در ایام محرم به ویژه در تاسوعا و عاشورا، خواسته یا ناخواسته هیجان جوانان در کنار تحرکات اجتماعی و اعتقادات فرهنگی به اوج خود می رسد و میزان مشارکت آنان نیز افزایش می یابد.

محرم، تاسوعا و عاشورا برای مردم ایران، همواره جایگاه بالا و ویژه‌ای داشته به طوری که از ابتدای آغاز این ماه، تمام روستاها، شهرها و استان‌های کشور، خود را برای عزاداری شهادت امام حسین(ع) آماده کرده و فضا را برای این امر مهیا می‌کنند با این وجود طی سال‌های گذشته تغییراتی در سبک و آداب رسوم برخی از عزاداری‌ها به وجود آمده که با فرهنگی ایرانی – اسلامی کشورمان مطابقت ندارد.

به گزارش ایسنا، یکی از این تغییرات، هجوم مدگرایی و استفاده از هیجانات از سوی جوانان برای حضور در مراسم عزاداری است که خود را در اصلاح صورت، لاک و شال به سبک محرم نشان می دهد، شاید در ابتدا با وجود قرار داشتن کلمه «محرم» رنگ دینی به خود بگیرد اما در مجموع این تغییر سبک، نمی‌تواند نشان از یک مراسم عزاداری اسلامی ایرانی باشد.

منوچهر پهلوان، جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد بابل در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در هزاره سوم که مدرنیسم یکی از پیامدهای آن است، این امر در بسیاری از مناسبت‌های دینی، مذهبی، اعتقادی و حرکت های اجتماعی در نسل های نوجوان و جوان اعم از زنان و مردان به ویژه در مناسبت های خاص و ایام محرم بیشتر می‌شود.

وی با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های جوانان جلوه‌گری و تظاهر پوشش، البسه و رسیدگی به وضع ظاهری است، تصریح کرد: در ایام محرم به ویژه در تاسوعا و عاشورا، خواسته یا ناخواسته هیجان جوانان در کنار تحرکات اجتماعی و اعتقادات فرهنگی به اوج خود می رسد و میزان مشارکت آنان نیز افزایش می یابد.

این جامعه شناس با اشاره به اینکه در هر دوره‌ای جوانان و نوجوانان برای نسل بعد تربیت می‌شوند، افزود: نسل جدید هیچ میانه‌ای با ارزش‌ها، اعتقادات، هنجارها، باورها و حتی سبک و سیاق زندگی نسل گذشته به جهت شکاف نسلی بین بزرگسال و کهنسال ندارد و نسل متوسط که عموما والدین فرزندان هستند باید با ایجاد پل ارتباطی حلقه مفقوده نسل گذشته را با نسل جدید پیوند دهند.

پهلوان افزود: والدین با ارتباطی که بین فرزندان برقرار می کنند باید نسل امروز را که توجه به پوشش، آرایش، تجلی‌گری و جلوه گری دارند را به نسل گذشته نزدیک کنند و از طرفی نسل کهنسال هم به نوعی توجه آنان را جلب کرده تا کنترل را برای ارزش های نسل امروز داشته باشند.

وی، زمان کافی، انرژی زیاد و فراهم بودن امکانات را یکی از دلایل این نوع جلوه گری نسل امروز دانست و گفت: متاسفانه در بسیاری از موارد مشاهده می‌شود که والدین برخلاف میل باطنی به جهت از دست ندادن منزلت خود مجبور هستند هزینه لوازم آرایش و نوع پوششی که آن جوان مد نظر دارد را بدهد که هزینه اقتصادی مضاعفی را برای خانواده به همراه می‌آورد.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد بابل اظهار کرد: هم از منظر روانشناسی اجتماعی و هم جامعه‌شناسی، جوانان امروز با نسل گذشته تفاوت بسیاری دارند و به نوعی یک خلیج نسلی بزرگ را در پیش داریم که برای جلوگیری از گسترش این امر و اینکه مشکلات تبدیل به یک معضل، بحران، شکاف و فاصله نسلی نشود، باید بیشتر به هم صحبتی با نسل امروز و شنیدن آمال و آرزوهایشان پرداخت تا بتوان فاصله این شکاف نسلی را کمتر کرد.

وی، سپردن مسئولیت در حد توان به نسل امروز را یکی از راهکارها برای بهبود وضعیت دانست و افزود: به عنوان نمونه می توان نوحه خوانی ها، نحوه داربست زدن‌ها، گرفتن طبل و نظارت ترافیک رفت و آمد در دسته‌جات سینه‌زنی را به جوانان سپرده شود و ساعت خاصی را در کنارشان در جهت مدیریت در کنارشان باشیم و سلایق آنها را بپذیریم و واقعیت های جامعه گفته شود، هرچند ممکن است 100 درصد تسلیم عوامل نسل گذشته نشوند اما با دادن مسئولیت می توان شرایط مطلوب را تاحدی حفظ کرد.

پهلوان در ادامه تصریح کرد: با مشارکت دادن جوانان نسل امروز و استتفاده از توانایی های آنان می توان آنها را به بالفعل تبدیل کرد و در واقع از بسیاری آفت ها مانند آرایش و پیرایش و نوع اصلاح سر و مدل های پوشش خاص در ایام محرم که به خاطر کمبود آگاهی و فقدان معرفتی در بین آنها است، کمتر شود.

این جامعه شناس با اشاره به اینکه برای مدیریت این امر، نمی توان با مخالفت های شدید و نظامی و یا تحکم برخورد شود، یادآور شد: در ابتدا باید بحران‌ها را تبدیل به مسئله و سپس مسئله را به موضوع تقلیل داده و موضوع را با بحث، گفتمان و آموزش به این افراد با رعایت احترام در دستور کار داشته باشیم تا نسل امروز ابتدا قانع شوند و وقتی قانع‌سازی درونی نهادینه شود بسیاری از اینگونه زشتی ها در دسته‌جات و نوحه‌خوانی‌ها کمتر خواهد شد.

تماشاخانه