«شیار 143»؛ فیلمی که پدیده جشنواره فجر شد

این فیلم که توسط نرگس آبیار کارگردان جوان سینمای کشورمان ساخته شده، در اولین اکران خود در سی و دومین جشنواره بین المللی فجر با استقبال بسیارخوب مخاطبان روبرو شد، به نحوی که پس از پایان نمایش این فیلم در برج میلاد و در جمع اصحاب رسانه و منتقدان، تماشاگران برای دقایقی به تشویق ممتد و طولانی عوامل فیلم پرداختند و ابراهیم حاتمی کیا  فیلم «چ» تازه ترین اثر خود را به «شیار 143» تقدیم کرد.

فیلم «شیار 143» همچنین توانسته رضایت تماشاگران را جلب کند و در چند روز گذشته در صدر آرای مردمی جشنواره سی و دوم فیلم فجر قرار گیرد و همچنین نامزد دریافت سیمرغ بهترین فیلم، بهترین بازیگر زن، بهترین چهره‌پردازی و بهترین صدا شود.

انتخاب این فیلم به عنوان فیلم برتر تنها به تماشاگران محدود نشد بلکه منتقدان و مدیران فرهنگی هنری نیز از این فیلم استقبال کردند و آن را اتفاقی نو از جنس سینمای دفاع مقدس نامیدند.

نخستین چهره فرهنگی که به دفاع قاطع و جدی از این فیلم پرداخت شهاب مرادی روحانی محبوب و آشنا با سینما و رسانه بود که در گفتگو با خبرگزاری ها انتخاب «آشیار 143» را  به عنوان اثر برتر، معیار و محک داوری های جشنواره فیلم فجر خواند. پس از این اظهار نظر متفاوت، بسیاری دیگر از چهره های فرهنگی و سینمایی نیز مواضعی مشابه  و نزدیک به نظر وی اتخاذ کردند.

شهاب مرادی: «شیار 143» سنگ محک داوران

حجت الاسلام شهاب مرادی پس از تماشای این فیلم آن را محکی برای داوران جشنواره می داند و می گوید: شایدبزرگ‌ترین آزمون برای جشنواره امسال قضاوت در خصوص این فیلم باشد.

او در ادامه می گوید: این فیلم سختی ها و مرارت‌های جنگ را نشان می‌دهد؛ جنگ، شهادت، اسارت، تفحص و خلاصه همه مراحل را به تصویر می‌کشد اما اصلا ضد جنگ نیست، کاملا باورپذیر است و عواطف همه را درگیر می‌کند.

وی با بیان اینکه این فیلم بسیار خوش ریتم، منسجم و ارزشی است، می افزاید: به نظرم «شیار 143» بسیار عالی است و بیشترین بهره را از ظرفیت های بیانی سینما برده است.

این مدرس حوزه و دانشگاه معتقد است: «شیار 143» هر چند عواطف و احساسات را کاملا درگیر خود می کند اما اصلا شعارزده نیست. اسیر احساسات سطحی و سانتیمانتالیسم نشده است. باور به حقانیت دفاع مقدس را خیلی بی تکلف منتشر و منتقل می‌کند. تاریخ را تحریف نمی‌کند و وهن جنگ نیست. این فیلم روایتی بسیار صادقانه و شریف از دفاع مقدس است.

نبوی: نگاه بومی و اقلیمی ویژگی اصلی «شیار 143» است

اکبر نبوی منتقد سینما درباره فیلم «شیار 143» می گوید: این اثر، فیلمی زنانه است که به خوبی توانسته به احساسات مادران شهدا و اسرا در سال های بسیار سخت دوری از فرزندانشان، نزدیک شود. روایت فیلم نشان می دهد که بن‌مایه این اثر مستند است و نویسنده به این افراد نزدیک شده، در مورد آنها تحقیق کرده، با آنها هم صحبت شده و شاید حتی با آنها زندگی کرده باشد.

نبوی با بیان این که «شیار 143» توانسته به تنهایی و خلوت یک زن و یک مادر شهید نزدیک شود، می افزاید: در این فیلم می‎بینیم با گذشت زمان، گرد فراموشی بر دیگران می نشیند و هرکس مشغول زندگی خود می‌شود. خواهر و نامزد پسر رزمنده ازدواج می‌کنند، اسیری که بازگشته و از دوستان پسر است مشغول زندگی خود می‌شود اما این مادر است که همچنان در تنهایی‌هایش فقط به فرزند شهیدش فکر می‌کند. این مضامین، موضوعاتی ست که همچنان در جامعه ما وجود دارند. ما بسیاری از مادران شهدایی داریم که حتی بدون این که پیکر فرزند شهیدشان را ببینند از دنیا رفته‌اند و این درد کشنده را با خودشان بردند.

این منتقد سینما تاکید می‌کند: «شیار 143» فیلم بسیار تاثیرگذاری است و احساسات را مورد توجه و تاثیر خود قرار می دهد البته شاید به لحاظ فنی می شد بهتر باشد اما اگر فیلمی بتوانند با اجرای فنی ضعیف تری به مقصود خود برسد، می تواند این معایب را بپوشاند.

نبوی یکی از ویژگی های اصلی این فیلم را نگاه بومی و اقلیمی می داند و می افزاید: در این فیلم هم اقلیم و جغرافیا نقش دارد و هم زبان و گویش و قومیت. داستانی که از یک قومیت اصیل ایرانی با یک گویش زیبا در یک اقلیم متفاوت روایت می شود. این از امتیازات فیلم است که در آثار همانندش مشاهده نمی کنیم.

وی با بیان این که امیدوارم شرایطی فراهم شود که ما این گونه فیلم ها را بیشتر داشته باشیم، می گوید: ما بسیاری از مادران و پدران شهدا را در دو سال اخیر به دلیل کهولت سن از دست دادیم. پدران و مادرانی که گنجینه شفاهی در حوزه دفاع مقدس هستند و باید کسانی به فکر ضبط خاطرات این عزیزان باشند، اما تا آنجا که اطلاع دارم در این زمینه غفلت شده است.

نبوی ادامه می دهد: نگران این هستم در آینده فضای دفاع مقدس دچار تحریف های بی پاسخی شود و کسانی که می توانند این تحریف‎ها را پاسخ بدهند، زنده نباشند. در همین شرایط کنونی هم که ما هستیم جنگ تحریف می‌شود. منابع شفاهی، مکتوب و تصویری از دفاع مقدس ما در برابر مدت زمان 8 ساله جنگ و رویدادهای بغرنج و گسترده آن حقیر است و نسل آینده اگر فقط بخواهد با این منابع به ساخت  فیلم دفاع مقدس بپردازد، به طور قطع دچار مشکلاتی می شود که یکی از آنها تحریف است. این می توانند در آینده فضای دفاع مقدس را به کج راه ببرد.

حاتمی کیا: «شیار 143» لیاقت سیمرغ را دارد

ابراهیم حاتمی کیا نیز درباره این اثر می گوید: فیلم «شیار 143» حرف تازه ای از جنس سینمای دفاع مقدس بیان می کند و خوشبختانه  با ساختن فیلم هایی از این دست متوجه می شویم هنوز حرف های نگفته زیادی درباره دفاع مقدس داریم. این فیلم نسبت به فیلم قبلی خانم آبیار فرسنگ ها فاصله دارد، این کار، فیلمی بسیار زیبایی بود.

این کارگردان سینما با بیان این که نقش مریلا زارعی در این فیلم مثل حاج کاظم آژانس شیشه‌ای ماندگار خواهد شد، می افزاید: الفت شخصیت اصلی فیلم «شیار 143» با نقش آفرینی مریلا زارعی مانند حاج کاظم فیلم آژانس شیشه ای هم در سینما و هم در ذهن مردم به خوبی به یادگار باقی خواهد ماند.

کمال تبریزی: به فیلم هایی مانند «شیار 143» در سینمای کشورمان نیاز داریم

کمال تبریزی کارگردان سینما نیز این اثر سینمایی را فیلمی خوش ریتم و خوش ساختی می‌داند و می افزاید: «شیار 143» فیلمی ست که حس لطیف زنانه در آن قوی است و کارگردان فیلم به خوبی توانسته  این حس را به مخاطب منتقل کند. پایان فیلم نیز بسیار تاثیرگذار است و در مجموعه  فکر می کنم فیلم خوب و موفقی است.

وی می گوید: اگر از برخی بخش‎های آن که دارای مشکلاتی‌ است و البته قابل اصلاح است، چشم پوشی کنیم، فیلم خوش ریتم و خوش ساختی است و بازی مریلا زارعی نیز خیلی خوب است و به نظرم تجربه موفقی برای کارگردان است. در فیلم مقداری پلان های اضافی وجود دارد که به نظر می رسد، به دلیل کم تجربگی کارگردان است. بخش خبرنگاری که مصاحبه می کند و قصه را برای ما تعریف می کند نسبت به کلیت فیلم اضافه است و مثل یک وصله ناچسب برای فیلم است،اگر این بخش وجود نداشت، اثر بسیار بهتری شاهد بودیم.

کمال تبریزی با اشاره به انتخاب فیلم «شیار 143» به عنوان برترین فیلم از نظر مردم در جشنواره فیلم فجر، می گوید: اگر فیلمی بتواند از نظر حسی ارتباط خوبی با مخاطب خود برقرار کند، به طور طبیعی این اتفاق و موفقیت به دست می آید که فیلم برترین اثر از سوی مخاطبان انتخاب شود.

این کارگردان سینما می افزاید: این فیلم در حوزه سینمای دفاع مقدس تعریف می‌شود و به نظرم نباید جای این نوع فیلم ها در سینمای کشورمان خالی باشد. ما به این گونه فیلم ها در سینما کشورمان نیاز داریم و ضرورت دارد به آن توجه شود.

شیار 143 فیلمی ماندگار در حوزه دفاع مقدس و سینمای ایران خواهد شد

محمد طباطبایی نژاد رییس مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نیز در مورد این اثر سینمایی می‌گوید: «شیار 143» فیلمی بی تکلف است که به نظرم جای آن در سینمای ایران در طول سال های گذشته خالی بود. این فیلم بسیار نگاه درستی در روایت خانواده شهدا و یک مادر شهید در یک محیط روستایی داشت و همچنین در این فیلم به موضوع آزادگان به خوبی پرداخته شده است.

وی با بیان این که مفهوم انتظار نیز در فیلم شیار 143 به زیبایی به تصویر کشیده می شود، می افزاید: این اثر در پایان بندی نیز فیلمی امیدوارکننده است. به نظرم سکانس یکی مانده به آخر در آنجایی که فرش را می برد، یکی از سکانس های طلایی این سال های سینمای ایران بود.

طباطبایی با تاکید براین که «شیار 143» توانست تمام مخاطبان با همه سلایق را تحت تاثیر قرار دهد، می گوید: از یک فیلم چه انتظاری وجود دارد جز آنکه حرف خود را به درستی بیان کند و بر مخاطبان خود اثرگذار باشد،این فیلم نیز به همین گونه بود.

رییس مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی معتقد است: «شیار 143» از نظر ساختار نیز قوی است. تعلیقی که در آن گفت‎وگوهای مستند فیلم ایجاده شده است، موجب شده تا مخاطب، داستان را تا پایان همراهی کند. فیلم از نظر ساخت به نظر ساده می آید اما این گونه فیلم هایی که ظاهری ساده دارند، ساخت موفق شان خیلی دشوارتر است از فیلم هایی‌ست که پروداکشن های سنگینی دارند.

وی تصریح کرد: «شیار 143» فیلم ماندگار در حوزه دفاع مقدس و سینمای ایران خواهد شد.

«شیار 143» نقطه درخشانی در جشنواره فجر و نقطه امیدی برای سینمای دفاع مقدس

بهمنی کارگردان سینما نیز درباره این فیلم می گوید: «شیار 143» نقطه درخشانی در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر است و می تواند نقطه امیدی برای آینده سینمای دفاع مقدس محسوب شود. حضور فیلمسازی ارزشی و از قشر بانوان که از زوایه دید انقلاب به جامعه و مسائل آن نگاه می کند نیز مغتنم است.

کارگردان فیلم «سیب و حوا» معتقد است: این فیلم یکی از دغدغه های واقعی مردم به خصوص خانواده شهدا است که به زیبایی در این اثر بیان می‎شود. کارگردان فیلم به احساسات یک مادر شهید و فراز و نشیب های زندگی آن به خوبی نزدیک شده است و توانسته این حالات را به خوبی در فیلم به مخاطب منتقل کند. به نظرم همین مورد مهمترین نقطه قوت فیلم است که موجب شده تا فیلم مورد استقبال مخاطبان قرار بگیرد.

شهیدی فرد: «شیار 143» با کمترین تجهیزات از قابلیت‎های بیانی سینما بیشترین استفاده را می‌کند

شهیدی فرد نویسنده و مجری برنامه های تلویزیونی نیز با بیان این که «شیار 143» یکی از بهترین فیلم های این دور از جشنواره فیلم فجر است، می گوید: کارگردان فیلم علاوه بر این که قصه خوبی را انتخاب کرده است، این داستان را به خوبی در فیلم روایت می کند. این فیلم در عین حالی که از تجهیزات سینمایی خاص کمترین استفاده داشته اما از قابلیت های بیانی سینما بیشترین استفاده را می کند.

وی می افزاید: بازی مریلا زارعی بسیار قوی و خوب‌ است و وی در این نفش فهمی خوبی از محیط پیرامونی خودش دارد و بسیار یک دست و روان و باورپذیر نقش «الفت» را بازی کرده است.

شهیدی فرد می گوید: موضوع فیلم شیار 143 به نوعی دغدغه همه مردم است و همه ما این موضوع را می فهیم و می شناسیم و تشنه این خلوص و صداقت هستیم که در فیلم به نمایش گذاشته می شود. مضمون این فیلم متعلق به ملت ایران است و به درستی روایت می شود. داستانی ست که حقیقت دارد. همه این موارد موجب می شود تا شاهد ساخت فیلم خوبی مانند شیار 143 شویم و اکنون نیز پاسخ خود را دارد از مخاطب دریافت می کند.

«شیار 143» پاسداشت ارزش های 8 سال دفاع مقدس است

منبتی مدیر موسسه تصویرشهر نیز با بیان این که «شیار 143» پاسداشت ارزش های 8 سال دفاع مقدس است، می گوید: روایت این گونه داستان ها به زبان سینما ضرورت این برهه از زمان برای نسل جوان کشورمان است. فیلم «شیار 143» به درستی توانسته است این ارزش ها را به نسل امروز منتقل کند و از این لحاظ بسیار فیلم ارزشمندی ست.

وی با تاکید براین که بسنده کردن به ساخت یک یا دو فیلم در این زمینه نگاه درستی نیست، می گوید: باید به گونه ای عمل شود که در سال های آتی شاهد فیلم های بیشتری در حوزه دفاع مقدس باشیم. فیلم هایی که بتوانند ارزش های آن دوران را به خوبی برای نسل جوان روایت کنند. نسل جوان امروز با دفاع مقدس قهر نکرده است که بخواهد با آن آشتی کند. نسل جوان با این ارزش ها بیگانه است و سینما می تواند بهترین  محمل باشد برای انتقال این ارزش ها و بر همین اساس باید به صورت مداوم از آن دوران برای نسل امروز گفت.

آبیار:ساخت فیلم در حوزه جنگ و سینمای دفاع مقدس را ادامه خواهم داد

نرگس آبیار کارگردان و نویسنده فیلم «شیار 143» نیز درباره پرداختن به چنین مضامینی می گوید: موضوع دفاع مقدس بخش بسیار مهمی از تاریخ معاصر کشورمان است و به نظرم جا دارد فیلمسازان هرچه بیشتر به این موضوع بپردازند.

وی معتقد است: به نظرم سادگی و صادقانه بودن فیلم مهمترین دلیل می تواند باشد که فیلم مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته است.

آبیار می گوید: باوجود این که علاقه مند هستم در ژانرهای مختلفی به ویژه اجتماعی فیلم بسازم اما ساخت آثاری در حوزه جنگ و دفاع مقدس را هم به طور قطع ادامه خواهم داد.

«شیار 143» با مضمون دفاع مقدس دومین اثر نرگس آبیار است که در جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کرد و باید دید آیا امشب در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر این اثر که تا کنون موفق به جلب نظر منتقدان، تماشاگران، مدیران سینمایی و اهالی سینما شده و نامزد دریافت سیمرغ است، توانسته رای داوران جشنواره را هم در بخش های نامزد شده به ویژه سیمرغ بهترین فیلم به دست آورد؟

گرچه به گفته ابراهیم حاتمی کیا «شیار 143» فیلمی فراتر از سیمرغ‌های جشنواره فیلم فجر است.