چگونگی خودکفایی بنزین در 48 ساعت به روایت جهان

جهان: جمهوري اسلامي ايران از ماهها پيش از طرح مجلس سناي آمريكا در تحريم كشورهاي صادركننده بنزين به ايران اعلام كرده بود كه قادر است ظرف مدت 48 ساعت در توليد بنزين به خودكفايي برسد.

فاز نخست اين طرح كه رسانه هاي اصلاح طلب در طول برگزاري انتخابات رياست جمهوري در اقدامي هماهنگ آن را با ترديد مواجه ساخته بودند و حتي آن را يك بلوف سياسي مي خواندند روز دوشنبه 12 مردادماه در مجتمع هاي پتروشيمي و با هدف آمادگي در برابر شرايط اضطراري آغاز شد.

طرح خودكفايي 48 ساعته از واردات بنزين شامل يك بسته جامع متشكل از توليد مكمل هاي جديد با قابليت افزايش درجه آرام سوزي بنزين، توليد بنزين از نفتاي سبك و محصولات آروماتيكي دو مجتمع پتروشمي در عسلويه و بندرماهشهر و شناسايي فرمول جديد براي تبديل «نفتا» و «لايت اند» به بنزين با اكتان بالاست.

در حال حاضر براساس دستورالعمل ها و استانداردهاي موجود در شركت ملي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي، عرضه بنزين معمولي با عدد اكتان 87 و بنزين سوپر با عدد اكتان 95 است، صورت مي گيرد.

براساس اخبار دريافتي از منابع آگاه، يك شركت تحقيقاتي ايراني در سال گذشته با همكاري و حمايت هاي دولتي موفق به توليد مكمل بالا برنده عدد اكتان بنزين از متانول توليدي پتروشيمي و ضايعات غيرقابل استفاده پالايشگاهي شد.

براساس دستورالعمل سازمان حفاظت از محيط زيست، عدد اكتان بنزين معمولي تا سال آينده بايد از 87 به 90 برسد. محققان ايراني در حال حاضر در اين شركت تحقيقاتي دو مكمل OM10 و OM60 را كه بالابرنده عدد اكتان بنزين هستند را توليد مي كنند. OM10 مكمل جديدي است كه با اضافه شدن به بنزين پايه، مي تواند اكتان بنزين را بين 5تا 15 واحد بالا ببرد. OM60 نيز كاربرد متفاوتي دارد. در فرآيند پالايش و تقطير نفت خام ماده اي به نام «لايت اند» به دست مي آيد كه اكتان آن بين 33 تا 35 است و به دليل عدد اكتان پائين و براي توليد بنزين استفاده نمي شود. اما همين ماده در صورت تركيب با مكمل OM60 مي تواند بنزيني با عدد اكتان 90 تا 95 بدست آيد كه با اين روش مي توان نياز به واردات 40درصدي ايران به بنزين را تا حدود زيادي مرتفع ساخت.

نكته مهم در اين ميان اين است كه در حال حاضر بسياري از شركت هاي بين المللي نفتاي سبك و فرآورده هاي غيرقابل استفاده و ضايعات پالايشگاهي را با قيمتي نازل از ايران خريداري مي كنند و پس از مخلوط كردن آن با مكمل هاي خود بنزين توليد كرده و آن را با ارزش افزوده فراوان مجدد به كشورمان صادر مي كنند. با دست يابي محققان ايراني به فرمول جديد تبديل «نفتا» و «لايت اند» به بنزين ضمن صرفه جويي ارزي قابل ملاحظه، پاشنه آشيل اقتصاد ايران به نقطه قوت ايران تبديل مي شود.

براساس برنامه ريزي هاي صورت گرفته در فاز اول طرح 48ساعته خودكفايي از واردات بنزين كه در هفته هاي پيش آغاز شد، حدود 14 هزار تن در روز OM60 توليد مي شود كه 4هزار تن از آن جهت مصرف روزانه پالايشگاههاي نفت داخل كشور مصرف و مازاد آن به خارج از كشور صادر مي شود. براساس تدابير انديشيده شده امكان افزايش حجم توليد اين محصول استراتژيك در مدت زمان كوتاهي وجود دارد. در فاز دوم اين طرح از محصول توليد شده در فاز اول، ماده اي با اكتان بسيار بالا توليد مي شود كه همانطور پيشتر مورد اشاره قرار گرفت اين محصول (OM60) قادر است مواد ضايعاتي، «نفتا» و «لايت اند» را كه جز پسماندهاي پالايشگاههاي نفت محسوب مي شود را به بنزين قابل مصرف در خودروها تبديل كند.

از مزاياي اين طرح استراتژيك محققان ايراني كه دانش آن به صورت صددرصد در كشورمان بومي شده است مي تواند به ارز آوري قابل ملاحظه، ارزش افزوده بالاي توليد OM10 و OM60 نسبت به متانول توليدي پالايشگاهها و سازگاري با محيط زيست اشاره كرد.

در كنار توليد افزاينده هاي عدد اكتان بنزين يعني OM10 و OM60 چند طرح ديگر موازي نيز در مجتمع هاي پتروشيمي عسلويه و ماهشهر اجرايي شده است كه با درنظر گرفتن توليد روزانه 45ميليون ليتر بنزين از 9پالايشگاه داخلي موجود، امكان خودكفايي از واردات بنزين ظرف مدت 48ساعت وجود خواهد داشت.

هم اكنون بخشي از توليدات اين دو مجتمع شامل نفتاي سبك، سنگين و محصولات آروماتيكي است كه نفتاي سنگين توليدي آن داراي ضايعات و برش هاي گازوئيلي است. هم چنين نفتاي سنگين مجتمع هاي پتروشيمي عسلويه و ماهشهر در شرايط فعلي به عنوان خوراك اصلي توليد نفت گاز به شركت ملي پخش و پالايش تحويل داده مي شود كه با توجه به رشد مصرف گازوئيل در ماههاي اخير و كمبود احتمالي آن ماهيانه بين 95 تا 100هزار تن از اين فرآورده توليد و در داخل كشور توزيع مي شود.

محققان ايراني با اين وجود هنوز از پاي نايستاده اند و در طرح مشتركي با يكي از انجمن هاي علمي قصد توليد بنزين اتانول دارگياهي را دنبال مي كنند كه در اين پروژه امكان افزودن اتانول به بنزين معمولي به ميزان 8تا 10 درصد وجود دارد كه در صورت موفقيت نهايي، ايران را به يكي از عمده صادركنندگان منطقه اي و حتي فرامنطقه اي بنزين در جهان تبديل مي كند.