دنیای اقتصاد: زيرمجموعه دولت در حوزه كنترل بازار مسكن، امكان تازه‌اي در سامانه رهگيري معاملات املاك ايجاد كرده كه به‌واسطه آن، متقاضيان خريد مسكن در سراسر كشور مي‌توانند بدون مراجعه به بنگاه‌هاي املاك، در فضاي مجازي به كليه پيشنهادهاي فروش يا اجاره دسترسي پيدا كنند.
هدف از تشكيل بازار مجازي خريد مسكن كه هم‌اكنون به‌صورت پايلوت در تهران مورد بهره‌برداري قرار گرفته و از ابتداي مهرماه امسال نيز در سراسر كشور راه‌اندازي مي‌شود، «انضباط بخشيدن» به نحوه تعيين قيمت از سوي مالكان است تا همزمان با اجراي قانون يارانه‌ها، زمينه‌هاي احتمالي نوسان قيمت، اجازه ورود به بازار مسكن را پيدا نكند.
از جمله ويژگي‌هاي اين بازار مجازي كه حضور در آن از طريق اينترنت ممكن است، رويت همزمان قيمت فروش واحدهاي مسكوني مشابه در يك منطقه است كه به گفته مسوولان وزارت بازرگاني، باعث ايجاد فضاي رقابتي در تعيين قيمت پيشنهادي بين فروشنده‌ها خواهد شد و بستر لازم را براي اعلام نرخ‌هاي واقعي فراهم مي‌كند. مجري سامانه جامع بازار مسكن –وابسته به وزارت بازرگاني- كه مسووليت مستقيم «بازار مجازي» را برعهده دارد، در اين زمينه گفت: مشاوران املاك داراي پروانه كسب موظفند همه فايل‌هاي در نوبت فروش و همچنين درخواست‌هاي خريد را در سامانه بازار مجازي ثبت كنند. ورود به سايت سامانه براي عموم مردم رايگان است و حتي افراد بدون مراجعه به بنگاه‌ها نيز مي‌توانند مشخصات املاك خود را در اين سامانه ثبت كنند.
محمود اعلايي تصريح كرد: بازار مجازي خريد مسكن علاوه بر اينكه به رونق معاملات كمك مي‌كند، به‌واسطه رقابتي‌شدن قيمت‌هاي فروش، از رشد حبابي قيمت پيشگيري خواهد كرد.
سامانه جامع بازار مسكن مكمل سامانه رهگيري معاملات است كه در آن علاوه بر ثبت كليه قراردادهاي خريد و فروش مسكن توسط بنگاه‌ها، از اين به بعد پيشنهادهاي خريد و فروش نيز در قالب بازار مجازي ثبت خواهد شد. اعلايي در اين زمينه گفت: يكي از اهداف مهم طرح تشكيل بازار مجازي خريد مسكن، رونق بخشيدن به كسب و كار معاملات املاك است و اينكه خريدار و فروشنده با صرفه‌جويي در زمان و هزينه و حذف ترددهاي مكرر، بتواند اقدام به جست‌وجوي ملك كند. وي همچنين با اشاره به منافع بازار مجازي مسكن در بعد مديريتي و كنترلي گفت: از اين طريق مي‌توان از ميزان عرضه و تقاضا در مناطق مختلف شهرهاي كشور مطلع شد و پيش‌بيني‌هاي كوتاه‌مدت از اوضاع قيمت‌ها و همچنين سطح دسترسي افراد متقاضي به مسكن ارائه كرد.
از سوي ديگر، نظارت بر صحت عرضه و اطلاعات املاك و پيشگيري از تخطي در اين حوزه، اطلاع‌رساني مناسب و بهنگام و همچنين كمك به تصميم‌سازي مديران و مسوولان در راستاي كنترل بازار مسكن از جمله آثار راه‌اندازي بازار مجازي خريد مسكن است.
پنج مزيت بازار مجازيبازار مجازي خريد مسكن به گفته مسوول اين بازار داراي پنج مزيت مهم است: ایجاد رابطه مطمئن بین طرفین قرارداد بر مبنای قیمت واقعی و اطلاعات شفاف، ایجاد رابطه مستقیم میان عرضه‌کننده و متقاضی و حذف واسطه‌ها، صرفه‌جویی در زمان و هزینه و حذف ترددهای مکرر جهت جست‌وجوی املاک، ایجاد بستر رقابتی در حوزه بازار مسکن به منظور پیشگیری از تورم و رشد حبابی قیمت و بالاخره ایجاد ابزاری جهت پیاده‌سازی بازار فرا‌منطقه‌ای و حذف محدودیت‌های جغرافیایی در حوزه مسکن.
محمود اعلايي در اين زمينه تصريح كرد: با تشكيل بازار مجازي معاملات مسكن، دامنه عرضه و تقاضا به خارج از كشور كشيده مي‌شود و آن دسته از مالكان واحدهاي داخل كشور كه در مسافرت يا اقامت خارج از كشور به سر مي‌برند، مي‌توانند به راحتي از طريق اينترنت، ملك خود را با مشخصات كامل عرضه كنند. همچنين متقاضيان خريد مقيم خارج اين امكان برايشان فراهم است كه درخواست خود را براي جست‌وجو به سايت سامانه جامع بازار مسكن معرفي كنند.
اعلايي درباره زمان عملياتي‌شدن اين بازار گفت: شناخت و طراحی سامانه به شكل كامل انجام شده و نسخه اوليه آن نيز ارائه شده است. با اين‌حال چون لازم است نقطه‌نظرات همه ذي‌نفعان اين حوزه مانند اتحاديه مشاورين املاك كشور، وزارتخانه‌ها و نهادهاي مرتبط گردآوري شود، عملياتي‌سازي نهايي آن پس از اعمال نقطه‌نظرات همه ذي‌نفعان سامانه به انجام مي‌رسد. البته اين سامانه به‌صورت پایلوت در اتحادیه مشاورین املاک تهران مورد بهره‌برداری قرار گرفته و فاز کشوری آن نیز از ابتدای مهرماه سال جاری افتتاح خواهد شد.
تفاوت با نمونه‌هاي مشابهدر حال حاضر انواع موتور جست‌وجوگر مسكن در قالب بازار مجازي به‌صورت موضعي در مناطقي از كشور فعاليت مي‌كنند كه البته همه اين موتورها متعلق به بخش خصوصي است.
مسوول راه‌اندازي موتور جست‌وجوگر مسكن در وزارت بازرگاني درباره تفاوت‌هاي اين موتور با نمونه‌هاي مشابه گفت: اين سامانه حلقه‌‌اي از سامانه جامع املاك و مستغلات كشور است كه در حال حاضر سامانه ثبت معاملات املاك و مستغلات كشور عملياتي است. اين سامانه كاملا به سامانه ثبت معاملات اتصال دارد و پايگاه‌هاي داده مشترك دارند كه سيستم‌هاي مشابه از اين امكان برخوردار نيستند.
در اين سامانه همچنين هزینه‌هاي غیرمتعارف جهت استفاده از امکانات آن پرداخت نمي‌شود، محدودیت منطقه‌ای وجود ندارد، فايل‌هاي عرضه شده از سوی مشاورین املاک قطعي بوده و سطح بالايي از صحت اطلاعات در آن وجود دارد. همچنين قابلیت استعلام کدپستی و کد ملی از طریق مراکز ذی‌ربط (شرکت پست و سازمان ثبت احوال) و جلوگیری از ثبت اطلاعات غیرواقعی توسط سودجویان نيز تفاوتي است كه سامانه‌هاي مشابه از آن بي‌بهره هستند.
اما مهم‌ترين تفاوت آن یکپارچگی با سیستم‌های مدیریت معاملات املاک و مستغلات کشور و قابلیت اتصال به سیستم شناسنامه هوشمند املاک و مستغلات (شهام) است كه بر اين اساس قابلیت اجرای کامل فرآیند عقد قرارداد از طریق ارتباط یکپارچه با سامانه املاک را دارد.
قابليت‌هاي سامانه جديد براي افرادبازار مجازي خريد مسكن تحت پوشش دولت، هیچ‌گونه محدودیتی برای کاربران نداشته و در کنار مشاورین املاک که به عنوان کاربر تخصصی سایت مطرح هستند، عموم مردم نیز قادر خواهند بود جهت انجام هریک از فعالیت‌های زیر به این سامانه مراجعه کنند:
- سفارش (تقاضای) ملک مورد نیاز برای خریداران و مستاجران
- سپردن (عرضه) ملک به منظور فروش یا رهن و اجاره توسط مالکان (فروشنده و موجر)
- ثبت ملک به منظور معاوضه و انجام تهاتر و آگاهی از شرایط املاک پیشنهادی خاص
- جست‌وجوی املاک ثبت شده براساس ریز مشخصات
بازار مجازي، فعاليت بنگاه‌ها را تهديد مي‌كند؟
محمود اعلايي مدير سامانه جامع بازار مسكن درباره تهديد كسب و كار مشاوران املاك بعد از بهره‌برداري از بازار مجازي گفت: با توجه به گذشت بیش از یکسال و نیم از فعالیت سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور و ضرورت دریافت کد رهگیری برای طرفین قرارداد، راه اندازی بازار مجازي نه تنها تهدیدی برای مشاورین املاک به حساب نمی‌آید، بلکه با حذف محدودیت‌های جغرافیایی از طریق فضای مجازی و بازار الکترونیکی، موجب رونق کسب‌وکار مشاورین املاک خواهد شد.
مضاف بر اینکه به دلیل حذف واسطه‌ها و سودجویان، حقوق مشاورین املاک مجاز و دارای پروانه کسب رعايت مي‌شود و طرفين معامله براي دريافت كد رهگيري مجبور هستند در نهايت براي عقد قرارداد به بنگاه‌هاي املاك مراجعه كنند. وي همچنين تصريح كرد: در پايين مشخصات املاك در سامانه بازار مجازي مسكن، شماره تماس با بنگاه مربوطه قيد مي‌شود كه براي انجام معامله، متقاضي بايد به مشاور املاك مراجعه كند.
سطح معرفي ملك در بازار مجازيطراحی سامانه به شکلی است که ضمن ثبت مشخصات کلی ملک و مالک (شامل نوع ملک، آدرس، قیمت، اطلاعات تماس مالک و...)، امکان ثبت جزئی‌ترین مشخصات ملک شامل امکانات جانبی، وضعیت ظاهری، موقعیت، محدودیت‌ها و حتی تصاویر ملک را نیز برای کاربران فراهم می کند تا کاربر بر اساس خواسته خود بتواند ملک را عرضه یا جست‌وجو كند.
كنترل امنيت بازار مجازي از وزارت بازرگانيمجري سامانه رهگيري معاملات مسكن كه مسوول راه‌اندازي بازار مجازي نيز است، درباره امنيت داده‌ها و اطلاعات در بازار مجازي گفت: همواره ما در تهيه همه سامانه‌هاي خود سعي كرده‌ايم نهايت به‌كارگيري فنآوري را در سامانه داشته باشيم. پیاده‌سازی لایه‌هاي مختلف نرم‌افزار به شكلي انجام شده كه سرعت و امنيت بالايي داشته باشد.
فایروال شبکه‌ای نيز به منظور کنترل و نظارت بر کلیه پورت‌های متصل استفاده مي‌شود و فایروال در سطح برنامه نيز جهت جلوگیری از نفوذهای ناخواسته و به‌کارگیری زيرساخت مناسب در جهت ایجاد زیرساخت شبکه امن و ارتباط اینترنت پرسرعت و قابل افزایش به‌كارگيري شده است. ضمن اينكه با توجه به استقرار سرورها در مرکز داده وزارت بازرگانی به عنوان یک محیط فیزیکی امن، امكان همه گونه نظارت امن بر سامانه فراهم است.
هزينه آگهي در بازار مجازي خريد مسكناعلايي اظهار داشت: فعلا از بابت مکانیزه شدن ثبت آگهی‌های املاک هزینه‌ای از مشاوران املاک اخذ نخواهد شد، اما در دراز مدت ممکن است، بابت درج هر آگهی یک هزینه ناچیزی از بنگاهداران گرفته شود. وي افزود: از آنجا که در این سامانه یک سیستمی تعریف شده و به صورت رایگان در اختیار بنگاهداران قرار گرفته است در نتیجه بعد از راه‌اندازی آن احتمالا بابت ثبت اسناد نیز هزینه‌ای ناچیز از بنگاهداران اخذ خواهد شد.