با مشخص شدن دور جدید مذاکرات ایران و 1+5 در هشتم اسفندماه در قزاقستان، مرکز کنترل و منع گسترش تسلیحات هسته‌یی در واشنگتن با صدور بیانیه‌ای، پیشنهاداتی برای حل موضوع هسته‌یی ایران به گروه 1+5 ارائه کرد.

به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری دویچه وله، ژنرال رابرت گارد، از اعضای شورای روابط خارجی آمریکا و مدیر مرکز کنترل و منع گسترش تسلیحات هسته‌یی در واشنگتن گفت: پس از چند دهه ایستایی و سکون و حرکت با ایران از یک بحران به بحران دیگر، مذاکره‌کننده‌ها در موقعیتی قرار گرفته‌اند که باید با تدوین یک طرح مشخص اطمینان حاصل کنند که ایران به قابلیت توسعه تسلیحات هسته‌یی دست نخواهد یافت.

او ادامه داد: ایران باید برنامه اتمی خود را تحت نظارت گسترده و کنترل‌های سخت‌گیرانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دهد. مرکز کنترل و منع گسترش تسلیحات هسته‌یی در واشنگتن، پس از تحلیل و بررسی مذاکرات پیشین، به این نتیجه رسیده است که در دور جدید مذاکرات باید این موارد مهم در نظر گرفته شود. غنی‌سازی اورانیوم در ایران تنها به غنی‌سازی پنج درصدی و میزانی که برای تولید انرژی مورد نیاز است محدود شود و همه ذخایر اورانیوم ۲۰ درصد غنی‌شده ایران به یکی از کشورهای عضو معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌یی (NPT) منتقل شود.

برای پیشرفت در مذاکرات، ایران باید ذخایر اورانیوم ۲۰ درصد غنی‌شده خود را به کشوری دیگر منتقل کند.

بر اساس بیانیه‌ای که این مرکز منتشر کرده، ایران هم‌چینن باید تاسیسات هسته‌یی فردو را تعطیل کند و بخش عمده‌ای (دست‌کم ۶۰ درصد) از اورانیوم ۳.۵ درصد غنی‌شده خود را تحت نظارت یک عضو دیگر معاهده ان‌.پی‌.تی قرار دهد و نیز پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بپذیرد.

در مقابل این اقدامات، پیشنهاد شده است که گروه 1+5 مشوق‌هایی چشمگیر به ایران ارائه کند. تحریم‌های یک‌جانبه و چندجانبه موجود، از جمله تحریم‌ها علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی و صنعت نفت ایران متوقف شود و روند اعمال تحریم‌های جدید هم برای یک دوره مشخص زمانی به حالت تعلیق دربیاید. البته تاکید شده که در صورت تخطی ایران از هر یک از شرط‌های این طرح، تحریم‌ها بلافاصله از سرگرفته خواهد شد.

بر اساس بیانیه مرکز کنترل و منع گسترش تسلیحات هسته‌یی، اگر ایران با همه شرط‌های مندرج در این طرح موافقت نکند، می‌تواند با پذیرش خارج کردن ذخیره اورانیوم ۲۰ درصدی و سپردن آن به یک کشور دیگر، بخشی از تحریم‌ها را متوقف کند. به اعتقاد متخصصان سیاسی و نظامی، این می‌تواند یک موفقیت موقت باشد تا به نگرانی‌های دیگر درباره پرونده هسته‌یی ایران هم رسیدگی شود.

آن‌ها تاکید کرده‌اند که برای پیشرفت واقعی در دور جدید مذاکرات ایران و 1+5، هر دو طرف باید با اهداف منطقی، احترام متقابل و رفتار قابل پذیرش بین‌المللی قدم به قزاقستان بگذارند.

مرکز کنترل و منع گسترش تسلیحات هسته‌یی، از اتاق‌فکرهای مستقر در واشنگتن است که برای کاهش ذخایر تسلیحات هسته‌یی در سراسر جهان تلاش می‌کند. جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته‌یی و مقابله با تروریسم هسته‌یی، از جمله ماموریت‌های این سازمان است.

یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشش درباره برنامه هسته‌یی ایران در آبان‌ماه گذشته با تایید افزایش تعداد سانتریفیوژ‌های سایت فردو اعلام کرد که ایران 82.7 کیلوگرم اورانیوم غنی‌سازی شده تا 20 درصد را به 38 کیلوگرم اورانیوم به صورت پودرU3O8 تبدیل کرده است.

کارشناسان این اقدام ایران را نوعی اعتمادسازی ارزیابی می‌کنند زیرا این پودر قابلیت استفاده در تسلیحات هسته‌یی را ندارد و صرفا در اهداف صلح‌آمیز قابل استفاده است.