پژوهشگران از رشد پوشش گیاهی در شبه جزیره جنوبگان همراه با روند گرم شدن زمین ابراز نگرانی می‌کنند، چرا که طبق آمارها در چهار دهه گذشته، پوشش گیاهی در شبه جزیره قطب جنوب ۱۰ برابر شده است.
به گزارش ایسنا، شبه جزیره دورافتاده جنوبگان که در پیرامون قطب جنوب زمین است، به دلیل گرم شدن هوا دستخوش تحولی شگرف شده است. تحقیقات جدید روند خیره کننده‌ای را نشان داده است مبنی بر اینکه این شبه جزیره با سرعت نگران کننده‌ای در حال یخ‌زدایی و «سبز شدن» است.
محققان می‌گویند در چهار دهه گذشته، افزایش چشمگیر پوشش گیاهی به میزان ۱۰ برابری در شبه جزیره جنوبگان رخ داده است.
این پژوهش جدید از سوی محققان دانشگاه‌های اکستر(Exeter) و هرتفوردشایر(Hertfordshire) و موسسه بررسی جنوبگان بریتانیا انجام شده است.
این مطالعه بر اساس داده‌های ماهواره‌ای از چشم انداز این شبه جزیره انجام شد و نتایج نشان داد که رشد پوشش گیاهی در آن در چند سال گذشته به سرعت افزایش یافته است.
پوشش گیاهی از یک منطقه کوچک کمتر از یک کیلومتر مربع در سال ۱۹۸۶ به نزدیک به ۱۲ کیلومتر مربع در سال ۲۰۲۱ گسترش یافته است.
محققان در بیانیه خود خاطرنشان کردند: این روند سبز شدن بیش از ۳۰ درصدی در سال‌های اخیر(۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱) نسبت به دوره کامل مطالعه(۱۹۸۶ تا ۲۰۲۱) به شدت شتاب گرفته است و پوشش گیاهی در این دوره بیش از ۴۰۰ هزار متر مربع در سال افزایش یافته است.
مطالعات قبلی شواهد قانع کننده‌ای از رشد گیاهان در مناطق تحت تسلط خزه را از طریق نمونه‌ها کشف کرد. تصاویر ماهواره‌ای اکنون تأیید کرده‌اند که روند سبز شدن در قطب جنوب نه تنها ادامه دارد، بلکه در حال افزایش است.
توماس رولند(Thomas Roland) از دانشگاه اکستر می‌گوید: گیاهانی که در شبه جزیره جنوبگان پیدا می‌کنیم(بیشتر خزه‌ها) شاید در سخت‌ترین شرایط روی زمین رشد می‌کنند. این مناظر هنوز هم تقریباً به طور کامل تحت سلطه برف، یخ و سنگ است و تنها بخش کوچکی توسط زندگی گیاهی مستعمره شده است.
وی افزود: اما این بخش کوچک به طور چشمگیری رشد کرده است که نشان می‌دهد حتی این بیابان وسیع و منزوی نیز تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی انسانی قرار گرفته است.
این یافته‌ها تصویری تلخ از آینده این منظره یخی ترسیم می‌کند. این روند سبز شدن احتمالاً با رشد اکوسیستم‌ها و گرم شدن آب و هوا ادامه خواهد داشت.
با ادامه گرم شدن آب و هوا، گونه‌های دیگر نیز ممکن است خود را عیان کنند. این می‌تواند منجر به تشکیل خاک و احتمال وجود گونه‌های مهاجم در این منطقه شود.
اولی بارتلت(Olly Bartlett) از دانشگاه هرتفوردشایر توضیح داد: خاک در قطب جنوب عمدتاً ضعیف و فقیر است یا اساسا وجود ندارد، اما این افزایش در زندگی گیاهی مواد آلی را به این منطقه اضافه می‌کند و تشکیل خاک را تسهیل می‌کند و به طور بالقوه راه را برای رشد گیاهان دیگر هموار می‌کند.
وی افزود: این مسئله خطر ورود گونه‌های غیربومی و مهاجم را افزایش می‌دهد که احتمالاً توسط گردشگران، دانشمندان یا سایر بازدیدکنندگان به این قاره آورده می‌شوند.
این مطالعه اهمیت تحقیقات بیشتر در مورد علل زمینه‌ای روند سبز شدن جنوبگان، از جمله عوامل اقلیمی و محیطی را برجسته می‌کند.
دکتر رولاند در بیانیه مطبوعاتی گفت: حساسیت پوشش گیاهی شبه جزیره جنوبگان به تغییرات اقلیمی اکنون مشخص است و تحت گرمایش انسانی آینده می‌توانیم شاهد تغییرات اساسی در زیست شناسی و چشم انداز این منطقه نمادین و آسیب پذیر باشیم.
هدف بعدی این تیم بررسی چگونگی استعمار گیاهان در مناظری است که اخیراً از یخ رهانیده شده‌اند و پیش‌بینی اینکه چگونه این فرآیند ممکن است در آینده رخ دهد.
شبه جزیره جنوبگان یک اکوسیستم منحصر به فرد و ظریف است که به ویژه در برابر اثرات تغییرات آب و هوایی آسیب‌پذیر است.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ نشان داد که جلبک‌های میکروسکوپی در سراسر سطح برف در امتداد ساحل وجود دارند و باعث سبز شدن برف می‌شوند. انتظار می‌رود این پدیده با گرم شدن سیاره گسترده‌تر شود.
این یافته‌ها در مجله Nature Geoscience منتشر شده است.