حقوق ناچیز،
سرباز زدن از پرداخت حقبیمه از جانب مالکان شناورها و مشکلات در دریافت
مرخصیهای استحقاقی، حداقل معضلاتی هستند که ملوانان ایرانی با آنها
دستوپنجه نرم میکنند.
به گزارش روزنامه دنیای خودرو، همین موضوعات سبب شده است مالکان شناور به جای
بهبود شرایط برای متخصصان ایرانی، به ناحق، جای خالی آنها را با نیروهای
خارجی ازجمله هندی، پاکستانی، بنگلادشی و میانماری و با پرداخت حقوقهای
حداقلی پر کنند. در این زمینه با غلامرضا خزان، مسئول تامین نیروی انسانی
یکی از شرکتها در این حوزه به گفتوگو نشستهایم.
وضعیت تامین نیروی انسانی ایرانی در بخش دریا به چه شکل است؟
امروزه،
اکثر مالکان شناورها حمایتی از ملوانان ایرانی نمیکنند. اگر از ملوانان
ایرانی حمایت میشد، هیچگاه به سمت تامین نیرو از خارج کشور نمیرفتیم.
بیمهری مالکان شناورها موجب شده است خارجیها جای کارکنان زحمتکش بومی را
بگیرند. متاسفانه مالکان شناورها نه حقوق ملوانان را به موقع پرداخت
میکنند و نه حقبیمه آنها را.
در حال حاضر میانگین حقوق ملوانان ایرانی چقدر است؟
یکمیلیون تومان.
ملوان خارجی چطور؟
میانگین حقوق یک ملوان خارجی 200 دلار است که تقریبا همان 700 هزار تومان وجه رایج خودمان میشود.
تامین نیروی انسانی معمولا از چه کشورهایی صورت میگیرد؟
تامین نیرو از کشورهایی ازجمله هند، بنگلادش، پاکستان، میانمار و ... صورت میگیرد.
حقوق این نیروها در کشور خودشان هم به همین میزان است؟
ملوانهای
خارجی معمولا برای کسب تجربه (Sea Time) به ایران میآیند. آنها نیازمند
یک سال تجربه کار هستند، سپس یک تا دو ماه به استراحت میروند و پس از آن
با حقوق ماهانه 500 تا 700 دلار روی اقیانوسپیماها مشغول بهکار میشوند.
پس میتوان ادعا کرد ایران، تنها محلی برای گذراندن دوره کارآموزی آنهاست؟
بله،
در اصل آنها بهعنوان کارآموز به ایران میآیند، دوره خود را میگذرانند و
با توجه به گزارشی (Report) که ما برایشان صادر میکنیم، با توجه به
نمرهها و امتیازهای کسبشده در اقیانوسپیماها استخدام میشوند. در اصل
مُهر ما روی گزارشهای این کارآموزان ملاک استخدامکنندگان است. بهطور
مثال اگر در دورههای ما موفق به کسب امتیاز «خیلیخوب – Very Good» شوند،
بهراحتی استخدام میشوند، اما اگر قلم صاحب شناور به سمت دیگری بچرخد،
قطعا با مشکل در استخدام مواجه میشوند.
در حال حاضر، چند درصد از ملوانهای بهکارگرفتهشده خارجی و چند درصد ایرانی هستند؟
به جرات میتوان گفت 80 درصد خارجی و 20 درصد ایرانی هستند.
آیا نبود تقاضای نیروی ایرانی از طرف خود شرکتهاست؟
خیر.
شرکتها درخواست نیروی ایرانی میکنند، اما متاسفانه در پایان کار،
ملوانان ایرانی با چشم گریان باید شناور را ترک کنند. زیرا یا حقشان را
بهدرستی و بهموقع پرداخت نکردهاند یا در رد کردن بیمه آنها کارشکنی
کردهاند. من هم از این ضربهها زیاد خوردهام و درد ملوان ایرانی را
بهخوبی درک میکنم.
واکنش برخی کارشناسان نسبت
به نوع کار شما همواره با اعتراض همراه است. به بیان سادهتر، فعالیت شما
را تضییع حق ملوان ایرانی میدانند. آیا نظر خودتان هم همین است؟ به نظرتان
چه راهکاری میتوان ارائه داد تا تامین نیرو صرفا از متخصصان ایرانی صورت
گیرد؟
از نظر من، بهترین راهکار برای مقابله با این وضعیت، تحریم
نیروهای خارجی است. اگر مالکان شناور، هندیها را مشغول به کار نکنند، این
موضوع خود بهخود حل خواهد شد. البته ناگفته نماند سطح کیفیت در مورد
عملکرد ملوانان ایرانی بسیار متفاوت است. در ایران ملوانانی داریم که به
معنای واقعی کلمه، جگر مالک شناور را خون میکنند. اما از آنطرف هم
ملوانانی هستند که به این حقوق نیاز دارند و حضورشان یکی از ملزومات است.
متاسفانه مالکان شناورها همه ملوانان ایرانی را به یک چشم میبینند و فکر
می کنند چون یکی از ملوانها موفق به کسب رضایتشان نشده است، دیگر ملوانان
هم به همین صورت هستند، در صورتیکه اینطور نیست. یک ملوان هندی هیچگاه
آن حسننیت و کار خالصانهای که امثال من روی شناور انجام میدهم، انجام
نخواهد داد. در این زمینه، تا حدود زیادی مالکان شناورها مقصر هستند و
درصدی از این مشکلات هم بر گردن برخی ملوانان داخلی است.
برای نیروهای خارجی که در ایران مشغول به کار هستند، چه امکاناتی در نظر گرفته می شود؟
هیچ امکاناتی ندارند. به قول معروف، فقط لقمهنانی به دستشان میدهند.
یعنی هزینه خوابگاه و خوراک هم با خودشان است؟ دیگر هزینه ها چطور؟
خیر،
این هزینهها با مالکان است. هزینه اخذ ویزای این نیروها برای یک سال
اقامت در ایران، بر عهده شرکت تامین نیرو است. آنها ملزم هستند یک سال در
ایران بمانند و اگر یک سال کامل بمانند، هزینه بلیت برگشتشان برعهده مالک
خواهد بود.
کدام کشور بیشترین سهم را در ارسال ملوانان خارجی به ایران دارد؟
هندیها
بیشترین سهم را دارند و امروز بیشترین نیرویی که در ایران داریم، از هند
هستند. در گذشته بنگلادشیها بیشترین سهم را داشتند، اما با توجه به سوابق
ناامیدکنندهشان، جایشان را به هندیها دادند.
آیا خود صاحبان شناورها از این وضعیت راضی هستند؟
بله،
کاملا راضی هستند و ما مرتبا درخواست نیرو برای جذب ملوانان هندی داریم.
همین امروز، از صبح تا بهحال بیش از 10 درخواست برای نیروی هندی
داشتهایم.
دلیل این موضوع هم همان حقوق و مزایای حداقلی است؟
دقیقا،
نیروی خارجی حقوق کم میگیرد، درخواست بیمه ندارد و به مرخصی نمیرود.
آنها یکسال تمام میمانند و پس از آن پولشان را میگیرند و به کشورشان
بازمیگردند. این وضعیت برای مالکان بسیار باصرفهتر از بهکارگیری نیروی
ایرانی است. نیروی ایرانی حقوق بهموقع ماهانه میخواهد، بیمه نیاز دارد و
هنوز یه یکماه نرسیده درخواست مرخصی میکند. مالکان شناور هم راضی به این
وضعیت نیستند.
مگر مرخصی حق نیروی ایرانی نیست؟
بله،
مرخصی حق نیروی ایرانی است. نیروی ایرانی میتواند 25 روز کار کند و 5 روز
به مرخصی برود. البته ناگفته نماند مرخصی مختص به غیربومی هاست و بومیها
مشمول مرخصی نمیشوند. ملوان بومی ظهر به ظهر نزد خانواده میرود و تا فردا
صبح که در محل شناور حاضر شود، نزد خانوادهاش است. اما نیروی غیربومی
مجبور به حضور شبانهروزی در شناور است، در نتیجه 5 روز مرخصی حق اوست.
متاسفانه، برخی از مالکان شناورها همین موضوع را هم رعایت نمیکنند. من هم
مالک شناوری هستم که هم نیروی ایرانی و هم نیروی هندی در آنها مشغول
به کار هستند.
از کار کدام بیشتر رضایت دارید؟
اگر بخواهم منصفانه پاسخ بدهم، از نیروی هندی.
و نکته پایانی ؟
به
قول معروف، نان را خدا میرساند. ممکن است کار من کساد شود، اما عقیده
قلبی من این است که کار روی شناور ایرانی حق ایرانیهاست. این شناورها
متعلق به ماست، مال خارجیها نیست که هرجا برویم نیروی خارجی روی آن
ببینیم. امیدوارم تامین نیرویی را که از خارج داریم بتوانیم صرفا برای
جوانان و متخصصان ایرانی انجام دهیم.