براساس جدیدترین اطلاعات پلیس مواد مخدر در ایران و مسئولان ستاد مبارزه با موادمخدر، شیشه به عنوان یکی از پر مخاطره‌ترین ماده مخدر ایرانی در میان مصرف کنندگان با رشد قیمت سه برابری مواجه شده است. به طوریکه تا سال گذشته، هر گرم شیشه چیزی در حدود ۳۰ هزار تومان به فروش می‌رسید که حالا براساس جدیدترین اطلاعات ستاد مبارزه با مواد مخدر، هر گرم شیشه به رقمی در حدود ۱۰۰ هزار تومان رسیده‌است.

افزایش قیمت شیشه اما متاثر از چند عامل است، نخست عزم مسئولان انتظامی در برخورد و منهدم کردن لابراتوارهای تولید شیشه زمینه ساز کاهش تولید شیشه در این مکان‌های زیرزمینی شده شده و دوم اینکه نوسانات نرخ ارز، سوداگران این حوزه را ترغیب به افزایش قیمت این مخدر کرده است. اقتصاد مخدرها در واقع یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای کنترل مصرف مخدرها در ایران و سایر کشورهاست و حالا افزایش قیمت شیشه در ایران، این سوال و نگرانی را ایجاد می‌کند که ممکن است معتادان دست به رفتارهای پر خطری چون مصرف هروئین یا تزریق ارزان مخدرها بزنند. همچنین پیش دیگر ستاد مبارزه با مواد مخدر این است که ممکن است مصرف کنندگان، به مخدرهایی سنتی همچون تریاک روی بیاورند و در این همین زمینه حتی محتمل است مخدر گل جای شیشه را بگیرد.

در حال حاضر بررسی الگوی مصرف مواد در سطح کشور نشان می‌دهد بر اساس نتایج شیوع شناسی، تریاک با 53.2 درصد و ماریجوانا و حشیش و گل و گراس با 11.9 درصد و شیشه با 8.1 درصد و هروئین با 7.1 درصد به ترتیب الگوهای اول تا چهارم در کشور هستند. به عبارتی باید گفت ورود ماده توهم‌زای ماریجوانا، گل، گراس و علف به الگوی مصرف مواد در کشور وضعیت جدیدی را در تغییر الگوی مصرف مواد در ایران رقم می‌زند.

دلایل گرانی شیشه

 در این رابطه، معاون مقابله با عرضه و امور بین الملل ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اینکه قیمت تریاک حتی در سطح خرده فروشی ممکن است بین سه تا چهار درصد افزایش را تجربه کرده باشد تصریح کرد: قیمت ماده مخدر «شیشه» به دلیل اینکه پیش سازهای تولید آن از خارج از کشور وارد می‌شود و در نتیجه تحت تاثیر قیمت دلار است دچار نوسانات بیشتری شده است که در حال حاضر نرخ دقیق آن مشخص نیست.

هادی نژاد در ادامه با تاکید بر اینکه شاخص‌های متعددی بر روی قیمت شیشه تاثیرگذار هستند، افزود: نمی‌توان به طور دقیق تعیین کرد که تغییر قیمت شیشه تحت تاثیر قیمت دلار است چرا که جلوگیری از ورود شیشه و پیش‌سازها، کشف این ماده مخدر در لابراتوارها و ... بوده است.

وی با بیان اینکه به تازگی تعدادی از معتادان متجاهر در تهران جمع‌آوری شدند که ممکن است درصدی از آنها مصرف کننده شیشه بوده باشند، ادامه داد: همین مسئله نیز ممکن است بر روی قیمت شیشه تاثیرگذار باشد. همچنین کاهش ورود مواد پیش ساز به دلیل اعمال محدودیت در مرزهای غربی کشور و تعطیلی کوله بری و یا کشف لابراتوارهای تولید شیشه از سوی دستگاه‌های پلیسی، اطلاعاتی و امنیتی موجب نوسان قیمت این ماده مخدر شده است.

هادی نژاد در ادامه اظهار کرد: دو سال گذشته زنجیره اقداماتی علیه لابراتوارهای تولید شیشه انجام شد و تعدادی از آنها کشف و منهدم شدند؛ این اقدام باعث افزایش سه برابری قیمت شیشه شد و به همین دلیل نمی‌توان گفت که افزایش قیمت این ماده مخدر تنها تحت تاثیر یک فاکتور خاص مثل افزایش قیمت دلار است.

روش‌های پر خطر جایگزین شیشه می‌شود؟

با این وجود یکی از کارشناسان حوزه اعتیاد معتقد است گران شدن شیشه یا هروئین ممکن است باعث تغییر الگوی مصرف معتادان و گرایش آنها به سمت محرکهایی مانند گل و مصرف همزمان آنها شود.

سیدعلی شفیعی، پزشک و کارشناس اعتیاد نیز با اشاره به این موضوع، ضمن بیان اینکه افزایش قیمت دلار به دو شکل می‌تواند بر روی قیمت مواد مخدر تاثیرگذار باشد، به خبرگزاری ایسنا گفت: یکی از این تاثیرات کاهش قدرت مصرف کننده‌ها و دیگری افزایش قیمت مواد مخدر است که به نوعی تابع قیمت جهانی آن محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه زمانی که افراد قدرت خریدشان کاهش پیدا می‌کند به اشکالی گوناگونی واکنش نشان می‌دهند اظهار کرد: بر اساس اینکه افراد مصرف کننده چه ماده‌ای با چه میزان و بنیه اقتصادی هستند ممکن است یا به سراغ ترک ماده مخدر مصرفی بروند و برای مثال از مواد درمانی نگهدارنده استفاده کنند و یا افرادی که از تمکن مالی بالاتری برخوردارند تغییری در نوع مصرف‌شان ایجاد نکنند.

این کارشناس اعتیاد در ادامه افزود: برای افرادی که امکان ترک برایشان فراهم نیست نیز ممکن است دو اتفاق رخ دهد: یکی آنکه الگوی مصرف‌شان را تغییر دهند و به سراغ مواد ارزانقیمت‌تر بروند و یا اینکه روش مصرف‌شان را برای مثال از مصرف استنشاقی به مصرف تزریقی تغییر دهند تا میزان کمتری از مواد استفاده کنند. این تغییر الگوی مصرف بسیار پرخطرتر است و می‌تواند حالت‌های سایکوز آنها را با شدت بیشتری ایجاد کند.

وی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر تعداد بیشتری از مصرف کنندگان به طور همزمان از چند ماده استفاده می‌کنند، گفت: برای مثال افرادی که مصرف کننده شیشه هستند ممکن است احتمال مصرف تزریقی در آنها افزایش یابد. مصرف کنندگان این ماده ممکن است به سراغ مصرف مواد محرک دیگر و یا داروهایی بروند که هنوز قیمت‌شان افزایش نیافته است. همچنین ممکن است شیوع مصرف مواد محرکی دیگر مانند گل در آنها افزایش پیدا کند.

شفیعی با بیان اینکه بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که مصرف گل در جامعه افزایش پیدا کرده است، افزود: با این وجود اثبات این مسئله که مصرف کنندگان شیشه نسبت به مصرف این ماده تغییر جهت داده‌اند نیازمند تحقیقات بیشتری است. بیشتر این مصرف کنندگان به شکل همزمان چند ماده مخدر را استفاده می‌کنند.