اجرای سیاست‌های جمعیتی یکی از دغدغه‌های جدی دولتی‌ها در کشورمان طی سال‌های اخیر بوده است و یکی از حوزه‌های مهم در این زمینه، بحث خدمات‌رسانی مناسب و کم هزینه به زوج‌های نابارور در جهت درمان آنهاست؛ موضوعی که در دستور کار جدی وزارت بهداشت نیز قرار گرفته و در طرح‌هایی مانند گسترش مراکز درمان ناباروری، پوشش بیمه‌ای خدمات درمان ناباروری و اعطای وام قرض‌الحسنه به زوج‌های نابارور خود را نشان داده است.
به گزارش ایسنا، در حال حاضر حدود ۴۰ مرکز درمان ناباروری دولتی در کشور وجود دارد و طبق اعلام وزارت بهداشتی‌ها، برای برخورداری همه استان‌ها از خدمات دولتی درمان ناباروری، قرار است این تعداد تا سال ۱۴۰۲ به ۴۵ مرکز افزایش یابد. همچنین در بحث پوشش‌های بیمه‌ای درمان ناباروری، بیمه‌ها و وزارت بهداشت ورود کردند و این خدمت به میزان بالایی تحت پوشش بیمه قرار گرفت؛ به طوری که طبق ماده ۴۳ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت پوشش بیمه‌ای خدمات ناباروری به عنوان یکی از مهمترین برنامه‌های وزارت بهداشت مطرح و زیر ساخت‌های ارائه خدمات و قرارداد با بیمه‌های پایه در مراکز ناباروری دولتی فراهم شد. بر این اساس با حمایت‌های دولت در زمینه تزریق اعتبارات به بیمه سلامت، از سوی هیات وزیران در اواخر مرداد ماه ۱۴۰۰ مصوب شد که خدمات درمان ناباروری از ابتدای سال ۱۴۰۰ تحت پوشش بیمه‌ای قرار گیرند.
بر این اساس در حال حاضر بیمه‌ها حمایت از درمان زوج‌های نابارور را برعهده گرفته‌اند و این حوزه را پوششی ۹۰ درصدی می‌دهند. در عین حال این پوشش بیمه‌ای در مراکز عمومی غیردولتی (جهاد دانشگاهی) و خصوصی نیز با پوشش متناسب با هزینه‌های مراکز عمومی غیر دولتی برقرار شده است.
کدام خدمات درمان ناباروری تحت پوشش بیمه‌اند؟
به گفته وزارت بهداشتی‌ها در حال حاضر خدمات مشمول برای هر زوج در سال، بسته به نیاز و نوع ناباروری آنها، شامل روش‌های کمک باروری ICSI یا IVF، انتقال جنین، تلقیح داخل رحمی (IUI)، سونوگرافی‌های واژینال یا ابدومینال طبق بسته خدمات که در مرکز ناباروری طرف قرارداد انجام می‌شود، داروهای درمان ناباروری با پوشش ۹۰ درصدی، جراحی‌های درمان ناباروری مردان، داروهای درمان ناباروری مردان، آزمایش PESA,TESE، بخشی از آزمایشات ژنتیکی در افراد مبتلا به آزواسپرمی طبق استانداردهای وزارت بهداشت، تحت پوشش بیمه قرار دارند.
شرایط اعطای وام قرض‌الحسنه برای زوج‌های نابارور
اقدام دیگری که برای حمایت از زوج‌های نابارور در نظر گرفته شده، ارائه تسهیلات جهت کمک هزینه درمانی برای آنهاست. طبق اعلام وزارت بهداشتی‌ها، از شهریور سال ۱۳۹۹، بر اساس تبصره ۱۶ قانون بودجه، وزارت بهداشت و بانک مرکزی، مکلف شدند دستورالعمل تسهیلات اعطایی را تدوین کرده و از اعتبارات توزیع شده به بانک‌ها در خصوص اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه به زوج‌های نابارور اقدام کنند.
البته شرایط پرداخت وام در قالب ضوابط بانک‌ها است. طبق این طرح تسهیلات درمان ناباروری به سه گروه از زوج‌هایی که خواستار درمان ناباروری هستند، تعلق می‌گیرد؛ زوج‌هایی که به خدمات اهدا نیاز دارند، زوج‌هایی که لازم است از داروهای درمانی که وارداتی بوده و تحت پوشش بیمه قرار ندارند، استفاده کنند و زوج‌هایی با حاملگی‌های پرخطر و پرهزینه که به درمان‌های IVF و ICSI نیاز دارند. بر این اساس متقاضیان با دریافت معرفی‌نامه از مرکز ناباروری تحت درمان که به یکی از این موارد اشاره دارد، به دانشگاه علوم پزشکی محل سکونت مراجعه کرده و اقدامات اداری برایشان انجام می‌شود. واجدین شرایط وام، باید بیمه پایه داشته باشند. سایر شرایط از قبیل شرط سن کمتر از ۴۵ سال، تابعیت ایرانی و شرایط بانک را اعم از ضامن و ... را نیز دارا باشند. باید توجه کرد که حتی اگر زوج‌های نابارور خدمات درمانی را در شهر دیگری دریافت می‌کنند، با گرفتن معرفی‌نامه از آن مرکز درمان ناباروری، تقاضای وام باید به معاونت درمان دانشگاه محل سکونت ارائه شود.
طبق گفته مسئولان وزارت بهداشت، میزان کلی اعتبارات برای اعطای وام مشخص بوده و هر زوج فقط یکبار می‌تواند از این وام استفاده کند. وظیفه معرفی متقاضی به بانک عامل در سقف کلی سهمیه استان و تعیین سقف فردی تسهیلات برای متقاضی بر عهده کارشناسان وزارت بهداشت در معاونت درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی است. بازپرداخت اقساط تسهیلات حداکثر ۶۰ ماه (۵ سال) و با نرخ کارمزد چهار درصد در سال است.
گفتنی است که بر اساس اعلام وزارت بهداشتی‌ها، در اعطای این تسهیلات نیازی به اخذ پیش فاکتور بیمارستان یا تجهیزات از متقاضی نیست و بانک‌های عامل مکلف به رعایت سایر قوانین و مقررات مربوطه بانکی در اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه هستند. معرفی افراد متقاضی به بانک عامل نیز بر اساس لیست انتظار بوده و انجام امور دریافت وام طبق شرایط بانک عامل است. باید توجه کرد که افراد بعد از دریافت هر خدمت در سامانه‌های مربوطه بیمه‌ها و وام وزارت بهداشت ثبت می‌شوند.