واحد مرکزی خبر: ششمین "مرد نمکی" در سومین فصل کاوش هـای بـاستان شناسی معدن نمک چهرآباد زنجان کشف شد.
سرپرست هیات کـاوش بـاستان شناسی معدن نمک چهرآبـاد گفت: ششمین مرد نمکی خرداد سال86 براثر بارندگی ها و شستشوی نمک ، در نزدیکی محل کشف مرد نمکی شماره 2پیدا شد اما به علت نبود مجوز حفاری و مشکل در نگهداری ، این جسد تاکنون درون نمک باقی مانده بود.
ابوالفضل عالی افـزود: با آغاز فصل سوم کاوش از 20 خرداد ، بخشی از جمجمه مـرد نمکی شماره 6 ، بعد از حدود 40 سانتی متر حفاری در این معدن کشف شد.
سرپرست هیات کاوش باستان شناسی معـدن نمک چهرآبـاد بـا بیان اینکه بـراساس بررسی ها ، جمجمه مـربوط به دوره ساسانی است افزود: مطالعات انسان شناسی، بهداشت ، تغذیه ، دندان شناسی و ایزوتوپیک مو بر روی این جسد صورت می گیرد.
درفصل سوم کاوش های باستان شناسی معدن نمک چهرآباد زنجان، هیاتی از دانشگاه بوخوم و موزه این شهر ، دانشگاه سوئیس و اداره کل میراث فرهنگی استان زنجان مشارکت می کنند.
این کاوشها براساس تفاهمنامه ای بین اداره کل میراث فرهنگی استان زنجان ، دانشگاه بوخوم و موزه معدن بوخوم آلمان صورت می گیرد.
سرپرست هیـات کاوش باستان شناسی معدن نمک چهرآباد گفت : در این دوره از کاوش هـا ، افزایش اطلاعات و درک بهتر از عملکرد معدن، گاه نگـاری دقیق ، چگونگی بهره برداری و فناوری استخراج از معدن مد نظر است.
ابـوالفضل عـالی افـزود: در این مـرحله کـاوش ها در مقیاسی محدود و با هدف بازشناسی و مستند سازی آثار و اطلاعات به دست آمده در کاوش های قبلی صورت می گیرد.
آیدین آبار معـاون سرپرست هیات آلمانی کاوش های باستان شناسی معدن نمک چهرآباد نیز گفت: کاوش و مطالعه در این معدن به علت نداشتن سقف ، مـوقعیت منـاسبی بـرای کـاوش عمودی فراهم کرده است.
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گـردشگری استان زنجان هم گفت : هیـات اعزامی از آلمان و سوئیس شامل متخصصان معـادن قـدیمی نمک ، گیاه شناس ، انسان شناس و باستان شناس است که بـا هزینه کشورهای تابعه خود ، مطـالعات و کاوش های را در معدن چهرآبـاد دنبال می کنند .
امیراللهی با اشاره بـه اینکه معـدن نمک چهرآباد و اجساد کشف شده در آن نمونـه منحصر بـه فـردی در جهان است افزود: بـا بررسی آثـار بـه دست آمـده از این معدن ، یـافته های قابل اطمینانی ازنظر تاریخ نگاری، بـاستان شناسی و گیاه شناسی دوره های پیشین به دست خواهد آمد .
معدن نمک چهرآباد ، مـدفن مـردان نمکی در 75 کیلومتری غـرب زنجـان و یک کیلومتری جنوب روستای حمزه لو قـرار دارد و تا سال 72 بهره برداری از آن بصورت سنتی و با استفاده از ابزارهای دستی صورت می گرفت.
تاکنون جسد 6 انسان نمکی از این معدن نمک کشف شده است. نخستین جسد معروف به "مرد نمکی" زمستان 1372،مـرد نمکی 2 و 3 به صورت اتفاقی و طی کار باطله بـرداری بولـدوزر در سال 1383، مردان نمکی 4 و 5 طی کاوش های باستانشناسی درسال‌های 1383 و 84 کشف شدند.
ششمین مرد نمکی نیز هنگام بارندگی های خرداد سال 86 نمایان و خرداد امسال کشف شد.
مـرد نمکی شماره 4 سالم ترین و کاملترین جسد نمکی بدست آمده از معدن چهرآباد می باشد که با وجود آسیب دیدگی به هنگام مرگ ، بیشتر قسمت های بدن وی سالم باقی مانده است.
از ویژگی های بسیار مهم این مرد نمکی، لباس کاملی شـامل بـالا پـوش بلنـد ، شلوار و کفش چرمی است که با گذشت بیش از حدود هزار و 800 سال بر تن او سالم مانده است .
هـم اکنون به جز مرد نمکی شماره یک که در موزه ملی نگهداری می شود بقیه اجساد و اشیای بـدست آمده از معدن چهرآباد زنجان در موزه باستانشناسی عمـارت ذوالفقاری در معرض دید عموم است.
نتایج به دست آمده از 2 مرحله پیشین کاوش در این معـدن باستانی نشان می دهد کـه معدن از حدود اواخر عصر آهن شناسایی شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
آزمایش هـای سـال یـابی کربن 14 نیز مشخص کرد مـردان نمکی 3 ، 4 ، 5 مربوط بـه دوره هخامنشی با قدمتی حدود 2300 سال و مـردان نمکی 1 ، 2 مـربوط بـه اواخر دوره اشکانی و اوایل ساسانی با قدمتی حدود 1800 سال قبل است.
بـاستان شناسان با توجه به شواهد و مدارک موجود این احتمال را داده اند که ریـزش تـونل های معدن چهرآباد ، دست کم 2 بـار و با فاصله زمانی حدود 500 سال روی داده باشد.