عصر ایران؛ علیرضا سلطانی - تهران میزیان وزرای مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی ای سی اف) است اجلاسی که قرار بود آبان ماه گذشته برگزار شود اما به دلیل تحولات سیاسی و ژئوژپلتیکی با یک ماه تاخیر برگزار می گردد اجلاس 26 مجمع کشورهای صادرکننده گاز فرصتی مناسبی برای تبیین جدید ترین شرایط تولید و تجارت جهانی گاز است تا در پرتو تحولات سیاسی و ژئوپلتیکی اخیر ، رویکردها و هماهنگی های لازم را دنبال کنند .
برای بسیاری از ایرانیان شاید برگزاری این اجلاس زمینه طرح سولاتی در مورد اهمیت و ضرورت برگزاری این اجلاس در تهران باشد . سوالاتی از جمله اینکه در شرایطی که ایران صادرکننده عمده گاز نیست، عضویت در این مجمع بین‌المللی و برگزاری اجلاس وزارتی آن چه اهمیتی برای ایران دارد؟ و یا اینکه با توجه به ساختار و ماهیت تولید و تجارت گاز، آیا این مجمع کارایی و اثرگذاری لازم برای تأمین منافع کشورهای عضو را دارد؟
مشخصا در خصوص سوال اول این مساله مورد تاکید قرار می گیرد که بعد از مراسم تحلیف ریاست جمهوری چهاردم ، این مهمترین رویداد بین المللی است که تهران میزبان آن است . برگزاری این اجلاس در این سطح با حضور وزیران انرژی کشورهای عضو جی ای سی اف ، حاوی پیام ثبات و امنیت ایران است که در ماه های اخیر تحت تاثیر تحولات ژئوپلتیکی منطقه و بالاگرفتن تنش های سیاسی در منطقه ، فضاسازی منفی ایجاد شده بود.
از سوی دیگر ایران به عنوان دومین کشور دارنده ذخایر گازی دنیا واولین کشور دارنده مجموع ذخایر نفت و گاز دنیا ، در بسیاری از روندها و تحرکات بین المللی در حوزه انرژی ، نفت و گاز پیشرو بوده و حضوری اعتباربخش در نهادها، مجامع و رویدادهای بین المللی حوزه انرژی دارد. جی ای سی اف به عنوان مهمترین نهاد بین المللی در حوزه گاز ، سازمانی در حال رشد و بلوغ است و طبیعتا حضور فعال در این نهاد به لحاظ ایجاد ترتیبات و ساختارهای روبه رشد برای کشوری مانند ایران با چشم انداز صادرات گاز ، از اهمیت برخوردار است .
جی ای سی اف (GECF) به عنوان یک نهاد بین‌المللی در زمینه گاز طبیعی، برخلاف اوپک(OPEC)، به عنوان یک کارتل شناخته نمی‌شود. این سازمان به دنبال همکاری و هماهنگی میان کشورهای تولیدکننده گاز است و هدف آن ایجاد یک بستر مناسب برای تبادل تجربیات و اطلاعات بین اعضا می‌باشد. جی ای سی اف به جای تمرکز بر کنترل قیمت‌ها و تولید، بر توسعه پایدار و بهبود فرآیندهای تولید و انتقال گاز تمرکز دارد.
در حال حاضر، جی ای سی اف در فرایند رشد سازمانی قرار دارد و در حال تدوین و تصویب چارچوب‌ها و قواعد مشخص و استانداردهای یکسان در تولید، تجارت و انتقال گاز است. این تلاش‌ها به منظور ایجاد یک سیستم منسجم و کارآمد برای مدیریت منابع گازی کشورهای عضو انجام می‌شود. با توجه به افزایش تقاضای جهانی برای انرژی‌های پاک، جی ای سی اف سعی دارد تا با ارائه راهکارهای نوین، به بهینه‌سازی استفاده از منابع گاز طبیعی بپردازد .
کارکرد دیگر جی ای سی اف تلاش در جهت انتقال تجربیات موفق بین کشورهای دارنده گاز است. جی ای سی اف با فراهم آوردن بستر مناسب برای تبادل دانش فنی، اقتصادی و تجاری، به کشورهای عضو کمک می‌کند تا از تجربیات یکدیگر بهره‌برداری کنند و در راستای توسعه پایدار صنعت گاز خود گام بردارند. این همکاری‌ها می‌تواند به افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت خدمات در صنعت گاز منجر شود. ، جی ای سی اف به عنوان یک نهاد همکار، می‌تواند تأثیر مثبتی بر بازار جهانی انرژی بگذارد و به کشورهای تولیدکننده گاز کمک کند تا در عرصه‌های بین‌المللی رقابتی‌تر شوند.
گزارش های معتبر بین المللی نشان می دهد که گاز طبیعی به عنوان یکی از منابع انرژی با اهمیت در سطح جهانی، تا سال 2060 همچنان روند صعودی مصرف را تجربه خواهد کرد. این روند نه تنها به دلیل نیاز فزاینده به انرژی پاک و پایدار است، بلکه به دلیل نقش کلیدی سازمان کشورهای صادرکننده گاز (جی ای سی اف) در ترویج گاز به عنوان پاک‌ترین سوخت فسیلی نیز می‌باشد. جی ای سی اف با فراهم آوردن بسترهای مناسب، به کشورها کمک می‌کند تا از گاز طبیعی به عنوان گزینه‌ای کم‌هزینه و کم‌ضرر در مقایسه با سایر سوخت‌های فسیلی استفاده کنند.
جی ای سی اف همچنین در تشویق کشورها به استفاده بیشتر از گاز به عنوان سوخت، نقش مهمی دارد. این سازمان با برگزاری کنفرانس‌ها و نشست‌های بین‌المللی، اطلاعات و آگاهی لازم را در مورد مزایای استفاده از گاز طبیعی فراهم می‌آورد. این تلاش‌ها باعث می‌شود که کشورهای بیشتری به سمت استفاده از گاز روی آورند و در نتیجه، تقاضا برای این منبع انرژی افزایش یابد.
علاوه بر این، جی ای سی اف در پایه‌گذاری روندهای همکاری میان کشورهای صادرکننده و واردکننده گاز نقش مثبتی ایفا می کند. با ایجاد شبکه‌های همکاری و توافقات تجاری، این سازمان می‌تواند به تسهیل تبادل گاز بین کشورها کمک کند و از این طریق امنیت انرژی را افزایش دهد. همکاری‌های بین‌المللی در زمینه گاز می‌تواند به کاهش تنش‌ها و افزایش ثبات اقتصادی در مناطق مختلف جهان منجر شود.
جی ای سی اف نقش مهمی در تقویت همکاری میان کشورها نسبت به اجرای طرح‌های منطقه‌ای انتقال گاز میان کشورهای تولیدکننده بر عهده دارد. این طرح‌ها شامل تأسیس خطوط لوله مشترک، بهره‌برداری از تاسیسات تولید و انتقال ال ان جی و تجارت مشترک ال ان جی می‌شود. با ایجاد زیرساخت‌های مشترک، کشورهای تولیدکننده قادر خواهند بود تا منابع خود را بهتر مدیریت کنند و از ظرفیت‌های یکدیگر بهره‌برداری نمایند.
جی ای سی اف (سازمان کشورهای صادرکننده گاز) به عنوان یک نهاد بین‌المللی، نقش مهمی در تغییر و تحول در بازار جهانی گاز ایفا می‌کند. یکی از کارکردهای مثبت این سازمان، تبدیل رقابت نابرابر در تجارت گاز به رقابت سالم و همکاری جویانه میان کشورهای دارنده گاز است.
این تغییر نه تنها به کشورهای تولیدکننده کمک می‌کند تا با هم همکاری کنند، بلکه باعث ایجاد منافع مشترک و بهبود شرایط بازار نیز می‌شود. با ایجاد بسترهای همکاری، جی ای سی اف به کشورهای عضو کمک می کند تا از منابع خود به بهترین نحو استفاده کنند و در عین حال از فشارهای رقابتی ناعادلانه جلوگیری نمایند.
علاوه بر این، جی ای سی اف به یک مرجع معتبر بین‌المللی در حوزه تدوین و تحلیل بازار جهانی گاز تبدیل شده است. این سازمان با جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات دقیق از بازارهای مختلف، به کشورهای عضو کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در زمینه تولید و صادرات گاز اتخاذ کنند. این اطلاعات نه تنها برای کشورهای تولیدکننده بلکه برای مصرف‌کنندگان نیز ارزشمند است، زیرا آنها می‌توانند بر اساس تحلیل‌های ارائه‌شده توسط جی ای سی اف، برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهند.یکی دیگر از کارکردهای جی ای سی اف، تدوین و ترسیم و ارائه تصویر مشخص، علمی، قابل استناد و معتبر از صنعت و تجارت گاز است. این اقدام باعث می‌شود که کشورهای عضو بتوانند با استفاده از داده‌های معتبر، استراتژی‌های خود را تنظیم کنند و در مذاکرات بین‌المللی قدرت بیشتری داشته باشند. همچنین، این تصویر شفاف از بازار گاز به جذب سرمایه‌گذاران خارجی کمک می‌کند.
.با توجه به نقش مهم گاز در فرآیند گذار به سوی انرژی‌های تجدیدپذیر، جی ای سی اف در سال‌های آینده به عنوان مهمترین نهاد بین‌المللی در تولید و تجارت گاز از جایگاه و نقش تعیین‌کننده‌ای برخوردار خواهد بود. این سازمان با ارائه راهکارهای نوآورانه و حمایت از پروژه‌های پایدار، به کشورهای عضو کمک می کند تا در انتقال به سمت انرژی‌های پاک موفق‌تر عمل کنند. بنابراین، جی ای سی اف نه تنها یک نهاد تجاری بلکه یک بازیگر کلیدی در تحولات آینده جهانی انرژی نقش آفرین خواهد بود و حضور فعال در این نهاد بین المللی برای اعضا و به خصوص ایران از اهمیت زیادی برخوردار است.