سواد زندگی* ؛ جعفر محمدی - یکی دو تا سرفه خشک می کند و وحشت، تمام وجودش را فرا می گیرد: "نکند من هم کرونا گرفته ام!"
این وضعیتی است که بسیاری افراد با مطالعه نشانه های بیماری دچارش می شوند. هر چه بیشتر درباره بیماری می خوانند و می شنوند، "خودبیمار پنداری" شان تقویت می شود.
اگر شما نیز این گونه هستید، نگران نباشید؛ این وضعیت بسیار متداول است و به آن، "سندرم دانشجوی پزشکی" (Medical students’ disease) می گویند.
تحقیقات نشان داده است که بین 70 تا 80 درصد دانشجویان پزشکی ، به ویژه در سال های نخست تحصیل شان، با مطالعه هر بیماری، احساس می کنند علائم آن بیماری را دارند. آنها وقتی درباره بیماری های قلب می خوانند، بدون این که واقعاً قلب شان مشکلی داشته باشد، در قفسه سینه شان احساس درد می کنند یا در کلاس درس ریه، ممکن است واقعاً حس کنند که تنگی نفس دارند و تازه متوجه اش شده اند!
وقتی در جامعه ای یک بیماری گسترش پیدا می کند، پزشکان، نهادهای مسوول، رسانه ها و ... مدام درباره آن صحبت می کنند و مدام علائم بیماری را گوشزد می کنند؛ این گونه می شود که سندروم دانشجوی پزشکی، کل جامعه، حتی آنان که دانشجوی پزشکی نیستند را فرا می گیرد و افراد دچار خودبیمار پنداری می شوند.
وقتی بدانیم آنچه دچارش هستیم، بیماری واقعی نیست بلکه سندروم دانشجوی پزشکی است، بخش مهمی از استرس مان کم می شود.
نکته مهم این است که در اغلب موارد، یک یا دو علامت نمی تواند نشانه بیماری حتمی باشد بلکه باید مجموعه ای از نشانه ها که توسط پزشک و گاه با آزمایش های پیچیده تشخیص داده می شود، وجود داشته باشد تا پزشک به نتیجه برسد که واقعاً بیمار هستیم.
به عنوان مثال، کرونا نوعی بیماری است که برای تشخیص آن از کیت های بسیار خاصی استفاده می شود و نمی توان به صرف تب یا چند سرفه خود را بیمار پنداشت.
البته که اگر کسی دارای علائم جدی بیماری بود باید به پزشک مراجعه کند ولی در هر حال متوجه باشیم که ممکن است درگیر سندروم دانشجوی پزشکی باشیم که در این صورت می توانیم با کمترین نگرانی از کنار موضوع بگذریم و به زندگی عادی خودمان ادامه دهیم.
همچنین مشغول شدن به کار، تفریح، ورزش، کاستن از حجم مطالعه درباره بیماری و اکتفا به منابع محدود و معتبر و نیز عوض کردن بحث، هنگامی که اطرافیان مان دارند بیش از حد درباره بیماری سخن می گویند، راه های دیگری است برای مهار سندروم دانشجوی پزشکی.
شاید بهتر باشد وقتی دچار خودبیمار پنداری شده ایم، لبخندی بزنیم و بگوییم: اگر پزشک نشدیم لااقل سندروم دانشجوی پزشکی را تجربه کردیم!
* «سواد زندگی» مدرسه آموزش های کاربردی و دانش پایه "عصر ایران" است: اینجا
از درس های قبلی سواد زندگی:
با این 12 کار «از سرعت زندگی بکاهیم» / نگذاریم ماشین زندگی ما را زیر بگیرد
« ترازوی رنج و معنا » چگونه عمل می کند؟
چگونه فیلتر مغزمان را عوض کنیم؟ / RAS چه نقشی در سرنوشت مان دارد؟
چگونه با تنفسِ شکمی حال بهتری داشته باشیم و بیشتر زندگی کنیم؟ (+روش تمرین و تثبیت)
چگونه در لحظه زندگی کنیم (+ تمرین هایی برای ذهن آگاهی)
یک روش ساده و سرد برای « افزایش رضایت از زندگی + کاهش افسردگی + رفع خستگی مزمن »
چگونه در عصر جدید، با مغز به جا مانده از 100 هزار سال پیش زندگی کنیم؟
روش متوقف کردن «مکالمه ذهنی» برای زندگی در «لحظه حال»