زیست نیوز - بازیافت پلاستیک رشد قابل توجه ای در سراسر جهان داشته، اما همچنان مقادیر قابل توجهی از آن در قالب ضایعات و زباله دور ریخته می شود. این در حالی است که با توجه به قدرت باد، گرانش زمین و حرکت آب، بسیاری از پلاستیک های تولید شده در جهان، در نهایت منزلگاهی جز اقیانوس ها ندارند!
با این وجود، بطری ها و وسایل پلاستیکی که در امتداد خطوط ساحلی جمع شده و یا سرگردان در آب دریاها و اقیانوس ها شناورند، تنها بخش کوچکی از داستان "پلاستیک دریایی" را شامل می شوند. در واقع، باید به این نکته توجه داشت که بخش قابل توجهی از بقایای پلاستیکی در اقیانوس ها، تقریبا با چشم غیر مسلح قابل رویت نیستند.
تا به امروز، بررسی های مختلفی در این زمینه انجام شده و اخیرا تیمی تحقیقاتی متشکل از محققان انگلیسی و شیلییائی به رهبری دانشمندانی از بخش "تحقیقات دریایی و قطبی موسسه آلفرد واگنر" در "انجمن هلم هولتز" آن را جدی تر مورد مطالعه قرار داده اند. در همان ابتدا، آنها مشکلاتی که به واسطه "میکروپلاستیک ها" ایجاد می شوند را مدنظر قرار داده اند.
میکروپلاستیک ها اشیایی فوق العاده کوچک هستند که در نزدیکی سطح، بستر یا بر روی ساحل دریاها و اقیانوس ها وجود دارند. در واقع، آنها به عنوان اشیایی پلاستیکی که قطرشان کمتر از 5 میلیمتر است، شناخته می شوند. اکثر میکروپلاستیک ها کوچکتر از دانه های شن بوده و به راحتی بر روی نوک یک سوزن قرار می گیرند.
با توجه به چنین اندازه کوچکی، آنها به راحتی قادرند تا وارد چرخه حیات دریایی شده و نهایتا بافت موجودات دریایی را به عنوان منزلگاه خود انتخاب می کنند. اکثر میکروپلاستیک ها به دلیل مواد سمی که در آنها وجود دارد، می توانند موجب بیماری ها و امراض جدی در این موجودات شوند. این در حالی است که میکروپلاستیک ها به صورت بالقوه می توانند از طریق زنجیره غذایی به گونه های سرشاخه و انسان نیز راه یابند.
پس از دستیابی به این نتایج، تیم تحقیقاتی فعالیت های خود را بر ابداع شیوه ای استاندارد در راستای مشخص کردن ویژگی ها و ثبت میزان آلودگی میکروپلاستیک ها متمرکز کردند. آنها مطالعات صورت گرفته و موضوعات 68 نشریه علمی در این زمینه را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. اما در این میان، شیوه های مختلف مورد استفاده، تعیین دقیق تفاوت ها و شرایط منطقه ای مورد بررسی در توزیع میکروپلاستیک ها، مسیر پژوهش را دشوار می کرد.
به عنوان مثال، در برخی مطالعات از تور برای جمع آوری میکروپلاستیک ها از آب استفاده شده بود. این در شرایطی است که یک تور با منافذ 85 میکرومتری می تواند 100 هزار برابر بیشتر از توری با منافذ 450 میکرومتری نمونه های موجود را جمع آوری کند. از این رو، روش های استاندارد نیازمند اندازه گیری های دقیق تر و مقایسه آنها با یکدیگر هستند.
با این وجود، محققان و دانشمندان نسبت به تاثیر میکروپلاستیک ها بر اکو سیستم های دریایی بسیار نگران هستند. تنها طی یک برنامه تحقیقاتی به نام "مدیترانه در معرض خطر" وجود 250 میلیون میکروپلاستیک در "دریای مدیترانه" مشخص شده است. هدف اصلی این برنامه که از سال 2010 آغاز شده و تا سال 2013 ادامه خواهد داشت، تعیین توزیع آلودگی پلاستیکی و درک بهتر از دینامیک آن در دریای مدیترانه است.
بنابر ارزیابی های صورت گرفته، مقدار پلاستیکی که طی ده سال آینده تولید خواهد شد، تقریبا برابر با مجموع پلاستیک تولیدی در قرن بیستم خواهد بود. از این رو پلاستیک یکی از عوامل عمده آلودگی آب دریاها و اقیانوس ها محسوب می شود و به رغم اشراف محققان بر اثرات مرگبار آن، همچنان شناسایی تاثیرات دقیق میکروپلاستیک ها بر موجودات زنده و محیط زیست، تا حدود زیادی برای دانشمندان و محققان نامشخص است.