صابر گل عنبری* (کارشناس ارشد خاورمیانه)
فحوای خطبه امروز رهبر انقلاب اسلامی و همچنین مواضع آمریکا و رفتار اسرائیل در چند روز اخیر متعاقب حملات موشکی سنگین ایران یک نقطه کانونی مشترک دارد و آن هم این که هیچ طرفی دستکم تمایلی و تصمیمی پیشینی برای یک جنگ تمام عیار و منطقه‌ای ندارد.
جدای از پیام‌های متعدد به داخل و خارج و تاکید بر پایبندی جمهوری اسلامی به سیاست‌ها و مواضع خود و عدم عقب‌نشینی از آن‌ها، اما جمله کلیدی خطبه در اوج این تنش نظامی این بود که تهران "بدون تعلل یا شتابزدگی، با قدرت و صلابت و قاطعیت" به واکنش اسرائیل پاسخ خواهد داد. بدون تعلل یعنی اقدام متقابل با خصوصیات پیشگفته و بدون شتابزدگی یعنی بدون بروز انفعالی برای شروع یک جنگ.
در آن سو نیز چنان که قبلا هم گفته شد، تاخیر اسرائیل در واکنش و عدم اقدام فوری پس از حمله ایران دو دلیل عمده دارد؛ نخست این که طرحی آماده معطوف به واکنش سریع برای شعله‌ور کردن جنگی منطقه‌ای وجود ندارد و این بدان معناست که «تله جنگی» در کار نیست و وجود چنین تله‌ای از قبل می‌طلبید که اسرائیل سریعا اقدام کند. اما چنان که قبلا نیز بارها عرض شده است، اسرائیل به هیچ وجه در چنین امر خطیری بدون هماهنگی کامل با آمریکا هیچ اقدامی نمی‌کند.
دلیل دوم هم این که اسرائیل نیز نمی‌خواهد شتاب‌زده و منفعلانه به گونه‌ای عمل کند که منجر به چنین جنگی شود.
در کنار غیرمحتمل بودن وقوع جنگ به علت موانع بیشمار، اما حملاتی پینگ‌پنگی دور از انتظار نیست.
وقوع حمله موشکی ایران بر تصویر برساخته نتانیاهو از پیروزی‌های تاکتیکی اخیر در لبنان و تکاپوی یک ساله اسرائیل برای احیای کامل بازدارندگی پس از هفتم اکتبر سایه افکنده و در آستانه سالگرد این واقعه او را در تنگنا قرار داده و از این منظر تحت فشار است.
اسرائیل فعلا منتظر نتایج حمله دیشب به بیروت و تاثیر احتمالی آن بر ترمیم تصویر پیشگفته است. اما تجربه نشان داده است که اسرائیل در مواجهه با ایران معمولا گسترده عمل نمی‌کند و بر اقدامات ایذایی از حمله محدود و هدفمند و ترور گرفته تا خرابکاری و غیره تمرکز می‌کند.
بعید است که اسرائیل قبل از روشن شدن سرنوشت جنگ لبنان «خواسته» و با «تصمیمی قبلی» خود را درگیر جنگی بزرگ‌تر کند و آمریکا نیز فارغ از اهمیت موقعیت منطقه در اقتصاد جهانی، در شرایط کنونی داخلی و جنگ اوکراین اجازه شعله‌ور شدن جنگ تمام عیار در خاورمیانه را نمی‌دهد.
مخلص کلام این است که فعلا تمرکز اسرائیل و آمریکا بر پایان دو جنگ غزه و لبنان با خلق تصویری پیروز از تل‌آویو و زدودن نهایی تصویر هفتم اکتبر از اذهان اسرائیلی‌ها و دشمنان‌شان و کل منطقه است. تا ببینیم چه می‌شود.
*منبع: نگاه دیگر (کانال تلگرامی نویسنده)