ما با یک ارتش منظم که جنگیدن علیه آن آسان تر است، روبرو نبودیم... کشورهای عربی در طول جنگ کمک هایی به عراق کردند و تصور می کردیم که این ها کمک باشد نه وام. اما بعد از جنگ این کشورها گفتند پول ما را پس بدهید.

عصر ایران؛ وحید جعفریان- صدام حسین، دیکتاتور سابق عراق، اندکی پس از دستگیری در دسامبر 2003، توسط ماموران سازمان FBI مورد بازجویی قرار گرفت.

خلاصه بازجویی ‌ماموران پلیس فدرال آمریكا از صدام ابتدا توسط یك موسسه مستقل غیر دولتی در آمریكا تحت عنوان «آرشیو امنیت ملی» منتشر شد و سپس روزنامه واشنگتن پست بخش‌هایی از آن منتشر کرد. ماموران آمریکایی در مجموع بیست مصاحبه رسمی و دست كم پنج گفت‌ و گوی غیررسمی با صدام داشته اند.

جزئیات نخستین جلسه بازجویی FBI از صدام به نقل از روزنامه گلف نیوز روز گذشته در «عصر ایران» به چاپ رسید و مشروح دومین جلسه از این سلسله بازجویی ها که به صحبت های دیکتاتور در ارتباط با جنگ خونین هشت ساله علیه ایران اختصاص دارد ، در ادامه می آید:

جلسه دوم
هشتم فوریه 2004
مرکز عملیات بغداد
بازجو: جرج ال. پیرو مامور ویژه پلیس فدرال آمریکا (FBI)

دومین جلسه بازجویی از صدام حسین، روز هشتم فوریه 2004 در یک بازداشت گاه نظامی در فرودگاه بین المللی بغداد انجام شد.

صدام در ابتدای این بازجویی اعلام کرد: "مزرعه ای که در آنجا دستگیر شده ، همان مکانی است که در سال 1959 پس از فرار از بغداد به خاطر مشارکت در ترور ناکام «عبدالکریم قاسم»، رئیس جمهور وقت عراق، در آن پنهان شده بود."

بازجوی FBI از صدام پرسید: "تصمیم جنگ علیه ایران در سپتامبر 1980 به خاطر تهدیدات تهران گرفته شد یا آنکه این جنگ به دلیل مسائل ارضی میان دو کشور به ویژه آبراه شط العرب (اروندرود) آغاز شد."

صدام در پاسخ گفت: "به نظر ما جنگ در روز 4 سپتامبر آغاز شد، نه تاریخ 22 سپتامبر که دولت ایران معتقد به آن است."

دیکتاتور عراق سپس با آوردن مثالی از یک کشاورز که در همسایگی شما زندگی می کند، اضافه کرد: "فرض کنید یک روز پسر همسایه، فرزند شما را کتک می زند. روز بعد، پسر همسایه، گاوهای شما را اذیت می کند. سپس فرزند همسایه با اخلال در سیستم آبیاری به مزرعه شما آسیب می زند. اگر این حوادث رخ دهد سرانجام شما به همسایه خود نزدیک می شوید و شرح این وقایع را به او می گویید و می خواهید از کارش دست بکشد. معمولاً اعلام هشدار یا نزدیک شدن به همسایه کافی است تا این رفتارها متوقف شود."

صدام ادعا کرد: "اما در مورد ایران این روش کارساز واقع نشد. ایران، ناقض قرارداد الجزایر (1975) در ارتباط با این آبراهه (اروندرود) بود!"

دیکتاتور عراق گفت: "ایران علاوه بر نقض این معاهده ، دخالت در سیاست های عراق را جایز می دانست و در نتیجه برای عراق هیچ چاره ای جز جنگیدن با این کشور باقی نمانده بود."

صدام مدعی شد: "زمانی که (آیت الله) خمینی در سال 1979 به قدرت رسید، تصور می کرد همه رهبران مشابه شاه ایران هستند و چون شاه را به سادگی از قدرت خلع کرده، می تواند اقدامی مشابه را در هر نقطه دیگری از جمله عراق پیاده کند."

دیکتاتور عراق با اشاره به تبعید امام خمینی از ایشان به عنوان «میهمان» عراق یاد کرد و گفت: "زمانی که (امام) خمینی در نجف بود شروع به صحبت علیه شاه و دولت ایران کرد."

وی افزود: دولت عراق موضع خود (ممنوعیت سخن گفتن علیه شاه) را به اطلاع (آیت الله) خمینی رساند. عراقی ها به او گفتند: شما میهمان ما هستی و هیچ کسی از شما نمی خواهد عراق را ترک کنی یا کسی خواهان استرداد شما به شاه نیست."

براساس این گزارش، شاه در آن زمان تلاش می کرد صدام را مجاب به تحویل آیت الله خمینی به ایران کند.

دیکتاتور عراق گفت: "(امام) خمینی از توقف فعالیت هایش علیه شاه و دولت ایران امتناع می کرد و می گفت اگر فعالیت هایش علیه سیاست های عراق است، این کشور را ترک خواهد کرد. سپس او تلاش کرد عراق را به مقصد کویت ترک کند اما اجازه ورود پیدا نکرد و بنابراین عراق اجازه داد برای سه چهار روز به این کشور بازگردد و درخواست او جهت همکاری برای سفر به کشوری دیگر را نیز پذیرفت. (آیت الله ) خمینی سپس به پاریس سفر کرد."

صدام در پاسخ به این سئوال بازجو که آیا آیت الله سیدمحمد صدر - یک روحانی برجسته عراقی که در سال 1980 در عراق اعدام شد – نیز همچون آیت الله خمینی به نماد مردم کشورش تبدیل شده است یا خیر، تنها گفت: "شاید".

دیکتاتور در عین حال، خود را نماد مردم عراق نامید و دلیل این امر را وجود تصاویر و پوسترهایش در خانه عراقی ها دانست!

صدام گفت: "ارتش ایران در سال 1980، ضعیف و «فاقد رهبری» بود چونکه اکثر افسران عالی رتبه ارتش در وقایع انقلاب از مقام خود خلع شده بودند."

وی در عین حال ادعا کرد: " این قضیه در آن زمان تاثیری بر روی تصمیم عراق برای ورود به جنگ با ایران نداشت و اگر ارتش شاه هنوز وجود داشت ، ما آنها را ظرف یک ماه شکست می دادیم."

دیکتاتور عراق افزود: "در زمان جنگ قوای ایران شامل ارتش و سپاه به رغم فقدان رهبری به هزاران نفر می رسید و ارتش عراق به ویژه در نقاط مرزی شجاعانه می جنگید."

بازجو از صدام پرسید: آیا ادعای مشارکت گروه های حامی ایران در ترور مقامات دولت عراق پیش از جنگ - از جمله «طارق عزیز»، وزیر خارجه وقت و «لطیف نائف جاسم» وزیر فرهنگ و اطلاعات وقت - تاثیری بر تصمیم عراق برای جنگ با ایران داشته است یا خیر؟

دیکتاتور مدعی شد: " ایران، پیش از جنگ، «540 مورد تجاوز» به خاک عراق صورت داد که 249 مورد از این تجاوزات شامل رخنه یا حملات هوایی به خاک عراق بوده است."

به گفته صدام، عراق، این اطلاعات را در اختیار سازمان ملل قرار داد، از جمله ایران آبراه اروندرود را مسدود و کشتی های عراقی و خارجی را غرق کرد.

دیکتاتور عراق در ادامه روایت خود از علل و دلایل آغاز جنگ مدعی شد: "قبل از 29 سپتامبر 1980، ایران پالایشگاه های نفت بصره و سایر شهرهای جنوبی عراق را بمباران کرد. تلاش برای ترور «عزیز»، «جاسم»، و دیگران نیز از جمله حوادث پرشماری بود که به آغاز جنگ با ایران منتهی شد."

صدام در پاسخ به سئوالی در خصوص «هدف یا اهداف» جنگ هشت ساله گفت: "این سئوال را از ایرانی ها بپرسید. آنها جنگ را آغاز کردند(!)، من قبلاً همه دلایل آغاز این جنگ را توضیح داده ام."

پس از اصرار بازجو و تکرار این سئوال از جانب وی، دیکتاتور عراق عنوان کرد: "هدف این بود که ایران در امور داخلی ما دخالت نکند."

صدام در ادامه ادعای زیرپا گذاشتن قرارداد الجزایر از سوی ایران را تکرار کرد ( و البته به پاره کردن این قرارداد توسط خودش در مقابل دوربین های تلویزیونی اشاره نکرد).

وی مدعی شد: "ایران ، کل آبراه شط العرب (اروندرود) را اشغال کرد، در حالی که قرارداد الجزایر، تنها نیمی از این آبراه را متعلق به این کشور می دانست و به علاوه ایرانی ها به تماس های دیپلماتیک برای حل و فصل این مساله پاسخی ندادند."

دیکتاتور عراق در ادامه اظهار داشت: "نیروهای عراقی در ابتدای جنگ با موفقیت پیشروی کردند و شماری از شهرهای مرزی جنوبی ایران از جمله مناطقی در داخل و نزدیک محمره (خرمشهر)، اهواز و دزفول را به اشغال خود درآوردند اما از پیشروی بیشتر در خاک ایران خودداری کردند، چونکه هدف فوری، جلوگیری از حملات توپخانه ای ایران در نقاط مرزی بود."

( صدام این را هم نگفت که در آغاز جنگ وعده اشغال یک هفته ای تهران را داده بود ولی مقاومت مردم خرمشهر باعث شد تنها در این شهر، ارتش عراق بیش از 40 روز زمین گیر شود.)

به ادعای این گزارش پس از نزدیک به دو سال، نیروهای عراقی عقب نشینی کردند و ارتش صدام به «حالت تدافعی» درآمد.

زمانی که از صدام سئوال شد، چرا جنگ برای عراق از حالت تهاجمی به تدافعی تبدیل شد پاسخ داد: "همان طرحی که مثلاً برای ارتش آمریکا پیاده شده را نمی توان در مورد ارتش عراق بکار گرفت. از نقطه نظر نظامی، «طرح ها» براساس توان و ظرفیت نیروها تدوین می شود. ارتش موافق این امر بود که با طولانی شدن مسیرهای عرضه (تجهیزات)، مشکلات افزایش می یابد."

دیکتاتور اضافه کرد "سرباز امروز، مشابه سرباز صدسال پیش نیست. آنها جزوی از جهان پیرامون ما هستند و وقایع را در تلویزیون و رادیو می بینند و می شنوند."

صدام در خصوص اینکه چرا عراق از پیشروی بیشتر در خاک ایران خودداری کرد مدعی شد: "عراق به اهداف ارضی خود دست یافته و به علاوه تهدید توپخانه ای ایران در سال های آغازین جنگ را از بین برده بود."

دیکتاتور ادامه داد: "اگر ما در عمق خاک ایران نفوذ می کردیم آنها (ایرانی ها) تصور می کردند که ما اهداف دیگری در سر داریم. ما با یک ارتش منظم که جنگیدن علیه آن آسان تر است، روبرو نبودیم."

وی خاطرنشان کرد: "این، اولین تجربه جنگی اکثر سربازان عراقی بود و اغلب آنها به ویژه پس از پیشروی های اولیه در خاک ایران، «مغرور» شده بودند. با این حال پس از چند روز اغلب سربازان پیش خود می گفتند: چرا من اینجا هستم؟"

صدام در مورد عقب نشینی نیروهای عراقی اضافه کرد: "طبیعتاً عملیات دفاعی از نقطه نظر تاکتیکی خوب نیست و در روحیه سربازان تاثیر منفی دارد. اگر یک سرباز، منطقی در این کار نبیند از دستورات اطاعت نخواهد کرد. یک سرباز را باید قانع کرد در غیراین صورت نظم و انظباط به مشکل برمی خورد."

دیکتاتور معدوم عراق در ادامه با اشاره به حالات روانی سربازان آمریکایی در عراق افزود: "اگر شما از یک سرباز آمریکایی که برای یافتن سلاح های کشتار جمعی و نابودی رهبران دیکتاتوری صدام به عراق آمده ، اما نه تنها سلاح ها پیدا نشده بلکه این رهبران در زندان هستند و با دیکتاتورهای دیگر جایگزین شده اند، بپرسید که او موافق ماندن یا رفتن (از عراق) است، به شما خواهد گفت، رفتن."

بازجوی FBI در ادامه از صدام پرسید: آیا استفاده از سلاح های شیمیایی علیه ایران تنها برحسب ضرورت صورت گرفت و برای مثال عراق بدون استفاده از چنین سلاح هایی در جنگ شکست می خورد؟ و دیکتاتور گفت: "به این سئوال جواب نمی دهم."

صدام همچنین در جواب به این سئوال که به نظر او عراق در دوره ای از جنگ به ویژه پس از سال 1982 و در فاصله 1984 تا 1986 در آستانه شکست خوردن از ایران بوده است یا خیر، پاسخ داد: "خیر، من این قضیه را در تلویزیون و در پنج نامه ای که به ایران ارسال کردم توضیح دادم."

دیکتاتور معدوم عراق مدعی شد: "عقب نشینی سال 1982 عراق به مرزهایش حامل پیام بود اما ایران این پیام را نگرفت!... اگر شما سرهای آنها را نشکنید، آنها قضیه را نخواهند فهمید!"

صدام گفت: "کشورهای عربی در طول جنگ کمک هایی به عراق کردند و تصور می کردیم که این ها کمک باشد نه وام. اما بعد از جنگ این کشورها نظر خود را عوض کردند و خواستار بازپرداخت این پول ها شدند. برخی از این کشورها عراق را یک تهدید نظامی می دانستند اما ایران از نگاه آنها تهدید نبود چونکه نیروهای آن براثر جنگ منهدم شده بود." (صدام در این لحظه قهقهه خنده سر داد.)

دیکتاتور عراق ادعا کرد: "کشورش در روز 28 سپتامبر 1980 با یک قطعنامه سازمان ملل مبنی بر آتش بس با ایران موافقت کرد اما تهران این قطعنامه را نپذیرفت."

وی افزود: "به علاوه قطعنامه 598 در سال 1987 در خصوص خاتمه جنگ مورد موافقت عراق قرار گرفت اما ایران بار دیگر این قطعنامه را رد کرد و در واقع عراق چندین بار در طول جنگ تلاش کرده بود برای توقف درگیری ها با ایران مذاکره کند."

جنایتکار عراق درباره یافته های سازمان ملل مبنی بر استفاده عراق از سلاح های شیمیایی در طول جنگ ایران و عراق نیز ادعا کرد: "تاریخ مکتوب است و تغییر نخواهد کرد. هیچ کس نمی تواند مانع از نوشته شدن وقایع تاریخی شود."

وی در ادعایی عجیب گفت: "این ایران بود که ابتدا در سپتامبر/اکتبر 1981 اقدام به استفاده از سلاح های شیمیایی در محمره (خرمشهر) کرد!!"

صدام در جواب این سئوال که آیا لزومی به استفاده عراق از سلاح های شیمیایی به دلایل دفاعی (!) وجود داشت، گفت: "قصد ندارم به این سئوال جواب بدهم."

او ادامه داد: "من درباره همه مسائل صحبت می کنم به جز مسائلی که مردم، دوستان یا ارتشم را متضرر می کند."