معضل تاریخی فرهنگ ما: سال 45 هم "دروغ" مشکل ایرانیان بود!

در حالی که طی چند سال اخیر، دروغگویی به عنوان یکی از معضلات فرهنگی جدی جامعه شناخته شده و از برخی مسوولین گرفته تا افراد عادی جامعه از این آسیب رفتاری بزرگ رنج می برند، برخی پژوهش ها نشان می دهد ریشه های این آسیب، فراتر از امروز است و از این رو مقابله با آن، نیازمند یک کار عمیق و عزمی ملی است.

به گزارش بازتاب ، مقابله با دروغ شعاری بود که در انتخابات ریاست جمهوری گذشته و حوادث بعد از آن نیز به شدت مورد توجه قرار گرفت و هواداران طیف های مختلف طرف مقابل را به دروغگویی متهم می کردند، تا جایی که به این منظور کلیپ ها و اسنادی نیز در شبکه های اجتماعی منتشر شد.

همچنین طی دو، سه سال اخیر پرهیز از دروغ و تهمت یکی از توصیه های مهم نخبگان مذهبی و فعالان اجتماعی بوده است که بخش های مختلف جامعه، به ویژه رسانه ها و سخنرانان را از این موارد پرهیز داده اند.

نکته تاسف بار این که برخی فعالان اجتماعی و سیاسی و یا گروهی از کاربران شبکه های اجتماعی که چهره های مشهور را به دروغگویی متهم می کنند، گاه خود نیز به این آفت دچار شده اند.

جدی بودن این آسیب تا جایی بود که مشهورترین فیلم سینمایی سالهای اخیر که محبوبیت جهان نیز یافت، فیلم «جدایی نادر از سیمین» بود که سوژه اصلی آن، دروغگویی بود.

اما بررسی ها نشان می دهد این معضل، تاریخی است و حتی  سال 1345 هم دروغ مشکل جدی ایرانیان بوده است!

ماهنامه «مکتب اسلام» که از معدود مجلات مذهبی آن دوره به شمار می رود، در سرمقاله شماره شهریورماه 1345 خود با عنوان «اسلام از دریچه چشم یک تازه مسلمان» به تشریح دغدغه های یک آمریکایی تازه مسلمان می پردازد که به ایران آمده است.


در این مطلب آمده است:

«از قیافه او پیدا بود خارجی است،حرکات او نیز این حقیقت را تأیید میکرد،در حضور اهل مجلس که از محترمین بودند پاهای خود را دراز کرده بود،اما پیدا بود که از این‏ جهت ناراحت است؟!ولی مثل اینکه هرگز مثل ما«چهارزانو»یا«دوزانو»ننشسته و اصلا بلد نبود اینطور بنشیند.

میگفتند تازه مسلمان شده و علاقهء شدیدی هم باسلام-بخصوص مذهب شیعه-پیدا کرده،و بنا بدعوت یکی از دوستان ایرانی خود که در«لندن»با وی آشنا شده بود به ایران‏ آمده است.....

... مجلس کاملا آماده بحث و گفتگو بود، گفتیم از فرصت استفاده کرده چند سؤال از این‏ آقای تازه مسلمان کرده و بر معلومات خود چیزی بیافزائیم.

...

**شما که شاید چند ماه است در میان ما ایرانیان بسرمیبرید میتوانید بگوئید «بدترین» و «عالیترین» صفتی که در ما مشاهده کرده‏ اید چیست؟

- معذرت میخواهم بعقیده من بدترین چیزی که در شما ایرانیان دیده میشود دروغ‏ است آری دروغ! همه به هم دروغ میگوئید! و بدبختانه این صفت زشت در میان تمام طبقات‏ ریشه دوانیده، و عجیب اینست که از این جهت ناراحت هم نیستند!

و اما عالیترین صفت شما،همان عواطف و محبتهای شماست،اصولا عاطفه و محبت در مشرق‏ زمین بسیار بیشتر از مغرب‏ زمین است، این عواطف گرم مخصوصا در خانواده‏ ها و اقوام‏ و خویشاوندان تا شعاع زیادی افراد را بهم پیوند می دهد و یک زندگی شیرین و پرحلاوت برای آنها ببار می آورد.»

...

ولی یکی از دوستان دانشمند که در آن مجلس حاضر بود گفتار تأسف‏ آور دیگری از وی‏ نقل می کرد که او پس از تماس با جمعی از مسلمانان وظیفه‏ نشناس با کمال ناراحتی اظهار داشته بود: من اسلام را دیدم که مسلمان شدم. اگر این مسلمانان را دیده بودم شاید مسلمان نمی‏ شدم!... .»