تیم ملی به حمایت مردم نیاز دارد

  عصر ایران؛ اهورا جهانیان - زمان زیادی تا آغاز جام ملت‌های آسیا باقی نمانده است. 21 دی ماه، هجدهمین دورۀ این تورنمت آغاز می‌شود و تیم ملی فوتبال ایران در گروه سوم مسابقات به مصاف امارات و هنگ‌کنگ و فلسطین خواهد رفت.

  24 تیم در این دوره از مسابقات جام ملت‌های آسیا حضور دارند که در 6 گروه تقسیم شده‌اند. از هر گروه دو تیم اول و دوم صعود می‌کنند و در بین شش تیم سوم گروه‌های شش‌گانه، چهار تیم برتر نیز به مرحلۀ حذفی صعود خواهند کرد.

  برگزاری مرحلۀ یک‌هشتم نهایی (با حضور 16 تیم)، وقتی که 24 تیم در تورنمنت حضور دارند، چندان اصولی به نظر نمی‌رسد ولی یک بازی بیشتر، در حکم درآمد بیشتر برای کنفدراسیون فوتبال آسیا است.

  در هفده دورۀ گذشتۀ جام ملت‌های آسیا، ژاپن 4 بار قهرمان این مسابقات شده، ایران و عربستان نیز هر کدام 3 بار، کرۀ جنوبی نیز 2 بار قهرمان این مسابقات شده. اسرائیل، کویت، عراق، استرالیا و قطر نیز هر کدام یکبار قهرمان جام ملت‌های آسیا شده‌اند.

تیم ملی ایران، جام ملت‌های آسیا، 1968

  کرۀ جنوبی در دورۀ آغازین این مسابقات (1956 و 1960) قهرمان شده و از آن به بعد هر چه کرده نتوانسته است دوباره بر بام آسیا بایستد. کره‌ای‌ها در سال‌های 1972، 1980، 1988 و 2015 نایب قهرمان آسیا شدند.

  عربستان نیز به عنوان نایب قهرمانی دارد. آن‌ها در سال‌های 1992 و 2000 در فینال مغلوب ژاپن شدند و در سال 2007 جام را به عراق واگذار کردند.

  اسرائیل نیز، علاوه بر یک قهرمانی، دو بار در همان دوره‌های آغازین نایب قهرمان آسیا شده (1956، 1960) و آخرین بار در سال 1968 در تهران در جام ملت‌های آسیا حضور داشت.

   پس از جنگ اعراب و اسرائیل در 1967، اتحاد اعراب علیه اسرائیل موجب منتفی شدن حضور این تیم در جام ملت‌های آسیا شد و بعدها فیفا چاره‌ای پیدا نکرد جز اینکه اسرائیل را راهی جام ملت‌های اروپا سازد.

  متحد شدن اعراب علیه اسرائیل و بیرون کردن این تیم از فوتبال آسیا، یکی از مصادیق "دیپلماسی ورزشی" است. یعنی اعراب تصمیم گرفتند اسرائیل را از مسابقات اخراج کنند نه اینکه خودشان قید حضور در مسابقات را بزنند!

  تیم ملی فوتبال ایران در دوران پس از انقلاب، هیچ وقت نتوانسته به فینال جام ملت‌های آسیا برسد. ما در 11 دورۀ جام ملت‌های آسیا که پس از انقلاب اسلامی برگزار شده، 6 بار در مرحلۀ نیمه‌نهایی مغلوب شده‌ایم. سه بار در برابر عربستان (1984، 1988، 1996)، سه بار هم در برابر کویت (1980)، چین (2004) و ژاپن (2019).

تیم ملی، 1980

  در این دوران بلندمدتِ توام با ناکامی، تیم ملی ایران در سال‌های 1980 و 1984 و 1996 واقعا توان و شایستگی قهرمانی را داشت ولی در 1980، قبل از بازی نیمه‌نهایی مقابل کویت، جنگ عراق و ایران آغاز شد و تهاجم عراق به کشورمان، موجب افت روحی بازیکنان تیم ملی شد.

  در 1984 بازی برده در برابر عربستان را با گل‌به‌خودیِ شاهین بیانی در دقیقۀ 89 به تساوی بدل کردیم و در ضربات پنالتی مغلوب عرب‌ها شدیم. در آن بازی تاریخی، ناصر ابراهیمی سرمربی تیم ملی ایران بود و دو اشتباه فاحش انجام داد.

  نخست اینکه، ناصر محمدخانی، که بهترین فوروارد آن روزهای فوتبال آسیا بود،  تعویض شد و از زمین بیرون آمد و همین موجب شد که دو بازیکن عربستان که مامور مهار محمدخانی بودند، آزاد شوند و در حملات تیم‌شان مشارکت کنند.

  دوم اینکه، ناصر ابراهیمی می‌دانست بهروز سلطانی، گلر تیم ملی، پنالتی‌گیر نیست و حافظ طاحونی را قبل از آغاز ضربات پنالتی به جای سلطانی به زمین فرستاد ولی تعویض دیرهنگام طاحونی در دقیقۀ 119، مانع از گرم شدن او در روند بازی شد. به همین دلیل طاحونی نتوانست واکنش مناسبی در برابر پنالتی‌های بازیکنان عربستان نشان دهد. تقریبا همۀ پنالتی‌ها را تماشا کرد و بابت گل‌شدن‌شان، مثل بینندگان تلویزیونی، تأسف خورد!

تیم ملی، 1984

  در 1996 هم تیم ملی ایران که در مرحلۀ گروهی 3 بر صفر عربستان را شکست داده بود، در نیمه‌نهایی جنگ تاکتیکی را به عرب‌ها باخت و عربستان در ضربات پنالتی پیروز شد. قلت دانش فنی مایلی‌کهن، سرمربی تیم ملی، در برابر وینگادا (سرمربی عربستان) موجب شد که تیم پرستارۀ ایران نتواند دو بار پیاپی عربستان را ببرد.

  در واقع ما بازی نخست را هم با تکیه بر بازی طبیعی ستارگانی چون خداداد عزیزی و علی دایی و کریم باقری برده بودیم ولی وینگادا برای بازی دوم، راه مهار ستارگان تیم ملی ایران را پیدا کرده بود و مایلی‌کهن هم تا دقیقۀ 120 نتوانست تدبیری بیاندیشد و تغییری در شرایط بازی پدید آرد.

  امیر قلعه‌نویی امسال برای دومین بار سرمربی تیم ملی ایران در جام ملت‌های آسیا است. بار نخست، او در سال 2007 سرمربی ایران بود که در مرحلۀ یک‌چهارم نهایی، در ضربات پنالتی مغلوب کرۀ جنوبی شدیم.

جام ملت‌های آسیا، 1996

  با اینکه در آن بازی، برتری با تیم ملی ایران بود، ولی پس از حذف ایران از جام ملت‌های آسیا، فضایی علیه قلعه‌نویی پدید آمد که گویی ما در دوره‌های قبلی چند بار قهرمان یا فینالیست آسیا شده بودیم و حالا که در یک بازی برتر، در ضربات پنالتی مغلوب کرۀ جنوبی شده‌ایم، مربی تیم حتما باید استعفا کند. عادل فردوسی‌پور مسبب اصلی ایجاد چنین فضایی بود و همین موجب شکرآب شدن دائمی رابطۀ قلعه‌نویی با او شده است.

  قلعه‌نویی این بار فرصت دارد تیم ملی ایران را دست کم به فینال جام ملت‌های آسیا برساند. هر نتیجه‌ای به غیر از این، در حکم شکست برای فوتبال ایران است. با این حال فینالیست شدن در رقابت با تیم‌هایی نظیر ژاپن و استرالیا و کرۀ جنوبی و حتی عربستان و قطر، دشوار است.

  مایۀ امیدواری طرفداران تیم ملی ایران، حضور تعداد پرشمار لژیونرهای ایرانی در این تیم است. از حیث کثرت ستارگان، تیم ملی فعلی ایران همانند تیم‌های سال 1996 و 1984 دست پری دارد و شکست در برابر رقیبان اصلی در مراحل حذفی جام، مسئولیت قلعه‌نویی را دوچندان می‌کند.

  در واقع تیمی با این همه ستاره، شانس زیادی برای قهرمانی در آسیا دارد و قلعه‌نویی باید مراقب باشد به سرنوشت ناصر ابراهیمی 1984 و مایلی‌کهن 1996 دچار نشود. با این حال احتمال تکرار وقایع جام جهانی اخیر در این دوره از جام ملت‌های آسیا کم نیست.

  تیم ملی فوتبال ایران و یا هر کشور دیگری، در صورتی که حمایت همۀ فوتبال‌دوستان کشورش را احساس نکند، و بدتر اینکه، شکست‌هایش گاه مایۀ شادی جمع قابل توجهی از هموطنانش باشد، روحیه و تمرکز لازم برای کسب موفقیت را از دست می‌دهد.

   موفقیت در جام ملت‌های آسیا برای فوتبال ایران، یعنی قهرمانی. قهرمانی پس از 48 سال، حتی اگر کار شاقی باشد، باید به دست آید. با این حال رسیدن به فینال و کسب عنوان نایب قهرمانی نیز، اگرچه شادی چندانی برای بازیکنان و تماشاگران و طرفداران تیم ملی در بر نخواهد داشت، باز یک گام رو به جلو است.

    ما آخرین بار در سال 1976 به فینال جام ملت‌های آسیا رسیدیم و ضربۀ آزاد زیبای علی پروین، کویت را 1 بر صفر بردیم و سومین و آخرین قهرمانی‌مان را در مهم‌ترین آوردگاه فوتبال آسیا به دست آوردیم و الآن سال‌هاست که در حسرت آن دوران باشکوه هستیم. ایران تنها تیمی بوده که سه دورۀ پیاپی قهرمان آسیا شده.  

بیشتر بخوانید:

مانچینی، ناصر محمدخانی عربستان را تعویض کرد!

جام ملت‌های آسیا؛ همه با هم علیه ژاپن!

تماشاخانه

پشت حصار پارک‌ها چه خبر است؟/ قطع درختان با رمز «زنده باد درخت»!؟ (فیلم)

زاکانی چقدر برای تهران مفید بوده‌است؟ وعده‌ها یا خیالبافی‌های یک شهردار! تهران دلخوش کدام یک است؟ (فیلم)

فیلم های دیگر