بحث حضور شخصیت ها و حواشی آن در کمیسیون برجام هر روز داغتر می شود. حضور سعید جلیلی و 100 ایرادش به برجام و توافق هسته ای نکته ای بود که واکنش های زیادی را با خود به همراه داشت، اما این تنها مسئله این کمیسیون نیست. عدم پخش کامل جلسات، ایرادات وارد شده به نحوه اداره جلسات، عدم وقت دهی به نمایندگان و مسائلی از این دست موضوعاتی است که بهروز نعمتی، سخنگوی پیشین هیات رییسه مجلس و نماینده مردم اسد آباد در مجلس شورای اسلامی آن را مطرح می کند.
در قسمت هایی که از جلسات کمیسیون برجام که از صدا و سیما پخش شد هم شاهد این موضوع بودیم که نعمتی در جلسات به روند اجرای کار در کمیسیون برجام انتقاداتی را داشت و در آخرین جلسه حضور جلیلی در این کمیسیون این انتقادات به بیشترین حد خود رسید. نعمتی معتقد است که روند بررسی توافق هسته ای در کمیسیون برجام جناحی شده است و این را یک اشباه استراتژیک می داند. همین موضوعات باعث شد تا خبرنگار جماران به سراغ او برود و درباره کمیسیون برجام و حواشی اش مصاحبه ای را با این نماینده مجلس انجام دهد که مشروح این مصاحبه را در ادامه می خوانید.
پس از برگزاری جلسات کمیسیون برجام، شاهد بودیم که تیم مذاکره کننده قبلی و آقای جلیلی معتقد بودند این توافق بر خلاف خطوط قرمز نظام و نظرات مقام معظم رهبری است، شما چنین استنباطی دارید؟ به عقیده من این مذاکرات و توافق هسته ای در چارچوب خطوط قرمز نظام و خط و مشی های مورد نظر مقام معظم رهبری صورت گرفته است. خوشبختانه این توافق، نتایج خوبی از جمله به رسمیت شناختن انرژی صلح آمیز هسته ای، سهولت انجام کار تحقیقاتی، فعال بودن مراکز هسته ای مانند نطنز و فوردو به همراه داشته و در اصل بر خلاف نظریه ای که به آن اشاره کردید، با دستاورد همراه بوده است. البته در هر مذاکره ای هم نقاط قوت و هم نقاط ضعفی وجود دارد. ما نمی توانیم همه چیز را 100 درصد داشته باشیم. آنچه که از برآیند موضوع بر می آید این است که این توافق، یک توافق برد - برد است.
نظر شما درباره حضور افرادی که به این کمیسیون دعوت می شوند، مخصوصا آقای جلیلی چیست؟همانطور که در جلسات کمیسیون دیدید من سئوالاتی درباره حضور ایشان در جلسات داشتم. به نظر من موضوع مذاکرات هسته ای موضوعی مهم، فراجناحی و فراقوه ای است و متعلق به کل نظام است. این که کسی بیاید از این نمد برای خودش کلاهی ببافد را برنمی تابیم و کسی به آن شخص اجازه چنین کاری نخواهد داد.
یکی از سئوالاتی که در ذهن بسیاری از مردم که این مذاکرات را از طریق تلویزیون ورسانه ها دنبال می کنند این است که آیا در زمان آقای جلیلی هم چنین جلساتی برگزار می شده است و ایشان گزارشات خود را به مجلس می آوردند؟خیر، 6 سال از 12 سال مذاکرات هسته ای را آقای جلیلی و تیمش انجام داده اند. به اعتقاد من در همان دوره آقای جلیلی در خیلی از مقاطع مانند آلماتی می توانستیم به نتیجه برسیم که دلایل نشدنش را باید پاسخگو باشند و این یک سئوال جدی است.
اینکه حالا بعد از انجام یک توافق با شرایطی که گفتم، افرادی که اشرافی به موضوع ندارند فقط ایرادات را مطرح می کنند، موضوعی است که جای تامل دارد. نمی توان فقط ایرادات را مطرح کرد و بالاخره این مذاکرات توفیقاتی را هم با خود داشته است و همانجا هم من به آقای جلیلی گفتم که این مذاکرات به مثال همان جسدی است که دندان سفید هم داشته این طور نبوده که فقط ایراد داشته باشد، اما متاسفانه ایشان در این توافق فقط ایرادها رادیده اند، نمی دانم چرا برخی فقط اصرار دارند کخ چشم بر توافیقات توافق ببندند؟
شما می گویید در همان مقطع مثلا در آلماتی می توانستیم به توفیقاتی برسیم، آیا مجلس هیچگاه از ایشان در این باره از ایشان سئوالی را مطرح نکرده است؟ خیر، در دوره ایشان هرگز این اتفاق نیافتاد وایشان 6 بار هم در این 6 سال برای ارائه گزارش به مجلس نیامدند تا مردم در جریان کار قرار بگیرند. نقد امری پسندیده است، اما نقد اول به خود آقای جلیلی وارد است که ایشان هم اکنون عضو شورای عالی امنیت ملی هستند. مسائلی که امروز مطرح می کنند را باید قبلا مطرح می کردند تا اگر ایرادی در کار است برای آن ها تدبیری اندیشیده شود. در این رابطه آقای جلیلی چه پاسخی دارند که به ملت و تیم مذاکره کننده بدهند؟
پس شما مشخصا دلیل برخوردی که امروز در کمیسیون برجام با تیم مذاکره کننده فعلی می شود را چه می دانید؟ من فکر می کنم بحث ها، خیلی رنگ و وبوی جناحی پیدا کرده است و این موضوع بسیار بد است و نباید اینگونه باشد. مذاکرات صورت گرفته ملی و تصمیمی ملی است. تنها تیم مذاکره کننده متولی این امر نبوده و نیست. دولت، مجلس، سران نظام و سایر نهادها نیز در مقابل آن مسئولند. این که با توافق هسته ای به شکل جناحی برخورد شود یک اشتباه استراتژیک است.
عده ای هم معتقدند آقای جلیلی به عنوان کاندیدای احتمالی مجلس از این فرصت استفاده خواهد کرد، نظر شما چیست؟ اینکه ایشان می خواهند از این فرصت برای مصارف انتخاباتی استفاده کنند، یک بحثی است که در آن مختارند و می توانند استفاده کنند، اما بالاخره مردم همه چیز را از تلویزیون دیده اند و می بینند و بهتر از خیلی از سیاسیون تحلیل می کنند.
بحث هایی در مورد ترکیب کمیسیون برجام وجود دارد و عده ای معتقدند که ترکیب اصلی این کمیسیون با اکثریت مخالفان این توافق تشکیل شده است.نظر شما در این رابطه چیست؟- بله، متاسفانه اینگونه بوده است. من با نحوه چیدمان ترکیب کمیسیون برجام از اول محالف بودم و به نشانه اعتراض یک جلسه را هم ترک کردم. مبنای 5+5+5 را من از ابتدا قبول نداشتم، چون وزن فراکسیون رهروان بیش از 5 سهمیه بود و از طرفی اینکه 5 نفر به عنوان محور انتخاب شوند را هم من قبول ندارم. من اعتقاد دارم اگر قرار است هر اتفاقی بیفتد باید بر مبنای رای نمایندگان صورت بگیرد.
5+5+5 بر چه مبنایی بوده؟- 5+5+5 پیشنهادی بود که دوستان اصولگرا دادند و برای این موضوع جلسات متعددی در دفتر آقای ابوترابی برگزار شد و در همان جا هم من مخالفتم را با این نحوه انتخاب اعلام کردم. در فراکسیون رهروان هم دلایل مخالفتم را عرض کردم و عده ای خرده گرفتند. به نوعی ترکیب کمیسیون را ترکیبی چیدند که من مخالف نحوه ی انتخاب اعضا بودم.البته همینجا ذکر کنم، این به این معنی نیست که من به دنبال وحدت نبودم.
من نظرم این بود باید انتخاب این کمیسیون بر اساس وزن گروه های مختلف باشد. با این کار چند نفوذی از داخل فراکسیون رهروان در آمد که امروز اسمشان را نمی آورم، ولی در آینده نامشان را خواهم گفت.
در فراکسیون رهروان نفوذی داشتید؟ بله، ما متاسفانه در فراکسیون رهروان به کسی رای دادیم که امروز نفوذی است و از رای اعضای فراکسیون سوء استفاده کرد.
آقای نعمتی! کمیسیون برجام و بحث هایش شاید افکار عمومی را به این فکر بیندازد که نظر مجلس هم نسبت به این توافق همینگونه است. فضای مجلس هم آیا واقعا اینگونه است؟ خیر. فضای مجلس، فضای واقعا معتدل است و نسبت به اقدامات انجام شده در بحث هسته ای نگاهش منفی نیست و این اقدامات را موثر می داند. من فکر می کنم نهایت زور مخالفان توافق این بود که بخواهند در کمیسیون برجام خود را ثابت کنند و نگاه مردم را نسبت به مجلس عوض کنند، اما با دوستانی که در فراکسیون پیدا کردند و پخش جلسات کمیسیون به هدف خودشان نرسیدند.
انتقاداتی هم نسبت به نحوه پخش جلسات کمیسیون ویژه بررسی برجام از سوی مردم و بعضی از نمایندگان مطرح می شود، حتی آقای ابوترابی هم نسبت به این قضیه معترض بودند. نظر شما درباره پخش این جلسات از صدا و سیما چیست؟ من بارها گفتم و باز هم می گویم، ما از صدا و سیما خواهش می کنیم که مذاکرات کمیسیون برجام را به شکل کامل پخش کنند. اگر از همان ابتدا پخش نمی کردند، یک بحث بود، اما حالا که پخش شده است نباید به شکل گزینشی این جلسات را پخش کنند و باید جلسات کمیسیون به شکل کامل پخش شود تا مردم در جریان هر آنچه که در این جلسات می گذرد قرار بگیرند.
البته بحث جلسات محرمانه مطرح می شود و همین را بهانه ای برای عدم پخش و گزینشی پخش کردن بعضی از جلسات مطرح می کنند.ببینید، جلساتی که محرمانه و سری بودند و اطلاعات محرمانه در آن هاگفته می شود قطعا نیازی به پخش نیست؛ اما مسئله این نیست، بحث سر جلسات معمولی است. من فکر می کنم جلسه ای که با حضور رییس دفتر رییس دفتر رییس جمهور انجام شد، قابل پخش بود و در آن مانند آقای جلیلی که افشاگری صورت نگرفته بود. صدا و سیما به نظرم باید جلسه ای که با حضور آقای نهاوندیان انجام شد را پخش کند تا مردم اطلاعات کافی داشته باشند.
انتقاداتی هم به نحوه اداره جلسات مطرح است و در جلسات دیدیم که شما هم نسبت به این موضوع انتقاد داشتید.مشکل چیست؟- ما تذکرات متعددی را به آقای دکتر زاکانی داده ایم.در ماده 72 آیین نامه مجلس اعلام شده است که به غیر از رییس مجلس، همه نمایندگان می توانند در کمیسیون های مشترک حضور پیدا کنند و اظهار نظر کنند، اما حق رای ندارند. متاسفانه دوستان، قسمتی که در این نامه گفته می شود نمایندگان می توانند در جسات حضور پیدا کنند را می بینند، اما قسمتی که گفته می شود حق اظهار نظر هم دارند را نمی بینند و من تا الان بیش از 5 بار این تذکر را به آقای زاکانی دادم که شما دارید بحث "نماینده تر" را مطرح می کنید و از ابتدای شروع کار مجلس هم اعلام کردیم که کسی بر دیگری برتری ندارد و نباید بعضی ها نماینده تر باشند.
همه نمایندگان حاضر در مجلس نماینده مردم هستند؛ بنابراین هیچکس حتی رییس مجلس بر دیگری برتری و ارجعیت ندارد. ما ایراد به اداره جلسات داریم. رییس کمیسیون حق ندارد از خودش اجتهاد کند و باید فقط آیین نامه مجلس را اجرا کند. اگر در جایی آیین نامه مجلس روشن نباشد ایشان می توانند اظهار نظر کنند، اما ما شفاف تر از این ماده در آیین نامه نداریم. آیین نامه کاملا شفاف است و همه نمایندگان مطابق قانون مثل هم هستند، اما در زمان را گیری فقط اعضای اصلی حق رای دارند.
اما تذکرات شما واکنش خوبی از سوی منتقدین برجام نداشت.- بله، بعد از تذکرات من، سایت های منتسب به یک طیف خاص اعلام کردند که نعمتی دنبال جنجال است. در صورتی که تمام تذکرات من در کمال متانت و احترام بوده است؛ اما گویا جریان های خاص این انتقادات را نمی توانند تحمل کنند. انتقادات ما روشن است. دوستان حتی در دادن وقت صحبت به نمایندگان هم اجحاف می کنند.
یکی از مسائلی که درباره شما مطرح می شود پافشاری بر همین موضوع اجحاف در حق نمایندگان برای دادن وقت به نمایندگان حاضر در کمیسیون برجام است.ما به این موضوع ایراد را وارد می دانیم. نحوه وقت دهی ها بر اساس آیین نامه انجام نمی شود و همین موضوع باعث می شود در وقت دهی ها اجحاف صورت بگیرد و عملا مردم این موضوع را به خوبی از تلویزیون شاهدند و خودشان قضاوت خواهند کرد.
آقای نعمتی، جریان چشمک شما به آقای عراقچی که عده ای از سایت ها مطرح می کنند، چیست؟ من از نظر شخصیتی، آدمی شوخ طبع هستم و با خیلی از دوستانم مزاح دارم، اما پشت چشکمی که به آقای عراقچی در جلسه اخیر زدم واقعا هیچ نیتی نبود. اینکه چشمکی بخواهد با هدف زده شود بینی و بین الله واقعا اینگونه نبوده است. من برای خیلی از نمایندگان هم چشمک می زنم. آدم برای دوستش چشمک می زند برای دشمنش که چشمک نمی زند.اگر هم موضوعی که دوستان می گویند باشد یعنی همه مشکلات این کمیسیون به چشمک من است(خنده). ممکن است دوستان برای غریبه چشمک بزنند من برای دوستم چشمک زدم.