است.
جبهه ملی سپس خواسته های خود را طی 12 مورد به شرح زیر پیشنهاد کرد:
جبهه ملی ایران اعتقاد دارد ادعای "وجود فضای باز سیاسی" وقتی واقعیت پیدا می کند که:
1- سازمان اطلاعات و امنیت کشور انحلال یابد.
2- صلاحیت دادرسی ارتش برای رسیدن به اتهام های غیر ارتشیان به کلی لغو گردد.
3- استقلال قوه قضایی به معنای واقعی کلمه به وجود آید.
4- همه زندانیان سیاسی کشور با هر مرام که دارند صرف نظر از نوع و میزان محکومیت ، آزاد شوند.
5- همه تبعید شدگان سیاسی به خارج و داخل کشور به شهرها و روستاهای خود بازگردند.
6- به کلیه رانده شدگان سیاسی به خارج از کشور اجازه داده شود بی هیچ مانعی به میهن مراجعت نمایند.
7- آزادی اندیشه و گفتار ، آزادی قلم و آزادی اجتماعات به طور کامل برقرار گردد.
8- همه حزب ها و جمعیت های سیاسی بدون هیچ انحصاری، آزادی فعالیت داشته باشند.
9- روزنامهها و مجله هایی که در گذشته دور و نزدیک، امتیاز آن ها لغو شده، اجازه انتشار یابند.
10- به اتحادیه های صنفی و سندیکاهای کارگری آزادی عمل داده شود و بساط دستگاه های تحمیلی چون "اتاق اصناف" و "سازمان کارگران" برچیده شود.
11- مسببان و عاملان "کشتار جمعی" مردم بی دفاع در هر مقام که هستند فوری تعقیب و به شدت کیفر یابند.
12- از محکومان دادگاه های نظامی ، به طور رسمی و قانونی اعاده حیثیت گردد.