این روانشناس خانواده گفت: طبق آمار ۹۰ درصد افرادی که اقدام به خودکشی میکنند دارای سابقه اختلال روانی هستند، زمانی که فرد در اثر ابتلا به افسردگی راه نجاتی برای بهبود زندگی خود پیدا نمیکند و دچار درد و رنج فراوانی میشود، خودکشی و از بین بردن خود را بهعنوان تنها راه نجات تلقی میکند.
مژده ارشادی در گفتوگو با ایسنا درخصوص افسردگی و تاثیر آن در خودکشی، اظهار کرد: باتوجه به شرایط زندگی در جامعه امروزی و گسترش شبکههای اجتماعی و رسانههایی مثل تلویزیون، رادیو، روزنامه، خبرگزاریها و همچنین تغییرات ایجاد شده در بافتهای جغرافیایی و مسیرهای شهرسازی دسترسی افراد به یکدیگر بسیار آسانتر از گذشته شده است.
این روانشناسی بالینی افزود: بهعلت گسترش راههای ارتباطی در دنیای امروز نشر اطلاعات، آگهی، نشر اکاذیب و شایعهها با سرعت بسیار بالا انجام میشود، همچنین این موارد منجر به بروز برخی تاثیرپذیری فرهنگی جوامع مختلف از یکدیگر نیز میشود.
وی ادامه داد: هر انسانی در زندگی شخصی و اجتماعی خود ظرفیتها، باورها، عقاید، اعتقادات، رسم و رسوم و آدابی دارد که به وسیله آنها شخصیت فرد شکل میگیرد، زمانی که تاثیرات سایر فرهنگها به زندگی این شخص وارد شود و اگر این فرهنگ ناهمخوانی بسیاری با شخصیت و نوع زندگی فرد داشته باشد، بنابراین تعادل شخصیتی آن شخص نیز دچار مشکل خواهد شد که به این پدیده ناهنجاری و آسیب گفته میشود و ممکن است این آسیب فردی، خانوادگی، اجتماعی، رسانهای و ... باشد.
ارشادی اضافه کرد: در نتیجه تاثیرپذیری فرد از سایر فرهنگها، شخص در عملکردهای روزانه، خانوادگی، تحصیلی و اجتماعی خود دچار مشکل میشود و عملکرد نامناسب در فرد ظاهر و این مسئله نوعی اختلال روانی نیز محسوب میشود و دستهبندیهای متعددی دارد.
در مدت یکسال از هر چهار فرد بزرگسال یک نفر درگیر اختلالات روانی میشود
عضو انجمن خانواده درمانی ایران عنوان کرد: طبق آمار منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی در مدت یکسال از هر چهار فرد بزرگسال یک نفر درگیر اختلالات روانی میشود و نکتهای که در این موضوع بسیار اهمیت دارد این است که هر فرد بزرگسال سرمایه جامعه است، زیرا این فرد احتمال دارد ستون یک خانواده باشد، برای مثال اگر در یک خانواده چهار نفره یک شخص به اختلالات روانی مبتلا شود در واقع میتواند تمامی خانواده خود را بیمار کند و این خانواده نیز توانایی درگیر کردن سایر خانوادههایی که با آنها در اتباط هستند را نیز دارد، بنابراین اختلال روانی انتشار پیدا میکند و در نتیجه یک جامعه یا در سطح وسیعتر یک کشور یا یک جهان بیمار میشود.
وی خاطرنشان کرد: بسیاری از اختلالات روانی همآیند هستند به این معنی که بسیاری از این اختلالات با هم بروز پیدا میکنند، برای مثال اگر در زندگی فردی که درگیر مصرف موادمخدر است تحقیق صورت بگیرد احتمال اثبات شخصیتی ضداجتماعی در او وجود دارد، در نتیجه هزینههای درمان این اختلالات سرسامآور خواهد بود، همچنین آسیبهای اجتماعی رشد چشمگیری پیدا میکند، بنابراین اختلالات روانی منجر به بروز پدیدههای اجتماعی میشوند که این موضوع برای دولتها هزینه بسیار بالایی دارد.
ارشادی یادآور شد: یکی از موضوعات که در دنیای امروز اهمیت بسیار بالایی دارد، انتشار گسترده اخبار بد و در نتیحه آن ایجاد اضطراب، تنش و بحران در جوامع است، این نوع از تنشها و اضطرابها اگر به صورت طولانی مدت باشد افراد را به سمت برخی الگوهای رفتاری غلط مانند افسردگی سوق میدهد، در واقع افسردگی یکی از پیامدهای عمده تنش و اضطراب در زندگی است.
این روانشناس خانواده تصریح کرد: طبق نتایج مطالعات اپیدمیولوژی افسردگی و خودکشی از مهمترین معضلات بهداشت روانی در جوامع است، همچنین براساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی افسردگی شایعترین اختلال روانی در دنیا است.
وی یادآور شد: در واقع افسردگی به سرماخوردگی روانی معروف است، زیرا احتمال اینکه هر فردی به آن دچار شود وجود دارد و متاسفانه افسردگی یک عامل خطرآفرین برای خودکشی در سنین بزرگسالی است.
ارشادی افزود: افسردگی نوعی بیماری ناپیدا است، زیرا در برخی موارد شخص دچار افسردگی میشود، اما به دلیل شرایط پوششی اطرافیان فرد متوجه افسردگی این شخص نمیشوند، متاسفانه دومین عامل مرگ و میر افراد بزرگسال در دنیا افسردگی است، بنابراین لازم است به صورت ویژه به این نوع اختلالات روانی توجه شود.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، عامل ۵۸ تا ۶۰ درصد از موارد اقدام به خودکشی اختلال افسردگی است و به همین دلیل این اختلال روانی بالاترین موارد اقدام به خودکشی را دارد، بنابراین زمانی که در یک جامعه افسردگی افزایش پیدا کند در ۶۰ درصد از افراد درگیر با افسردگی، احتمال اقدام به خودکشی وجود دارد.
یکی از نشانههای مهم افسردگی کاهش انرژی است
وی با بیان اینکه آگاهی افراد نسبت به موضوع افسردگی اهمیت بالایی دارد، عنوان کرد: در بسیاری موارد افراد فکر میکنند اگر شخصی برای مدت محدود و چندروزه ناراحت باشد، یعنی دچار افسردگی شده است، اما باید توجه داشت که افسردگی فقط غمگین بودن نیست، یکی از نشانههای مهم افسردگی کاهش انرژی است، در واقع فرد نسبت به موضوعاتی که در گذشته علاقه بسیاری به آنها داشت و برای دستیابی به آنها تلاش فراوانی انجام میداد، بیتفاوت میشود.
ارشادی با اشاره علائم افسردگی در افراد، توضیح داد: فرد دارای اختلال افسردگی دچار احساس گناه میشود، همچنین این شخص در تمرکز، یادآوریها، توجه و شناخت دارای مشکلاتی است و تغییرات اشتهایی مانند پرخوری و کمخوری در فرد ایجاد میشود، او علاقهای نسبت به فعالیتهای جنسی ندارد، چرخه خواب شخص تغییر میکند، در بسیاری از سطوح مشاهده میشود فعالیت و توانایی شناختی فرد کاهش پیدا کرده و تکلم و حرف زدن او نیز کم میشود.
وی بیان کرد: فرد دارای افسردگی دچار تغییرات خلقی شده، یعنی فرد بسیار تحریکپذیر میشود و یا نسبت به همه چیز بیاعتنا خواهد شد، همچنین او دچار گریههای بیدلیل و تمایل به تنها بودن پیدا میکند، دچار هراس و نگرانی از قضاوت دیگران میشود و از علائم بسیار مهم افسردگی داشتن افکار مرگ و خودکشی است.
عضو سازمان نظام مشاوره و روانشناسی ایران عنوان کرد: افسردگی علاوه بر تاثیرات روانی که بر فرد دارد روی جسم او نیز تاثیرگزار است، برای مثال عملکرد شغلی و کارکرد اجتماعی شخص را مختل میکند، فردی که در گذشته منظم بوده است دچار بینظمی میشود، شخص دارای قید و بندهایی، این موارد را از دست میدهد و به شدت بیتعهد میشود و متاسفانه روز به روز این اثرات سوء در او گسترش پیدا میکند تا زمانی که فرد را به مرحلهای برساند که دنبال راه فرار باشد و تنها راه فرار را در پایان دادن به زندگی و خودکشی بداند.
وی خاطرنشان کرد: فردی که دچار افسردگی است در حقیقت تبدیل به یک خود سرزنشگر قوی میشود که نقاط و پتانسیلهای مثبت سابق خود را زیرسوال میبرد، تمامی ارزیابیها و پیشبینیهای این فرد منفی میشود و این افکار منفی نیز به دلیل چرخههای ذهنی انسانها ۱۷ برابر بیشتر از افکار مثبت قدرت دارند، پس بنابراین تمام انگیزه و انرژی شخص برای آینده از بین میرود و شخص باور خود را به اینکه فردا متفاوت خواهد بود را از دست میدهد و همواره منتظر شکست است.
ارشادی اضافه کرد: در جوامع امروز متاسفانه عوامل و فاکتورهای بسیاری وجود دارد که افراد را به سمت مسائل ناامیدکننده سوق دهد و این موارد منجر به از دست دادن باورهای مثبت و فاصله گرفتن فرد از مبانی اعتقادی، ارزشهای اخلاقی و معنوی میشوند، همچنین امروزه شاهد هستیم بسیاری از ضدارزشها در جوامع تقویت شده و ارزشها سرکوب میشوند که در نتیجه این اتفاقات شخص دچار تعارض و نگرانی میشود در کنار این عوامل نیز عملیاتهای روانی متعدد وجود دارند که سعی دارند پوچگرایی را گسترش بدهند بنابراین زمانی که از افراد تمامی ارزشها گرفته شود و ارزیابیهای آنها منفی شود انگیزهای برای برخورد با مسائل زندگی نخواهد داشت و فرد مدام بهدنبال راه فرار و خاتمه یافتن زندگی است.
دکترای روانشناسی بالینی یادآور شد: یکی از دانشمندان به نام سلیگمن تحقیقی رو تعدادی سگ انجام داده و طی این تحقیق از کف زمین به پای سگها شوک الکتریکی وارد و با پریدن سگها شوک نیز قطع میشود، بنابراین سگها آموزش میبینند که با پریدن محرک آزاردهنده قطع میشود و در مرحله دوم شوک الکتریکی به صورتی تنظیم خواهد شد که مستمر ادامه داشته باشد و با پریدن سگها نیز قطع نشود، بنابراین سگها پس از تلاشهایی که انجام دادند و مشاهده کردند محرک آزاردهنده قطع نمیشود آن را پذیرفتند و دست از تلاش برداشتند، در مرحله سوم مجدد شوک الکتریکی به گونهای تنظیم شد که با پریدن سگها این شوک قطع شود، اما سگها تلاشی برای قطع شوک الکتریکی نمیکردند چون محرک آزاردهنده را پذیرفته و از قطع شدن شوک الکتریکی ناامید شده بودند و فکر میکردند تلاش کردن هیچ اثری ندارد.
وی تصریح کرد: در افسردگی نیز بخشی به نام درماندگی وجود دارد، زمانی که انسان احساس کند منبع کنترل ناراحتیهای او بیرونی است، اراده و اختیار فرد هیچ تاثیری در حل مشکلات ندارد و در واقع مشکلات، ناراحتیها و حال بد او تمام نشدنی است، این فرد دست از تلاش کردن برمیدارد و منتظر میماند تا شرایط روز به روز وخیمتر شود.
ارشادی بیان کرد: در دورههای روانشناسی سه موج روانکاوی، انسانگرایی و رفتارگرایی وجود دارد، در موج دوم که انسانگرایی است نیاز انسان به مفاهیمی مانند آزادی، اندیشه، اراده و اختیار بیان میشود و به اهمیت این موضوع که انسان در سختیها نیاز به انگیزه و تلاش دارد، اشاره میشود، بنابراین در افسردگی فقط این موضوع که شخص ناراحت است مهم نیست بلکه موردی که اهمیت بسیار بالایی دارد این است که شخص انگیزه، اشتیاق و تمایل حرکت به جلو را تا حد زیادی از دست میدهد و هیچچیزی برای انسان رنجآورتر از این موضوع نیست که احساس کند بودن یا نبودن او تاثیر و اهمیتی ندارد.
۹۰ درصد افرادی که سابقه اختلال روانی دارند دست به خودکشی میزنند
عضو انجمن خانواده درمانی ایران تاکید کرد: طبق آمار ۹۰ درصد افرادی که اقدام به خودکشی میکنند سابقه اختلال روانی دارند، زمانیکه فرد در اثر ابتلا به افسردگی راه نجاتی برای بهبود زندگی خود پیدا نمیکند و در نتیجه دچار درد و رنج فراوانی میشود، خودکشی و از بین بردن خود را به عنوان تنها راه نجات تلقی میکند.
وی افزود: افسردگی یک متغیر پیشبینیکننده مهم در بحث سلامت روان و همچنین خودکشی و آسیب به خود بهشمار میآید، بنابراین در مورد اقدام به خودکشی، افسردگی اهمیت بسیار بالایی دارد به همین دلیل داشتن آگاهی از وجود افسردگی و تاثیری که در خودکشی دارد و انجام ریشهیابی موثر در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این آگاهی میتواند در کاهش آمار اقدام به خودکشی و انجام اقدامات موثر در پیشگیری از آن تاثیر بسیاری داشته باشد.
ارشادی ادامه داد: در جوامع امروز انجام تحقیقها و پژوهشهای متعدد در زمینه افسردگی و خودکشی اهمیت بالایی دارد و در میان درمانهای متعدد روانشناختی درمانهای مربوط به اختلال افسردگی اهمیت ویژهای دارند که این موضوع به این دلیل است که میزان افسردگی و شاخص خودکشی موجود در هر جامعه نشاندهنده بهداشت روان آن جامعه است، همچنین افسردگی تاثیرات منفی بسیاری در جوامع دارد، بهطور مثال این عامل منجر به ناتوانی فرد در عملکردهای زندگی میشود، افسردگی با بسیاری از اختلالات روانی دیگر همراه است و در حقیقت افسردگی بسیاری از آسیبهای اجتماعی دیگر را نیز پیشبینی میکند، امروزه تا حدودی این تاثیرات منفی افسردگی شناخته شده هستند، بنابراین با پیشگیری از این اختلال روانی بسیاری از معضلات جامعه قابل حل شدن است.
این روانشناس بالینی عنوان کرد: برای کاهش اختلال روانی افسردگی راهکارهای بسیاری وجود دارد، برای مثال میتوان این اختلال را در افراد شناسایی کرد و غربالگری در این زمینه در سطوح مختلف انجام شود و راهبردهای بهینه و ارجاعات صحیح صورت بگیرد.
وی خاطرنشان کرد: امروزه در سراسر دانشگاههای کشور زمانی که دانشجویان پذیرفته میشوند، داشتن کارنامه سلامت روان یکی از مراحل ابتدایی ثبتنام است، البته این کارنامه سلامت روان منجر به پذیرش نشدن دانشجو نمیشود، بلکه درصورتی که براساس این کارنامه مشخص شود که فرد حتی در ابتدای بروز یکی از ناهنجاریهای روانی قرار گرفته است، این فرد شناسایی شده و به روانشناس و روانپزشک ارجاع داده میشود و این نوع از درمانهای زودهنگام تاثیر بسیاری در بهبود سریع اختلال روانی دارد.
ارشادی اضافه کرد: زمانی که عوامل خطر برای شیوع اختلالات روانی متعدد در جامعه شناخته میشوند، میتوان فعالیتهای پیشگیرانه برای جلوگیری از بروز این نوع از اختلالات انجام داد و در نتیجه خطر شیوع اختلالات روانی حتی خودکشیها در جوامع کاهش پیدا میکند.
خودکشی نتیجه حتمی افسردگی نیست
این مدرس دانشگاه یادآور شد: این نگرش که " هرفردی درگیر افسردگی است حتما اقدام به خودکشی نیز خواهد داشت" صحیح نیست و درحقیقت خودکشی نتیجه حتمی افسردگی نیست، بلکه یکی از مهمترین عوارض افسردگی است و قطعا افسردگی درمان نشده احتمال اقدام و افکار خودکشی را افزایش میدهد و این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی تصریح کرد: طبق یک تحقیق که در استان ایلام انجام شده است، افکار خودکشی در افرادی که دچار اختلال روانی نیستند با افرادی که به اختلال افسردگی مبتلا هستند تفاوتهای معناداری دارد و این نشاندهنده این است که افزایش افسردگی منجر به افزایش افکار بیارزش انگاری خود میشود و چون افراد انگیزه برای ادامه زندگی ندارند، خطر اقدام به خودکشی در آنها افزایش پیدا میکند، در واقع خودکشی آخرین مرحله یک افسردگی شدید و درماننشده است.
ارشادی بیان کرد: خودکشی یکی از شایعترین دلایل مرگ و میر بیماران روانی است، افرادی که درگیر اختلال روانی هستند بین ۳ تا ۱۲ برابر افراد عادی دست به خودکشی میزنند و این یک واقعیت دردناک است.
عضو سازمان نظام مشاوره و روانشناسی ایران گفت: سازمان بهداشت جهانی تعریف خودکشی را به این صورت ارائه میکند که " خودکشی یک عمل آگاهانه، عمدی و ارادی است که به جهت خاتمه دادن به زندگی انجام میشود"، خودکشی در سه دسته تقسیمبندی میشود، اولین گروه خودکشیهای موفق است که شخص مسیری را طی میکند که هیچگونه نمایشی در آن وجود ندارد و در نهایت منجر به مرگ شخص میشود و معمولا این نوع از خودکشیها نیز از روشهای خشنتر مانند استفاده از اسلحه صورت میگیرند.
وی افزود: دومین گروه افرادی هستند که تنها اقدام به خودکشی میکنند و در بسیاری موارد این اقدام به خودکشی نمایشی انجام میشود، یعنی شخص به نتیجه قطعی نرسیده است و در عین حال که اقدام به خودکشی میکند نیاز داشتن به کمک دیگران را نیز اعلام میکند برای مثال در سالهای گذشته نامهای از شخصی که خودکشی موفق داشته است پیدا میشود که در این نامه نوشته شده است " اگر در مسیر حتی یک نفر به من لبخند بزند خودم را نخواهم کشت" که این نشاندهنده نیاز این فرد به کمک دیگران است.
ارشادی ادامه داد: سومین گروه افرادی هستند که افکار خودکشی دارند، این افکار در صورت قوی شدن میتواند به اقدام به خودکشی یا خودکشی موفق تبدیل شوند، یعنی فرد مدام در مورد نحوه مرگ خود فکر میکند و متاسفانه امروزه در برخی کشورها مفهومی وجود دارد به نام اتانازی که در آن فرد زمانی که شرایط فیزیکی یا روانی رنجآوری را تحمل میکند قراردادی منعقد میکند و طبق این قرارداد درخواست میکند که دیگران این فرد را به گونهای از بین ببرند که مرگ راحتی داشته باشد.
طبق آمار سازمان جهانی بهداشت سالیانه یک میلیون نفر اقدام به خودکشی میکنند
این دکترای روانشناسی بالینی عنوان کرد: طبق آمار سازمان جهانی بهداشت سالیانه یک میلیون نفر اقدام به خودکشی میکنند و این در واقع یعنی یک میلیون خانواده که هریک از این خانوادهها یک سرمایه جهانی محسوب میشوند، متاسفانه این آمار مداوم درحال افزایش است بهصورتی که در سال ۲۰۲۰ در آمارهای موارد ناهنجاری این تعداد به ۱.۵ میلیون نفر افزایش پیدا کرده است.
وی اضافه کرد: خودکشی یازدهمین عامل مرگ و میر کل جمعیت دنیا و متاسفانه در سالهای اخیر سومین عامل مرگ و میر سنین ۱۵ تا ۲۴ سال در دنیا است که این موضوع باید برای تمامی جوامع زنگ خطری بسیار جدی باشد.
ارشادی تصریح کرد: از سال ۱۹۵۰ با گسترش علوم و فضاهای مختلف موجود متاسفانه دنیا شاهد رشد روز افزون آمارهای خودکشی در قشر جوانان و نوجوانان است و امروزه مرحلهی خطرساز جدیدی آغاز شده است که ۱۵ تا ۱۸ درصد مرگ و میر افراد در سنین ۱۲ تا ۱۸ سال نیز به دلیل خودکشی است، همچنین مرگ براثر خودکشی در افراد ۱۸ تا ۴۰ سال رتبه دوم تا پنجم را به صورت متغیر دارد.
عضو انجمن خانواده درمانی ایران بیان کرد: در کشورهایی مانند ایران و آسیای شرقی آمار خودکشی بالا است، اما متاسفانه آمارهای شفافی وجود ندارد، طبق مطالعاتی که انجام شده در ایران خودکشی موفق زنان، بعد از چین و هندوستان رتبه سوم را در جهان دارد و این آمار نسبت به خودکشی مردان در این جوامع در حال پیشی گرفتن است، استان ایلام سومین رتبه خودکشی موفق زنان در کشور را دارد و در مناطق کردنشین ایران نیز خودکشی با گچ یا خودسوزی بسیار شایع است.
وی افزود: افسردگی در چهارمحال و بختیاری شاخص بالایی دارد، بنابراین زنان این استان از خطر ابتلا به افسردگی و خودکشی مصون نیستند و به همین دلیل بر این موضوع تاکید میشود که وقتی آمار افسردگی افزایش پیدا میکند، هشدار جدی در مورد خودکشی در جامعه به صورت موفق یا ناموفق وجود خواهد داشت.
ارشادی ادامه داد: طبق آماری که وجود دارد در دنیا هر ۱۵ دقیقه یک نفر اقدام به خودکشی میکند که این موضوع بسیار هولناک است، زمانی که شخصی خودکشی موفق دارد در گذشته معمولا بین هشت تا ۲۵ بار اقدام به خودکشی ناموفق داشته است و این موضوع افکار منفی این فرد در مورد خود را نشان میدهد که هیچ ارزشی ندارد و علاقهای به خود و زندگی نداشته و در تعداد بالا اقدام به از بین بردن خود کرده است.
این روانشناس خانواده عنوان کرد: متاسفانه گاهی مواقع در فرهنگ ایران عواملی وجود دارد که سوق دهنده افراد به سمت خودکشی است، برای مثال دختری که بدون مهارتهای لازم والدین و بدون آموزش مهارت خودارزشی به سنین نوجوانی و جوانی میرسد و اقدام به خودکشی حتی بهصورت نمایشی انجام میدهد، این اقدام نیز ناشی از ترس، اضطراب و بیارزش دانستن خود است، والدین به جای حل مشکل فرزند خود از ترس آبرو رفتاری با او دارند که میتواند به وخیمتر شدن اوضاع منجر شود.
وی اضافه کرد: در بررسیهای انجام شده سن، جنسیت، وضعیت تاهل، عوامل اقتصادی، خانواده، سوءمصرف موادمخدر، طلاق والدین، نبود حمایتهای اجتماعی، بیکاری، بیماریهای جسمی و بیماریهای روانی از مهمترین عوامل موثر در اقدام به خودکشی هستند، الگوپذیریهای اجتماعی نیز در این اقدام بیتاثیر نیست برای مثال اقدام به خودکشی بهصورت گروهی که نوجوانان گرایش زیادی به آن دارند و یا خودکشی آنلاین امروزه رواج بسیاری پیدا کرده است.
ارشادی یادآور شد: خودکشی در یک لحظه اتفاق نمیافتد و فرد برای مدت طولانی درگیر این اختلالات روانی است تا زمانی که به مرحله بحران میرسد و اقدام به خودکشی میکند، زمانی که شخص یکی از نزدیکان خود را از طریق خودکشی از دست میدهد، موجب میشود فرد دچار اختلال پس از ضربه روحی شود، زیرا این نوع اقدامات دارای هزینههای روانی، اجتماعی و مالی بسیار زیادی برای جامعه هستند.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: طبق خبر منتشر شده، پرستاری در استرالیا با دارو پنج بیمار را به قتل رسانده است و زمانی که روی این فرد مطالعات روانپزشکی صورت گرفت مشخص شد این شخص به افسردگی بسیار شدیدی مبتلا است و عنوان میکرد این بیماران در حال درد کشیدن بودند و او تنها سعی داشته با این اقدام، آنها را از این درد کشیدن راحت کند.
وی بیان کرد: بنابراین خودکشی درنظر افرادی که درگیر اختلالات روانی هستند نوعی راه برای رهایی از درد زندگی است، اقدام به خودکشی در دین اسلام بسیار مزمت شده است و از گناهان کبیره به شمار میآید و این نشاندهنده این است که اقدام به خودکشی تا چه اندازه هولناک و آزار دهنده است.
ارشادی تاکید کرد: در روانشناختی موضوعی وجود دارد به نام تابآوری و سرسختی یعنی شخص تا چه اندازه میتواند بنیانهای معنوی و اعتقادی در برابر مشکلات داشته باشد که امید و توکل خود را حفظ کند، طبق روایات موجود در قرآن ناامیدی نیز یکی از بزرگترین گناهان کبیره است، بنابراین اگر به مفاهیم قرآنی توجه شود بسیاری از مبانی موردنیاز برای زندگی سالم جوامع در آن وجود دارد.
عضو سازمان نظام مشاوره و روانشناسی ایران افزود: امروزه مفهومی در دنیا وجود دارد که براساس آن هوش هیجانی برتر از بهره هوشی ارثی است، زیرا داشتن خلاقیت میتواند به فرد کمک کند که مسیرهای جدیدی در زندگی پیدا کند.
وی ادامه داد: متاسفانه امروزه والدین تصور میکنند "نه شنیدن" در روحیه فرزندان آنها تاثیر منفی دارد و یا والدین هرسختی را تحمل میکنند تا فرزندان تمامی امکانات را در اختیار داشته باشند که در نتیجه این نوع تربیت ناصحیح کودکان کمبودها، محرومیتها و ناکامیها را نمیآموزند، در برخی مواقع داشتن تمامی امکانات بروز مانند تبلت و گوشی موبایل برای فرزندان ضروری نیست، اما والدین فکر میکنند نبود این امکانات منجر به ایجاد عقده در فرزند آنها میشود.
ارشادی عنوان کرد: بنابراین تمامی امکانات به محض اینکه بچه طلب میکند برای او مهیا میشود، اما این کودک با یک نقص بسیار بزرگ روبه رو میشود که توانایی نه گفتن و نه شنیدن را ندارد و در تمامی فعالیتهای خود به پدر و مادر وابسته میشود.
این دکترای روانشناسی بالینی اضافه کرد: متاسفانه امروزه بعد از اتمام آزمون کنکور آمار خودکشی افزایش پیدا میکند، زیرا بچهها یاد نگرفتهاند که انسان میتواند شکست بخورد و این شکست انتهای زندگی نیست، همچنین آمار طلاق روز به روز در حال افزایش است به این دلیل که افراد در سنین پایین آموزش ندیدهاند که برای حل مسائل بجنگند.
وی یادآور شد: فراهم کردن تمامی امکانات و رفاه بسیار برای فرزندان تضمینکننده خوشبختی آنها نیست و اتفاقا در بسیاری از موارد انسان را به ورطه نابودی میکشاند.
ارشادی در پایان با اشاره به وجود رابطه تناتنگ بین افسردگی و افکار خودکشی، خاطرنشان کرد: یکی از راههای پیشگیری از افزایش خودکشی در جوامع این است که با افزایش اعتماد به نفس و افزایش خودارزشی در جامعه افراد را در برابر این اقدامات واکسینه کنیم، زیرا از زمان ایجاد افکار خودکشی در فرد تا مرحلهای که شخص اقدام به خودکشی موفق داشته باشد، فاصله زمانی بسیاری وجود دارد بنابراین با شناسایی ریشهها، آموزش مهارتهای ارتباطی و آموزش مهارتهای اساسی زندگی میتوان از افسردگی و خودکشی پیشگیری کرد و در نتیجه از ایجاد هزینههای فراوان در زمینه ارتقای سلامت در جامعه جلوگیری کرد.