عصر ایران - با افزایش سن جمعیت در سراسر جهان، پیش بینی می شود که تعداد افراد مبتلا به زوال عقل تا سال 2050 از 50 میلیون به 152 میلیون افزایش یابد. این اطلاعات از طریق وب سایت سازمان جهانی بهداشت قابل دسترسی هستند.
در حال حاضر هیچ درمانی برای زوال عقل وجود ندارد، بنابراین پیشگیری امری ضروری و حیاتی محسوب می شود. فلاونوئیدها ترکیبات زیست فعالی هستند که در غذاهای گیاهی مانند میوه ها و سبزیجات یافت می شوند. به گزارش موسسه ملی سرطان آمریکا، این مواد فواید سلامتی متعددی از جمله کاهش التهاب، بهبود عملکرد رگ های خونی و افزایش نوروژنز (تشکیل نورون های جدید در مغز) را ارائه می دهند.
یک مطالعه مشاهده ای جدید شامل نزدیک به 122000 بزرگسال نشان می دهد که پیروی از رژیم های غذایی غنی از فلاونوئید ممکن است به طور قابل توجهی خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهد، به ویژه برای افرادی که دارای استعداد ژنتیکی یا عوامل خطر مانند فشار خون بالا یا افسردگی هستند.
این مطالعه از تحقیقات موجود در مورد نقش فلاونوئیدها در کمک به کند کردن روند زوال شناختی پشتیبانی می کند و نشان می دهد که استفاده بیشتر از غذاهای غنی از فلاونوئید در رژیم غذایی می تواند یک رویکرد استراتژیک به منظور کاهش خطر زوال عقل باشد.
این یافته ها توسط مجله معتبر جاما نتورک اوپن منتشر شده اند.
این مطالعه که توسط محققان دانشگاه کوئینز بلفاست در ایرلند شمالی، بریتانیا انجام شد، رابطه بین رژیم غذایی و زوال عقل را با استفاده از داده های بزرگسالان 40 تا 70 ساله از بیوبانک بریتانیا بررسی کرد.
این مطالعه شامل شرکت کنندگانی با داده های معتبر بود که حداقل دو ارزیابی رژیم غذایی 24 ساعته با دریافت انرژی واقعی، همراه با سایر اطلاعات ضروری تعریف شده را پشت سر گذاشته بودند. آنهایی که تشخیص فعلی زوال عقل داشتند یا رضایت خود از شرکت در مطالعه را پس گرفته بودند، از روند پژوهش حذف شدند.
نمونه نهایی شامل 121986 بزرگسال بود که 55.6 درصد از آنها را بانوان با میانگین سنی 56 سال تشکیل می داد.
محققان پایبندی شرکت کنندگان به "امتیاز رژیم غذایی فلاونوئیدی" و دریافت فلاونوئیدهای خاص را با اضافه کردن وعده های غذایی مخصوص در روز بررسی کردند، مانند:
- چای (سیاه و سبز)
- انواع توت ها (مانند توت فرنگی و بلوبری)
- سیب
- انگور
- پرتقال
- گریپ فروت
- فلفل دلمه ای
- پیاز
- شکلات تلخ
تمرکز اصلی مطالعه روی وقوع زوال عقل به هر علتی بود که محققان با استفاده از پرونده های بیمارستانی و آمار مرگ و میر آن را تعیین کردند. در آنالیزهای اضافی، محققان خطر ژنتیکی، فشار خون بالا و علائم افسردگی را نیز در نظر گرفتند.
با استناد به مطالعاتی که از طریق کتابخانه ملی پزشکی آمریکا قابل دسترسی هستند، شرکت کنندگان در صورت داشتن ژنوتیپ ε4 آپولیپوپروتئین E (به اختصار APOE) یا بالاترین نمره خطر پلی ژنیک مرتبط با بیماری آلزایمر (PRS) در معرض خطر بالای زوال عقل قرار داشتند.
طی یک دوره پیگیری میانگین 9.2 ساله، 882 مورد زوال عقل گزارش شد.
افرادی که بیشترین میزان مصرف غذاهای غنی از فلاونوئید را داشتند، از نظر بدنی فعال تر بودند، شاخص توده بدنی کمتری داشتند و مشکلات مالی محدودتری نسبت به افرادی که کمترین سطح مصرف را داشتند، تجربه می کردند.
بر اساس مشاهدات محققان، شرکت کنندگانی که بالاترین مصرف فلاونوئید را داشتند و به طور متوسط روزانه 6 وعده اضافی از غذاهای غنی از فلاونوئید مصرف می‌کردند، 28 درصد کمتر از افرادی که کمترین میزان مصرف را داشتند، به زوال عقل مبتلا شدند.
پس از تجزیه و تحلیل های بیشتر، این ارتباط به ویژه در افراد با خطر ژنتیکی بالا، فشار خون و علائم افسردگی قابل توجه بود و کاهش خطر را به ترتیب 43٪، 30٪ و 48٪ نشان داد.
در مورد غذاهای خاص، مصرف موارد زیر در روز: پنج وعده چای یا نصف وعده توت، بیشترین مزیت محافظتی را داشت و خطر زوال عقل را تا 38 درصد در مقایسه با گروه کنترل کاهش داد.
در واقع، اگر چای و انواع توت از امتیازات رژیم غذایی حذف شوند، اثر محافظتی کاهش می یابد. همین موضوع نشان می دهد که این مواد ممکن است عوامل اصلی کاهش خطر زوال عقل باشند.
مصرف بیشتر زیرگروه‌های فلاونوئیدی خاص مانند آنتوسیانین ها، فلاوان-3-اول ها، فلاونول ها و فلاون ها نیز با کاهش خطر زوال عقل مرتبط هستند.
"از دیدگاه زندگی واقعی، نتایج مطالعه مذکور بسیار دلگرم کننده هستند"، به ویژه برای کسانی که در معرض خطر ژنتیکی بالا برای زوال عقل قرار دارند و یا با عوامل خطر قابل تغییر مانند فشار خون بالا و افسردگی دست و پنجه نرم می کنند.
در واقع ترکیبات فلاونوئیدی مانند تانن ها و آنتوسیانین ها، مسئول بخش مهمی از فواید مشاهده شده به شمار می روند. با این حال همانطور که خود مطالعه نیز تایید می کند، همچنان به تحقیقات بیشتری برای روشن شدن رابطه میان مصرف فلاونوئیدها و خطر زوال عقل نیاز است.
نهایتا توصیه می شود که به منظور پیشگیری از زوال عقل، بر ترکیب چای، انواع توت و سایر غذاهای گیاهی با مواد مغذی تمرکز کنیم:
چای که محصولی از برگ های گیاه محسوب می شود، ترکیبی بسیار مغذی است، اما مصرف سبزیجات برگ دار کامل می تواند فواید بیشتری را ارائه دهد. انواع توت مانند توت فرنگی، بلوبری و تمشک نیز سرشار از آنتی اکسیدان ها و فلاونوئیدها هستند. سبزیجات با برگ های تیره مانند کلم برگ، اسفناج و آروگولا نیز منابع عالی فلاونول ها به شمار می روند.