افراد سفيه بي‌خرد، در برخورد با مردم چون از منطق و كلام درستي برخوردار نيستند و از دادن جواب صحيح عاجز هستند، بي‌پروا دهان را باز مي‌كنند و زبان خويش را حركت مي‌دهند و با الفاظ ركيك، فحاشي مي‌كنند. افراد جاهل و ناداني كه با كوچكترين بهانه خشمگين شده، به دور از شرم و حيا، فحش و دشنام مي‌دهند و آبروي ديگران را مورد هجوم قرار داده و از بين مي‌برند.
علتهای عمده فحش دادن و ناسزاگویی افراد
- دشنام دادن بخاطر یک اتفاق دردناک و غیر منتظره مانند اصابت سر به یک جسم محکم و یا خوردن چکش به انگشتان دست هنگام کوبیدن میخ.
- دشنام گویی به منظور برقراری هویت گروهی. عضویت در یک گروه خاص و حفظ مرزهای آن گروه.
- ابراز همبستگی، اتحاد و همدردی با دیگران.
- ابراز صمیمیت و اعتماد (به ویژه ناسزا گویی زنان در حضور زنان دیگر).
- برای افزایش شوخ طبعی، تاکید و یا غافلگیر کنندگی.
- تلاش برای مستور ساختن ترسها و ناامنی های فردی.
- دشنام گویی از روی عادت.
- یک شیوه کنار آمدن با استرس و تنش میباشد. دشنام گویی برای تخلیه خشم و تسکین استرس. مانند گریه کردن عمل میکند.
- بمنظور برانگیختن خشم دیگران و تحریک آنها. ابزاری برای تحقیر، توهین و یا ارعاب.
- ابزاری بعنوان محرک تمایلات جنسی.
- دشنام دادن بمنظور جلب توجه، خود نمایی و یا خود شیرینی.
- بد دهانی بمنظور قدرت نمایی.
چرا بد دهانی و دشنام گویی ناپسند است
۱ - بد دهانی از اعتبار و شان شما کاسته و شخصیت شما را زیر سوال میبرد.
۲ - روابط شما را به خطر می اندازد.
۳ - نزد دیگران از احترام کمتری برخوردار خواهید شد.
۴ - نشان دهنده آن است که شما روی رفتار و هیجانات خود کنترلی ندارید. نشانه عدم خویشتنداری و ضعف شخصیتی. عدم بلوغ هیجانی.
۵ - نشانه جهل، کم سوادی و نا فرهیختگی است. نشانه انحطاط فرهنگی در جامعه نیز میباشد.
۶ - زبان افراد بی تمدن، نا پخته و بی نزاکت است.
۷ - موجب بروز خشونت میگردد. تنها شرایط را بحرانی تر میسازد.
۸ - موجب آزار روحی دیگران میشود. بی اعتنایی و بی توجهی به حقوق دیگران محسوب میگردد.
۹
- سبب فساد و به ابتذال کشیده شدن زبان رسمی کشور میگردد. به گونه ای که
واژه های اصیل، رسا و گوش نواز به فراموشی سپرده شده و واژه های رکیک،
عامیانه و دشنامها جای آنها را پر میکنند.
۱۰ - نمی توان با آن بطور مطلوب ارتباط برقرار کرد. مفهوم و مقصود را آنطور که باید نمیتواند منتقل سازد.
۱۱ - دشنام ها اثر بخشی خود را از دست میدهند. بنابراین کاربرد آنها متداول شده و از قبح شان کاسته میشود.
۱۲
- دشنام ها بحثها را به مشاجره تبدیل میسازند. همچنین موضوع آنها را
میتوانند تغییر دهند. برای مثال فرض کنید در خلال بحث عوض پاسخ: نه، از نه
احمق، استفاده شود. از این لحظه به بعد خواهید دید که دیگر موضوع بحث هر چه
که باشد فراموش و به رد و بدل دشنام میان دو فرد بدل میگردد.
۱۳ - الگوی رفتاری نامناسبی برای کودکان میگردد.
بد دهانی و دشنام گویی
هرگاه مرتکب فحش و بددهنی شدید خودتان را جریمه کنید
راهکارهای ترک بد دهنی و فحاشی
1-
حفظ محبوبیت: مطمئن باشید با گفتن این کلمات به هدف خود نخواهید رسید و
محبوبیت خود را در بین افراد و اقوام نزدیک خود از دست می‌دهید پس برای حفظ
محبوبیت و تأثیرگذاری خود شیوة عملی وگفتاری خود را تغییر دهید.
2- غفلت‌زدایی(6): فحش به دیگران از گناهان و صفات زشت اخلاقی است و گناه وقتی رخ می‌دهد که انسان جایگاه والای انسانی خود و رابطه‌اش با خدا را فراموش کند برای اینکه همیشه متوجه این مقام باشید نکات زیر را رعایت کنید:
1 . با ذکرها و دعاها مأنوس باشید. (دائم‌الذکر باشید)
2 . با افراد خوش دهن و خوب همنشین باشید و از افراد بددهن فاصله بگیرید. (بسیار مهم است)
3
. اشتباه خود را سریع با عذرخواهی جبران کنید (ازخدا و از بندة خدا) این
امر باعث میشود که دفعات بعدی به آسانی فحش ندهید چون می‌دانید باید غرور
خود را بشکنید و با التماس عذرخواهی کنی.
4 . به یاد مرگ باش (زیارت اهل قبور، نوشتن وصیت‌نامه، شرکت در مراسم دینی مذهبی).
5 . توجه داشته باشید که نام نیک است که ماندگار است
سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز مرده آنست که نامش به نکویی نبرند
6 . به نماز و آداب آن (اذان، اقامه، وضو و دعاها) اهمیت بدهید.
7 . در اعمال روزانه خود موعظه (سخنرانی، خواندن کتاب اخلاقی ...) را فراموش نکنید.
3- خود تنبیهی: هرگاه مرتکب فحش و بددهنی شدید خودتان را جریمه کنید مثلاً خود را از رفتن به میهمانی دلخواه خود محروم کنید.
منبع: تبیان