بیکاری به عنوان یکی از معضلات در تمام جوامع محسوب می‌شود. در واقع بیکار شدن از کار یکی از موارد هراس‌آور برای افراد شاغل است که اثرات مخربی را به دنبال دارد. به‌ منظور رفع مشکلات ناشی از بیکاری، موضوع بیمه بیکاری در قانون پیش‌بینی‌ شده است. برای اینکه کارگر پس از پایان کار خود، از بیمه بیکاری برخوردار شود، باید قرارداد کار را با کارفرما امضا کرده باشد. بنابراین نمونه قرارداد بیمه بیکاری را می‌توان همان قرارداد کار دانست.

بسیاری از کشورها به جهت حمایت از شخصی که در اثر مسائلی خارج از اراده‌ خود، بیکار شده‌ است و به ‌منظور کاهش مسائل و مشکلات حاکم بر زندگی بیکاران، یک مساعدت مالی به نام بیمه بیکاری را برای این افراد پرداخت می‌کنند.

در واقع ما قراردادی به نام بیمه بیکاری نداریم. هر جا در این مقاله یا در هر متن دیگری که از نمونه قرارداد برای بیمه بیکاری استفاده شود، منظور یکی از انواع قراردادهای کار است.

نمونه قرارداد بیمه بیکاری چیست؟

همان‌طور که بیان شد ما در حقوق ایران قرارداد مشخصی با نام نمونه قرار داد بیمه بیکاری نداریم. درحقیقت منظور ما از این قرارداد، همان قراردادی است که کارگر با امضای آن مشغول به کار می‌شود. یعنی کارگر با امضای یکی از انواع قرارداد کار، فعالیت خودش را تحت نظر کارفرما آغاز می‌کند.

چنانچه بعد از مدتی به دلیل موضوعی مانند تعدیل نیرو یا حوادث غیرمترقبه مانند سیل یا زلزله، کارگر شغل خود را از دست بدهد، مشمول بیمه بیکاری خواهد بود. یعنی در واقع او همچنان آمادگی لازم برای ادامه همکاری را دارد، اما به دلیل مسائلی خارج از اراده او، ادامه همکاری امکان‌پذیر نیست. در این حالت این شخص با وجود نمونه قرارداد بیمه بیکاری مستحق دریافت مقرری خواهد بود.

تصور کنید شخصی با امضای قرارداد کار ساعتی در یک آموزشگاه مشغول به کار می‌شود. بعد از مدتی به دلیل وقوع زلزله، آ»وزشگاه به طور کامل تخریب می‌شود و امکان ادامه همکاری وجود ندارد. در این شرایط با وجود فرم قرارداد بیمه بیکاری یا همان قرارداد کار، این شخص می‌تواند برای دریافت مقرری بیمه بیکاری اقدام کند.

بیمه بیکاری یک اقدام حمایتی برای افرادی است که مدتی را به‌ عنوان نیروی کار مشغول به کار بودند و حق بیمه برای آن‌ها پرداخت شده ‌است. زمانی‌ که قرارداد کارگر بدون اراده او به دلایلی مانند مشکلات موجود در محل کار، مانند کمبود بودجه، تعدیل نیرو یا حوادث غیرمترقبه به پایان می‌رسد، این شخص مشمول بیمه بیکاری خواهد بود. در واقع بیمه بیکاری برای مواقعی است که کارگر آمادگی ادامه کار را دارد و به ‌صورت ناخواسته بیکار می‌شود. بیکاری یکی از عواملی است که سبب قطع یا کاهش درآمد اشخاص خواهد شد. بنابراین برای کاهش اثرات روحی ناشی از بیکاری، قانون‌گذار بیمه بیکاری را برای بیکار شدن کارگر با وجود نمونه قرارداد برای بیمه بیکاری تعیین کرده‌ است.

چه زمانی شخص مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهد شد؟

زمانی ‌که یکی از شرایط لازم برای دریافت بیمه بیکاری محقق شود، کارگر مشمول دریافت این حق خواهد شد.

به ‌عنوان مثال تصور کنید، کارگری با امضای قرارداد کار موقت در یک گلخانه مشغول به کار شده ‌است. بعد از مدتی به دلیل وقوع سیل، این گلخانه از بین می‌رود. در این حالت باید با وجود شرایطی کارگر می‌تواند از مقرری بیمه بیکاری برخوردار شود.

اگر کارگر قبل ‌از بیکار شدن نمونه قرارداد بیمه‌ بیکاری یا همان قرارداد کار را امضا کرده و مشمول قانون کار باشد، می‌تواند از بیمه بیکاری برخوردار شود.

برای برخورداری کارگر از بیمه بیکاری لازم است که او حداقل یک ‌سال سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشد.

علاوه ‌بر این تابعیت ایرانی برای دریافت مقرری بیمه بیکاری لازم است.

شخصی که بیکار می‌شود باید این موضوع را حداکثر تا ۳۰ روز بعد از پایان همکاری به اداره کار اطلاع دهد.

برای بهره‌مندی کارگر از بیمه بیکاری، لازم است که او شغلش را بدون اراده از دست داده باشد. چنانچه کارگری با میل و اراده خودش، محل کار را ترک کند، مشمول بیمه بیکاری نخواهد شد.

کارگر برای دریافت بیمه بیکاری نباید از کارافتاده کلی یا بازنشسته باشد. درحقیقت بیمه بیکاری کمک هزینه کوتاه‌مدتی است تا زمانی ‌که شخص بتواند مجددا شغل را به دست آورد. اگر شخص بازنشسته باشد یا به‌ طورکلی به‌ عنوان فرد ازکارافتاده محسوب شود، مشمول دریافت این تسهیلات نخواهد بود.

پایان قرارداد بیمه بیکاری

همان‌طور که گفتیم زمانی‌ که شخصی بیکار می‌شود تا یک ماه فرصت دارد تا این موضوع را به اداره کار گزارش دهد. چنانچه شخصی سه ماه بعد از بیکاری به اداره کار مراجعه کند تا از تسهیلات بیمه بیکاری بهره‌مند شود، مشمول بیمه بیکاری نخواهد شد. در واقع تاریخ پایان فرم قرارداد بیمه بیکاری یک ماه است.

منظور از نمونه قرارداد برای بیمه بیکاری همان قراردادی است که کارگر با کارفرما امضا کرده ‌است تا به‌ موجب آن همکاری آن‌ها شکل بگیرد. چنانچه به دلایل خارج از اراده کارگر این همکاری قطع شود، مشمول بیمه بیکاری خواهد شد. تا ۳۰ روز بعد از این قطع همکاری به ‌عنوان تاریخ قرارداد کار برای بیمه بیکاری محسوب می‌شود. در این ‌صورت شخصی که بیکار شده ‌است، با ارائه مدارک و اعلام این موضوع از تسهیلات مربوط به نمونه قرارداد بیمه بیکاری بهره‌مند خواهد شد.

چه زمانی پرداخت مقرری بیمه بیکاری قطع خواهد شد؟

در شرایطی که شخص بیمه ‌شده مجددا شغلی پیدا کند و با امضای نمونه قرارداد بیمه بیکاری مشغول به کار شود، مقرری بیمه او قطع خواهد شد.

چنانچه واحد کار و امور اجتماعی اعلام کند که فرد بیکار شده، بدون عذر موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی و سوادآموزی خودداری می‌کند، مقرری این شخص قطع می‌شود.

همچنین اگر این شخص شغل‌هایی را که به او پیشنهاد می‌شود و در تخصص او یا مشابه تخصص او باشد را قبول نکند، مقرری او قطع خواهد شد.

چنانچه این شخص به کار قبلی خودش برگردد، ولی این موضوع را پنهان کند، در هر صورت مقرری او قطع خواهد شد.

اگر بیمه‌ شده علاوه ‌بر دریافت مقرری بیمه بیکاری از مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی نیز بهره‌مند شود، از مقرری بیمه بیکاری محروم خواهد شد.

ضمانت اجرا عدم اطلاع اشتغال مجدد و امضای نمونه قرارداد بیمه بیکاری جدید

در شرایطی که بعد از دریافت مقرری بیمه بیکاری معلوم شود که بیکار شده خودش محل کار را ترک کرده و با اراده خود این اقدام را انجام داده، باید وجوهی را که بعد از پایان نمونه قرارداد بیمه بیکاری و اعلام بیکاری خود، دریافت کرده‌ است، به ‌طور کامل پس بدهد.

چنانچه این شخص بدون این‌که اطلاع دهد دوباره شاغل شده باشد و همچنان مقرری بیمه بیکاری را دریافت کند، به بازپرداخت مقرری دریافتی از زمان اشتغال جدید، ملزم می‌شود.

بعضی مواقع افراد از شغلی که دارند به هر دلیلی بیکار می‌شوند، سپس برای دریافت مقرری بیمه بیکاری اقدام می‌کنند. در شرایطی ممکن است شخصی مجددا شغل خود را به دست آورد، ولی این موضوع را پنهان کند. یعنی هم مقرری را می‌گیرد و هم حقوق شغل خودش را دریافت می‌کند. این اقدام خلاف مقررات قانون بیمه بیکاری است. چنانچه شخصی این اقدام را انجام دهد، ملزم می‌شود تا تمام وجوه دریافتی از زمان شروع کار را به سازمان مربوطه پس بدهد.

در شرایطی ممکن است شخصی بر خلاف حقیقت ادعا کند که در محل کارش به دلیل تعدیل نیرو یا مسائل دیگر بیکار شده ‌است. یعنی به دروغ اعلام می‌کند که خودش مایل به همکاری بوده‌ است ولی او را کنار گذاشته‌اند. در این حالت اگر این موضوع احراز شود، تمام مبالغی که او از تاریخ قرارداد کار برای بیمه بیکاری دریافت کرده بود را باید پس بدهد. یعنی به دلیل اظهارات خلاف واقعی که کرده ‌است، ملزم می‌شود تمام وجوه را از پایان قرارداد بیمه بیکاری به سازمان مربوطه مسترد کند.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه