جام جم آنلاين: پزشكان توصيه مي‌كنند در صورت امكان در زمان ديدار با حاجي ها، از دست دادن و روبوسي با آنان خودداري كنيد.
اين روزها همزمان با بازگشت زائران از سفر حج و شيوع انواع بيماري‌هاي واگيردار، ترس از ابتلا به اين نوع بيماري‌ها مطرح مي‌شود. با برگشت زائران از سفر حج، خانواده‌ها و نزديكان حجاج به استقبال آنها مي‌روند و همين مساله ممكن است احتمال انتقال و شيوع برخي ويروس‌ها را افزايش دهد.
در سفر حج به دليل تجمع مردم كشورهاي مختلف و وجود انواع ويروس‌ها و بيماري‌هاي عفوني، خطر انتقال اين ويروس‌ها و عفونت‌ها به حجاج و نيز انتقال اين عوامل بيماري‌زا از زائران به استقبال‌كنندگاني كه براي ديدن آنها آمده‌اند، وجود دارد. پزشكان توصيه مي‌كنند در اين شرايط حتي‌الامكان در زمان ديدار با آنها، از دست دادن و روبوسي خودداري كنيد.
تعداد زيادي از حجاج افراد سالمند هستند و از آنجا كه با بالا رفتن سن، قدرت بدن كاهش مي‌يابد و بدن بيشتر در معرض انواع بيماري‌ها قرار مي‌گيرد، اين دسته از افراد بيشتر دچار مشكل مي‌شوند. برخي سالمندان پيش از سفر بيماري‌هايي داشته‌اند و با وجود شرايط بد جوي در عربستان احتمال تشديد اين ناراحتي‌ها پس از بازگشت وجود دارد.
از شايع‌ترين بيماري‌هايي كه ممكن است حجاج به آنها مبتلا شوند، بيماري‌هاي ريوي و تنفسي، ويروسي و عفوني، گوارشي، كليوي و ناراحتي‌هاي عضلاني و روماتيسمي است. البته علاوه بر سالمندان، زنان باردار، كودكان و افرادي كه سيستم ايمني ضعيف‌تري دارند هم در معرض خطر هستند.
عفونت‌هاي ادراري و كليويهواي گرم عربستان شايد براي خيلي از ما ايرانيان طاقت‌فرسا باشد. پيمودن مسافت‌هاي طولاني در مدت زمان نسبتا زياد، آن هم زير آفتاب گرم و سوزان صحرا عربستان آب زيادي از بدن مي‌كاهد. به همين دليل حجاج بايد هميشه قمقمه آبي همراه داشته باشند و به طور مداوم آب بنوشند تا همزمان با تعريق زيادي كه دارند، كاهش آب بدن تامين شود.
از مهم‌ترين مشكلاتي كه بر اثر كم‌آبي ناشي از تعريق بدن ممكن است رخ دهد، عفونت‌هاي ادراري يا سوزش ادرار است كه ممكن است در صورت درمان نشدن حتي تا برگشت حجاج هم ادامه يابد. براي جبران كاهش آب بدن مصرف آب، مايعات و انواع نوشيدني‌ها بايد تا حد زيادي صورت گيرد.
چنانچه شما هم جزو زائراني هستيد كه به دليل عدم مصرف مايعات كافي و آب دچار علائمي چون سوزش ادرار شده‌ايد، حتما پس از بازگشت به پزشك مراجعه كنيد تا تحت درمان قرار گيريد.
ناراحتي‌هاي گوارشيمعمولا يكي از شايع‌ترين مشكلاتي كه براي مسافران اعم از حجاج پيش مي‌آيد، تغييرات عادات تغذيه‌اي است كه بر اثر تغيير آب و هوا رخ مي‌دهد. مشكلات گوارشي اعم از اسهال، نفخ، يبوست و... كه با عنوان آب به آب شدن ميان مردم معروف است، مي‌تواند باعث آزار افراد شود.
اغلب اسهال‌هاي عفوني بر اثر ورود ميكروب به دستگاه گوارش است كه معمولا بر اثر خوردن غذاي فاسد يا مصرف آب آلوده ايجاد مي‌شود. در اين مشكل به خاطر از دست رفتن آب بدن، فرد معمولا با كم‌آبي مواجه مي‌شود.
يبوست و نفخ نيز ممكن است به خاطر مصرف غذاهاي چرب و سنگين و نيز عدم مصرف ميوه و سبزيجات و مايعات به اندازه كافي رخ داده باشد.
افراد پس از بازگشت بهتر است براي بهبود علائم تا مدتي از خوردن غذاهاي حجيم و پرچرب خودداري كرده، بيشتر سوپ و مايعات، ميوه و سبزيجات ميل كنند و در صورت مشاهده علائمي چون استفراغ، تهوع، تب، درد شكمي و اسهال كه مي‌تواند از علائم مسموميت‌هاي غذايي باشد، حتما فرد را به مراكز درماني برسانيد.
دردهاي عضلاني و روماتيسمي در سالمندانيكي از عوارض بالا رفتن سن، بروز ناراحتي‌هاي استخواني و مفصلي است. بويژه در زنان و در سنين پس از يائسگي كه احتمال پوكي استخوان افزايش مي‌يابد، اين احتمال بيشتر ديده مي‌شود.
يكي از ناراحتي‌هايي كه حجاج پس از بازگشت با آن مواجه مي‌شوند، دردهاي روماتيسمي و استخواني و نيز گرفتگي‌هاي عضلاني است.
اعمال حج دشوار است و افراد بايد مسافت‌هاي طولاني را در مدت زمان زيادي طي كنند. اين مساله بويژه براي افرادي كه عادت به پياده‌روي‌هاي طولاني نداشته و نيز سابقه دردهاي استخواني دارند، مي‌تواند مشكل ايجاد كند.
از همين رو به همه حجاج توصيه مي‌شود پس از بازگشت از سفر حج، فعاليت‌هاي بدني و تمرينات ورزشي داشته باشند تا هرچه سريع‌تر كوفتگي ناشي از فعاليت‌هاي بدني اين سفر از بين برود. همچنين در افراد سالمند مبتلا به بيماري‌هاي مفصلي توصيه مي‌شود چند دوره فيزيوتراپي را در برنامه هفتگي خود قرار دهند.
بيماري‌هاي عفوني را جدي بگيريداز مهم‌ترين مشكلاتي كه ممكن است حجاج را در معرض خطر قرار دهد، ابتلا به بيماري‌هاي عفوني شامل هپاتيت و ايدز است. استفاده از وسايل مشترك مانند شانه، تيغ، مسواك، ناخن‌گير و... مي‌تواند عاملي براي انتقال اين بيماري‌ها باشد.
در مراسم تقصير يا كوتاه كردن موها كه حجاج همگي اقدام به اين كار مي‌كنند، چنانچه از تيغ و قيچي افراد ديگري استفاده كنند، احتمال ابتلا به اين بيماري‌ها از طريق خون افراد وجود دارد.
در اين ميان ابتلا به هپاتيت B و ايدز از مهم‌ترين بيماري‌هاي عفوني منتقل شده از طريق خون هستند و بايد مورد توجه قرار گيرند.
از سويي، ممكن است حجاج به دليل همراه نداشتن آب و تشنگي زياد از منابع آبي كه در سر راه‌ها قرار داشته يا به صورت غيربهداشتي عرضه مي‌شود، استفاده كنند كه اين مساله بروز هپاتيت A را افزايش مي‌دهد. هپاتيت A نيز گونه‌اي از انواع هپاتيت است كه از آب و غذاي آلوده به انسان منتقل مي‌شود.
در اين كشور احتمال ابتلاي حجاج به بيماري مالاريا به خاطر وجود پشه‌هاي مالاريا نيز وجود دارد كه بهتر است در صورت گزيده شدن با اين گونه پشه‌ها حتما تحت نظر قرار گيرند.
از آنجا كه اين بيماري‌هاي عفوني ممكن است تا مدت‌ها در بدن انسان بدون علامت بمانند و نهايتا علائمي همچون سرماخوردگي داشته باشند، به همه حجاج توصيه مي‌كنيم پس از بازگشت حتما مورد بررسي كامل از نظر ابتلا به هپاتيت A و B و ايدز قرار گيرند تا از اين لحاظ هم خود از سلامتي‌شان اطمينان حاصل كنند و هم اين كه اطرافيانشان را در معرض خطر قرار ندهند.
در اين ميان بخصوص زائراني كه در طول سفر نكات بهداشتي را رعايت نكرده و از وسايل ديگران استفاده كرده‌اند، در اولويت بوده و حتما بايد تحت آزمايش قرار گيرند. همچنين افرادي كه به دلايلي در عربستان خون دريافت كرده‌اند براي اطمينان از وضعيت خود بهتر است پس از بازگشت آزمايش دهند.
علاوه بر اين، اگر بر اثر پياده‌روي‌هاي طولاني و استفاده از دمپايي، پاهاي زائران دچار زخم شده و بخوبي درمان نشده و تا زمان برگشت همچنان زخم‌هاي آنها ادامه دارد، حتما به پزشك مراجعه كنند تا از بروز مشكلات ديگر جلوگيري شود.
از ديگر بيماري‌هاي شايع در ميان زائران، ابتلا به بيماري‌هاي مشترك ميان انسان و دام است كه بويژه در زمان قرباني كردن سراغ آنها مي‌آيد. بر همين اساس مسوولان هشدار داده‌اند كه همراهان و استقبال‌كنندگان حجاج از قرباني كردن دام در معابر عمومي چون كوچه و خيابان جدا خودداري كنند.
بيماري‌هايي كه ميان انسان و دام مشترك و قابل انتقال به انسان است، حدود 800 نوع بوده و اثرات سوئي روي انسان خواهد داشت.
از جمله اين بيماري‌ها مي‌توان به تب مالت، تب كنگو، خونريزي و سياه زخم اشاره كرد كه در موارد شديد حتي ممكن است باعث مرگ افراد مبتلا شود. بيشتر اين بيماري‌ها از تماس مستقيم با دام يا خون حيوان به انسان منتقل مي‌شوند. پس بهترين راه، قرباني كردن دام در كشتارگاه‌ها به صورت بهداشتي است.
آنفلوآنزا و سرماخوردگي رتبه نخست بيماري‌هاي حجاجافراد مبتلا به ناراحتي‌هاي تنفسي چون آلرژي و آسم بيشتر در معرض ابتلا به مشكلات تنفسي هستند. عوامل ويروسي و ميكروبي همچون آنفلوآنزا، سرماخوردگي و حملات آسمي مي‌توانند افراد را با مشكل مواجه كنند.
شرايط موجود در موسم حج همچون خشك بودن هواي عربستان، بالا بودن درجه دماي هوا، قرار گرفتن در معرض ويروس‌ها و عفونت‌ها، قرار گرفتن افراد در برابر سيستم‌هاي تهويه‌اي و تعريق زياد ممكن است باعث بروز ناراحتي‌هاي تنفسي شود. چنانچه پس از بازگشت، فرد زائر علائمي چون سرفه‌هاي خشك يا خلط‌دار، تب، گرفتگي صدا، خس خس سينه، بدن درد و لرز داشته باشد، حتما بايد با يك پزشك مشورت كند و تحت درمان قرار گيرد.
اين گونه افراد بايد براي جلوگيري از گسترش ويروس از ماسك استفاده كنند. توصيه مي‌شود تمام حجاج كه از سفر برمي‌گردند براي جلوگيري از شيوع ويروس‌ها و عفونت‌هاي احتمالي به ديگران، حتما از ماسك استفاده كنند.
از شايع‌ترين مشكلات تنفسي، سرماخوردگي و آنفلوآنزاست كه معمولا با علائمي چون سرفه، گلودرد، گرفتگي و آبريزش بيني و تب همراه است.
درست است كه حجاج پيش از سفر واكسينه شده و در مقابل ويروس آنفلوآنزا ايمن مي‌شوند، ولي باز هم تا حدودي احتمال ابتلا به اين گونه ويروس‌ها وجود دارد. افرادي كه براي استقبال از حجاج مي‌روند بايد مراقب باشند و جوانب احتياط را رعايت كنند و تا جاي ممكن از روبوسي، دست دادن و در آغوش گرفتن آنها خودداري كنند.
البته علائم آنفلوآنزا و سرماخوردگي ممكن است در زمان ورود حجاج به كشور به صورت نهفته باشد و به طور واضح در فرد مشاهده نشود، ولي بهتر است مراقب سلامت خود باشيد و نكات بهداشتي گفته شده را رعايت كنيد.
خود حجاج بايد بكوشند اگر علائمي از سرماخوردگي، آنفلوآنزا يا هرگونه عفونت تنفسي در خود مشاهده مي‌كنند، حتما ماسك بزنند تا از خروج ميكروب‌هاي ناشي از سرفه و عطسه و پخش آنها در محيط و انتقال به ديگران جلوگيري كنند.
اين افراد به خاطر داشته باشند كه هر 2 ساعت يكبار بايد ماسك خود را عوض كنند و اگر از دستمال استفاده مي‌كنند حتما پس از استفاده آن را دور بيندازند و مرتب دست‌هاي خود را با آب و صابون بشويند. بهترين كار اين است كه فرد مبتلا تا بهبود كامل در منزل استراحت و مهماني و دعوت از اطرافيان را با كمي تاخير برگزار كند.