از نظر طب سنتی، انسان‌ها دارای مزاج‌های متفاوت و متمایز از یکدیگر هستند و هر فردی برای داشتن زندگی سالم باید به مزاج خود آگاه باشد. طب سنتی می‌گوید بسیاری از مشکلاتی که برای افراد به وجود می‌آید مثل جوش و آکنه، یبوست، سردردهای شدید، کمبود انرژی، احساس خستگی، سرما و ... ناشی از ناآشنایی با مزاج است.
به گزارش همشهری آنلاین، حکمای طب سنتی، مزاج‌ها را به ۹ دسته کلی سرد، گرم، خشک، تر، گرم و تر، سرد و تر، گرم و خشک و سرد و خشک و متعادل دسته‌بندی کردند تا طبق تفاوت ظاهری هر فرد، برای آنها داروها و درمان‌ها و توصیه‌های مناسب را تجویز کنند.
طب سنتی معتقد است که هر فرد باید طبق مزاج مخصوص خود، نوع تغذیه و ورزش و میزان خواب و ... خود را تعیین کند تا سلامت بماند. اما چگونه متوجه شویم که دارای چه مزاجی هستیم تا طبق آن بتوانیم تغذیه مناسب مزاج خود را مصرف کنیم و از بیماری‌ها دور بمانیم؟
دکتر روشنک مکبری‌نژاد، پزشک متخصص طب سنتی، رئیس انجمن علمی طب سنتی ایران و استاد دانشگاه در این زمینه می‌گوید: برای تشخیص مزاج ۱۰ روش وجود دارد که برآیند آنها به پزشک کمک می‌کند که مزاج فرد را تعیین کند و توصیه‌های لازم را طبق مزاج او ارائه دهد. مثل موی سر، رنگ پوست، سردی و گرمی بدن، حالات روحی و خلقی و ... . اما تشخیص مزاج به این راحتی نیست. چون اغلب افراد الان در حالت نرمال نیستند و اکثرا بیماری دارند و خود بیماری‌ها باعث سوء مزاج می‌شود و سوء مزاج می‌تواند روی مزاج کلی بدن تاثیر بگذارد. حتی می‌تواند مزاج را صددرصد تغییر دهد. اصلا همین تغییر مزاج باعث بروز بیماری‌ها فرد می‌شود.
این پزشک متخصص طب سنتی ادامه می‌دهد: از طرف دیگر هر عضو بدن ممکن است مزاج خاص خود را داشته باشد که همه اینها نیاز به بررسی دارد. مثلا ممکن است معده یک مزاج داشته باشد، مغز مزاج دیگری داشته باشد، مزاج کبد و قلب ممکن است متفاوت باشد. همین‌ها تشخیص مزاج فرد را دشوار می‌کند. برای همین اکثر افراد هم مقداری سردی در بدن دارند، هم مقداری گرمی، هم میزانی رطوبت و هم مقداری خشکی. بنابراین نمی‌توان فقط با دو فرمول مزاج شخص را تعیین کرد.
دکتر مکبری‌نژاد می گوید: حتی خود حکمای طب سنتی هم عقیده داشتند که تشخیص مزاج اشخاص خیلی سخت است. اما به هر حال ما با شنیدن شرح حال کلی و شرح حال بدن شخص، برآیندی از مزاج او پیدا می‌کنیم و مزاجش را تشخیص می‌دهیم.
رئیس انجمن علمی طب سنتی ایران می‌گوید: تعیین مزاج درکل باید توسط متخصص طب سنتی صورت بگیرد و هرکسی نمی‌تواند این کار را بکند.