آیا سربازی اجباری طلبه های یهودی دولت نتانیاهو را به سقوط می کشاند؟

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر راستگرای اسراییل تا عصر یکشنبه آینده فرصت دارد تا اصلاحیه ای در مورد قانون بحث برانگیز سربازی اجباری در اسراییل ارایه کند؛ اصلاحیه ای که می تواند مانند یک چاقوی تیز کابینه نخست وزیر راستگرای اسراییل را از وسط به دو نیمه کرده و باعث سقوط دولت او شود.

به گزارش عصرایران، بنا به عقیده بسیاری از ناظران مسایل داخلی اسراییل، بحران کنونی درباره سربازی اجباری طلبه های یهودی پس از هفتم اکتبر 2023، بزرگ ترین و جدی ترین بحران داخلی اسراییل به شمار می رود.

وبگاه  "وُکس" در این باره نوشته:

در نیمه شب اول آوریل به وقت اسراییل، دولت برای تغییر سیاست خود در مورد پیش نویس نظامی ضرب الاجل تعیین می کند و پس از آن، ارتش اسراییل ملزم به ارسال اخطارهای خدمت اجباری برای حدود 66 هزار طلبه یهودی فوق ارتدوکس خواهند بود که  پیشتر توسط قانونی که امتیازات ویژه ای را برای دانش آموزان در مدارس و آکادمی های مذهبی ( یا Yeshivot ) در نظر گرفته بود، از خدمت سربازی اجباری معاف شده بودند.

این مناقشه با وجودی که داخلی به نظر می رسد اما در واقع این پتانسیل را دارد که با تهدید بقای حکومت ائتلافی و شکننده نتانیاهو، کل مسیر مناقشه اسراییل و فلسطین را تغییر دهد.

مساله سربازی اجباری کابینه بنیامین نتانیاهو را به دو نیمه مخالف تبدیل می کند. نتانیاهو برای حفظ اکثریت پارلمانی خود به احزاب افراطی ارتدوکس وابسته است که مخالف لغو معافیت سربازی اجباری برای طلبه ها هستند و اگر او اجازه سربازگیری دسته جمعی طلبه ها را بدهد، این احزاب افراطی مذهبی او را رها خواهند کرد و از حکومت ائتلافی کنار خواهند کشید؛ اما اگر نتانیاهو به افراطی‌های ارتدوکس آنچه می‌خواهند بدهد، با اعضای کلیدی حزب راست‌گرای خود (لیکود) مواجه خواهد بود که موافق ایده لغو معافیت طلبه ها هستند و به طور بالقوه باعث دودستگی در حزب متبوع نتانیاهو خواهد شد.

اعتراض طلبه های یهودی به لغو قانون معافیت از سربازی اجباری

این سناریوها هر دو به یک شکل خاتمه می یابند: با فروپاشی ائتلاف حکومتی نتانیاهو و انتخابات جدید، که در این صورت نیز حزب لیکود ( با توجه به غالب نظرسنجی ها) با اختلاف زیادی شکست می خورد. 

شکست نتانیاهو تقریبا به طور قطع رقیب میانه‌روتر او یعنی "بنی گانتز" را به قدرت خواهد رساند و در حالی که برخی از سیاست‌های گانتز در قبال جنگ و نحوه مقابله با فلسطینی‌ها با سیاست های نتانیاهو یکسان به نظر می‌رسند، اما احتمالا در برخی از مسایل مهم - از جمله سوالات بسیار مهم در مورد آینده سیاسی غزه و نحوه تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی – سیاست های گانتز با نتانیاهو متفاوت خواهند بود.

نتانیاهو می‌داند که با یک تهدید بزرگ روبه‌رو است و برای یافتن راه‌حلی که می‌تواند بحران پیش‌نویس اصلاحیه را به تعویق بیاندازد یا حتی از آن جلوگیری کند، تلاش خواهد کرد. حتی اگر پیش‌نویس اصلاحیه قانونی لغو معافیت سربازی اجباری طلبه ها ارایه شود، احتمالا مدتی طول می‌کشد تا انتخابات آغاز شود و زمانی برای تغییر نتایج کنونی نظرسنجی‌ها ایجاد شود. و حتی اگر نتانیاهو سقوط کند، هیچ تضمینی وجود ندارد که گانتز – که یک شاهین عملگراست - تغییرات عمده ای را در سیاست فعلی اسراییل اعمال کند.

با این وجود، واضح است که این موضوع بیش از هر چیز دیگری از 7 اکتبر به بعد و در 6 ماه گذشته یک تهدید وجودی برای ادامه دوران حکومت ائتلافی نتانیاهو به شمار می رود. "دالیا شیندلین" دانشمند علوم سیاسی در اسراییل، می گوید: " دولت ها در اسراییل بر سر همین موضوع سقوط کرده اند. من فکر می‌کنم این از هر بحران سیاسی پس از 7  اکتبر که ما داشته‌ایم جدی‌تر است."

با توجه به اینکه دولت نتانیاهو یکی از بزرگترین موانعی است که مانع اصلی راه حل واقعی مناقشه اسراییل و فلسطین است، این مساله چیز کوچکی نیست.

در نظام چند حزبی اسراییل که سال های گذشته با بحران سیاسی به بن بست رسیده، هیچ حزبی هرگز قادر به دست آوردن اکثریت کرسی های کنست (مجلس اسراییل) نیست. حزب راستگرای لیکود نتانیاهو دارای بیشترین کرسی در پارلمان در مقایسه با سایر احزاب است، اما برای تشکیل حکومت و کسب اکثریت خود به حمایت احزاب کوچکتر نیاز داشته و دارد. این احزاب کوچکتر در دو شکل ظاهر می شوند: احزاب راست ناسیونالیست افراطی و احزاب افراطی مذهبی ارتدوکس.

در حالی که هر دو نوع این احزاب از نظر اجتماعی محافظه‌کار هستند، اما در اولویت‌های سیاسی خود به شدت متفاوت هستند. نگرانی اصلی ناسیونالیست های راست افراطی، تثبیت کنترل نامحدود یهودیان اسراییل بر تمام زمین های بین رود اردن و دریای مدیترانه است. در مقابل، احزاب افراطی یهودی در درجه اول به حفظ و گسترش حقوق و امتیازات ویژه ای که دولت اسراییل برای جامعه افراطی مذهبی قایل است، اهمیت می دهند.

هیچ یک از این حقوق مهمتر از معافیت از سربازی برای طلبه های یهودی نیست. یهودیان "اولترا ارتدوکس" (مذهبی افراطی) معتقدند که بهترین و مهمترین کاری که یک مرد یهودی می تواند انجام دهد مطالعه کتاب مقدس است. به همین دلیل، تقریبا نیمی از مردان افراطی ارتدوکس هیچ کار و شغل متعارفی که برای آنها دستمزدی به همراه داشته باشد، انجام نمی دهند و برای مخارج زندگی شان به حمایت های دولتی و خیریه ها وابسته اند. خدمت سربازی اجباری به ویژه مانع تحصیل طلبه ها در مدارس مذهبی می شود و زندگی سنتی یک مرد افراطی ارتدوکس را مختل می کند.

اما ادامه معافیت طلبه ها از خدمت سربازی هم، مدت‌هاست که دیگر شهروندان اسراییلی‌را عمیقا آزرده ساخته است؛ چون آنها این روند را ناعادلانه ارزیابی می کنند و می گویند چرا فرزندان آنها باید به خدمت سربازی اجباری فرستاده شوند و زندگی خود را در معرض خطر قرار داده و برنامه های آینده خود را به حالت تعلیق درآورند، در حالی که طلبه های یهودی تنها کاری که می کنند این است که بنشینند و کتاب مقدس بخوانند؟ و سوال دیگر برای آنها اینکه چرا حضور در دانشگاه یا ورود به محل کار کمتر از حضور در مدارس مذهبی و حرفه طلبگی اهمیت دارد؟

با این حال جامعه مذهبی اسراییل برای خود حقی فراتر از یک شهروند معمول قائل اند و بر همین اساس اخیرا خاخام اعظم اسراییل تهدید کرد اگر طلبه های یهودی را مجبور کنند به ارتش بپیوندند، "همه ما اسراییل را ترک خواهیم کرد."

از سوی دیگر خاخام "زوی فریدمن" رهبر جریان مذهبی "حریدی" اسراییل نیز گفته که مرگ بهتر از خدمت در ارتش اسراییل است.

حالا و با وجود چنین شرایطی کابینه نتانیاهو تا روز یکشنبه فرصت دارد تا اصلاحیه جنجالی قانون سربازی اجباری اسراییل برای لغو معافیت طلبه های یهودی از خدمت سربازی را به کنست ارایه کند؛ در حالی که در دو سر طیف تشکیل دهنده کابینه او نظرات به غایت متعارض و متضادی درباره لغو بحث برانگیز معافیت سربازی برای طلبه ها وجود دارد.

بیشتر بخوانید:

تظاهرات طلبه های یهودی بر ضد سربازی اجباری در اسراییل (+عکس)

مخالفت خاخام اعظم اسرائیل با سربازی رفتن طلبه های یهودی

نه به سربازی اجباری در اسرائیل

تماشاخانه

فاجعه سیل بلوچستان/ وضع از سیل قبلی بدتر است/ ببینید چطور مردم خودشان به داد همدیگر رسیدند (فیلم)

لغو پی در پی کنسرت‌ها در ایران/ وقتی وزارت ارشاد نمی‌تواند پای مجوز خودش بایستد (فیلم)

فیلم های دیگر