فوتبالیست‌های سرباز؛ فقط یک راه حل؟

جدایی احمد نوراللهی و امید عالیشاه از پرسپولیس و پیوستن آن‌ها به تراکتورسازی به دلیل انجام خدمت سربازی، بار دیگر بحث‌های مربوط به سربازی فوتبالیست‌ها را داغ کرده است.

به گزارش "ورزش سه"، همین معضل سربازی بازیکنان جوان بود که باعث شد تخلفات زیادی در گرفتن کارت پایان خدمت تقلبی صورت گیرد. باشگاهی مثل فولاد خوزستان که با در پیش گرفتن یک سیاست اصولی در زمینه پرورش بازیکنان جوان و تاسیس آکادمی، اغلب بازیکنان اصلی‌اش را جوانان دست‌پرورده آکادمی باشگاه تشکیل می‌دهد، همواره با این مشکل سروکار داشته است. مشکلی که باعث شد برخی از بازیکنان این تیم دست به دامن جعل کارت پایان خدمت شوند.

 

مجید جلالی نیز وقتی در سایپا با از دست‌دادن بازیکنان جوان خود به بهانه سربازی مواجه شد، به این موضوع اعتراض کرد و مدعی شد که مسئولان باشگاه به این دلیل، نسبت به جوان‌گرایی و سرمایه‌گذاری بر روی تیم‌های پایه دلسرد شده‌اند. تازه در سال‌های اخیر به یمن سر برآوردن انواع دانشگاه‌های پولی و سهولت دانشجو شدن، بازیکنان با استفاده از معافیت تحصیلی، خدمت خود را چند سالی به تعویق می‌اندازند، اما در نهایت باید همانند عالیشاه و نوراللهی پس از پایان معافیت تحصیلی خود، به تیم‌های نظامی منتقل شوند.

 

دو فصل پیش که فولاد به یکباره با سونامی مشمول شدن بازیکنانش روبرو شد، چیزی نمانده بود که به دسته یک سقوط کند و تنها مدیریت قوی باشگاه و درایت سرمربی این تیم باعث شد تا فولاد بتواند این بحران را پشت سر بگذارد. امسال اما مشمول شدن بازیکنان پرسپولیس نه در انتهای فصل که در میانه فصل اتفاق افتاده است، آن‌هم در حالی که پرسپولیس و تراکتور دو رقیب اصلی قهرمانی لیگ هستند. انتقال این دو بازیکن پرسپولیس به تنها تیم نظامی لیگ برتری، به معنای تضعیف یکی از مدعیان و تقویت دیگری است. بنابراین رقابت این دو باشگاه، به انتقال این دو بازیکن حساسیت زیادی بخشیده و چه بسا این انتقال به نوعی سرنوشت قهرمانی لیگ را نیز تعیین کند و یا بر روی آن تاثیر بگذارد.

 

با سقوط ملوان، تراکتورسازی تنها تیم لیگ برتری است که قابلیت به‌کارگیری بازیکنان سرباز را دارد. اما در فصل‌های قبل نیز این تیم به دلیل داشتن مزایایی همچون شرایط بهتر مالی، داشتن هوادار و مدعی بودنش در لیگ، گزینه اول بازیکنان سرباز برای پیوستن به تیمی نظامی بود. اما در فصل جاری که تراکتورسازی تنها تیم نظامی لیگ برتر محسوب می‌شود، هیچ راهی برای دو بازیکن پرسپولیس باقی نمی‌ماند جز این‌که به تیم رقیب بپیوندند، مگر اینکه قید بازی در لیگ برتر را زده و به لیگ یک بروند که این موضوع برای بازیکنانی که در صدد رسیدن به پیراهن تیم‌ملی است یک عقب‌گرد بزرگ محسوب می‌شود. هرچند که در انتخاب تیم مورد نظر بازیکنان چندان هم صاحب اختیار نبوده و این نهادهای نظامی هستند که محل خدمت بازیکن را مشخص می‌کنند.

 

جدا از این‌که پرسپولیسی‌ها قاعدتا از این انتقال راضی نیستند، نباید تصور کرد که هواداران تراکتورسازی هم چندان موافق این وضعیت هستند. از دید آن‌ها این‌که تراکتورسازی تبدیل به تیمی شود که محل حضور موقت یک‌ساله یا یک‌ونیم ساله بازیکنان باشد، به ضرر این باشگاه‌ است چرا که در این‌صورت این تیم از ثبات بازیکن برخوردار نیست و هر سال باید با ترکیبی جدید و متفاوت لیگ را آغاز کند.مطمئنا هواداران تراکتورسازی نیز ترجیح می‌دهند بازیکنانی با قرارداد چندساله در اختیار داشته باشند تا مجبور نباشند هر فصل چند هفته را صرف هماهنگی بازیکنانی کنند که تازه به تیم پیوسته‌اند.

 

همین که بازیکنی مثل سروش رفیعی در میانه‌ی فصل می‌تواند تراکتورسازی را به‌دلیل پایان یافتن سربازی‌اش ترک کند، نشان می‌دهد که موقت بودن حضور سربازان چگونه می‌تواند به ضرر تراکتورسازی نیز باشد. اگر ترکیب بازیکنان تراکتورسازی در لیگ چهاردهم با لیگ پانزدهم مقایسه شود و ترکیب این دو فصل با ترکیب لیگ شانزدهم، مشخص می‌شود که بیش از پنجاه درصد ترکیب این تیم در هر فصل تغییر کرده که دلیل عمده آن رفت و آمد بازیکنان سرباز است. این وضعیت می‌تواند بر روی نتیجه‌گیری این تیم هم تاثیر منفی داشته باشد. هر چند مدیران و مربیان تیم‌های نظامی با در نظر گرفتن منافع کوتاه مدت، ممکن است از این‌که بدون چک و چانه زدن بازیکنان ستاره لیگ را در اختیار بگیرند، استقبال کنند اما اگر آن‌ها نیز همانند هواداران باشگاه‌ها‌ دیدگاهی بلندمدت داشته باشند، در آن‌صورت  آن‌ها نیز چندان مشتاق برای استفاده از بازیکنان سرباز نخواهند بود.

در سال‌های قبل از انقلاب و اوایل انقلاب که هنوز این قانون بازیکن سرباز وجود نداشت، فوتبالیست بودن با سرباز بودن منافاتی نداشت. یعنی حتی یک بازیکن ملی‌پوش می‌توانست همزمان هم سرباز باشد و هم عضو باشگاهی غیرنظامی. درست است که با حرفه‌ای تر شدن فوتبال و افزایش ساعات تمرین و ایام برگزاری بازی‌ها، هماهنگی بین وظایف سربازی و بازی کردن در یک باشگاه سخت شده است، اما باز هم می‌توان با درنظر گرفتن تبصره‌های خاص، همانند سابق کاری یک بازیکن همزمان بتواند در تیمش بازی کند و سرباز هم باشد. هم اکنون اغلب سربازان تحصیل کرده تا ساعت دو بعد از ظهر موظف به حضور در محل خدمت خود هستند واین ساعتی است که تداخلی با ساعت تمرین و مسابقه اکثر باشگاه‌ها ندارد. علاوه بر این می‌توان مشابه طرح‌هایی چون امریّه که برای سربازان تحصیل‌کرده به کار می‌رود، برای سربازی ورزشکاران نیز تعریف کرد.