نگاهی به واردات که در ۴ سال ۳ برابر شد

خانه ملت - واردات اقلام کشاورزی از گوشت برزیلی گرفته تا انگور شیلی و هندوانه چینی در سال‌های گذشته همواره انتقاداتی را از سوی نمایندگان متوجه دولت کرده است؛ آمار مراکز اقتصادی نیز نشان می‌دهد که سیاست تنظیم بازار دولت احمدی‌نژاد که بر محور واردات استوار بود، موجب شد تا حجم واردات اقلام کشاورزی تنها در طول چهار سال دولت نهم از ۷ هزار و ۸۴۴ تن به ۱۹ هزار و ۴۶ تن برسد و سه برابر رشد کند.

 روند رو به رشد واردات اقلام کشاورزی در سال‌های گذشته همواره موضوعی برای بحث و اختلاف نظر میان مجلس و اقتصاددانان و دولت بوده است؛ زیرا دولت با استدلال حمایت از مصرف‌کننده و تنظیم بازار واردات و اشباع بازار از اقلام خارجی را ادامه می‌داد و نمایندگان با استدلال زیان‌بخش بودن واردات برای تولید داخلی با آن مخالفت می‌کردند.

آمارها نشان می‌دهد که واردات اقلام کشاورزی به کشور از ۷۸۴۴ تن در سال آخر دولت خاتمی یعنی سال ۸۳ به ۱۹ هزار و ۴۶ تن در سال ۸۸ یعنی سال اول دوره دوم ریاست جمهوری احمدی‌نژاد رسیده است؛ این آمار که از سوی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران منتشر شده، نشان می‌دهد که حجم واردات اقلام کشاورزی در طول چهار سال دولت نهم حدود سه برابر افزایش پیدا کرده است.

آمار مربوط به ارزش مالی واردات محصولات کشاورزی در این چهار سال نیز نشان می‌دهد که ایران در سال ۸۳ حدود دو میلیارد و ۷۴۹ میلیون دلار صرف واردات محصولات کشاورزی کرده است که این مبلغ با افزایش واردات اقلام کشاورزی در سال ۸۹ به هشت میلیارد و ۴۰۵ میلیون دلار رسیده است؛ این آمار نیز نشان می دهد که حجم ارزش پولی واردات اقلام کشاورزی در طول چهار سال دولت اول احمدی نژاد  بیش از سه برابرافزایش یافته است.

آمار صادرات اقلام کشاورزی در این چهار سال نیز نشان می‌دهد که صادرات محصولات کشاورزی از یک‌هزار و ۹۰۴ تن در پایان سال ۸۳ به سه‌هزار و ۲۱۸ تن در سال ۸۸ رسیده است؛ این آمار هم نشان می‌دهد که نسبت صادرات به واردات محصولات کشاورزی از نسبت یک به ۶ در سال ۸۳ به نسبت یک به ۸ در سال ۸۸ افت کرده  و تراز بازرگانی کشور در بخش کشاورزی منفی‌تر شده است ؛ به بیان دیگر هشت برابر آنچه از محصولات کشاورزی صادر کرده‌ایم، به کشور وارد شده است.

 

مجلس و تلاش برای مقابله با واردات بی‌رویه اقلام کشاورزی

واردات گوشت قرمز، انواع میوه و برخی محصولات فرآوری شده غذایی حساسیت‌برانگیزترین بخش‌های رشد واردات در سال‌های گذشته بود، به‌گونه‌ای که موجب شد نمایندگان مجلس با تصویب قانون افزایش بهره‌وری کشاورزی به دنبال سلب اختیار واردات محصولات کشاورزی از وزارت بازرگانی و محول کردن این وظایف به وزارت جهاد کشاورزی باشند.

مجلس با برگزاری چندین نشست مشترک با دولت، تشکیل جلسه علنی به منظور بررسی واردات با حضور وزیران کشاورزی و بازرگانی و حتی امضای طرح استیضاح مهدی غضنفری وزیر سابق بازرگانی تمام تلاش خود را برای مقابله با واردات اقلام کشاورزی به کار بست.

واردات اقلام کشاورزی و آنچه در افکار عمومی و رسانه‌ها به واردات بی‌رویه مشهور شده بود، موجب واکنش بسیاری از نمایندگان شد که بخشی از آنها در ادامه می‌آید:

"علاءالدین بروجردی"رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگویی با خانه ملت، وضعیت میوه‌های تولید داخل در رویارویی با میوه‌های وارداتی در بازار ایران را تأسف‌بار خواند و تأکید کرد: واردات میوه با وجود توانایی باغداران داخلی، نادیده گرفتن منافع ملی است.

نماینده مردم بروجرد در مجلس، با انتقاد از واردات میوه‌های خارجی به کشور این امر را موجب تضعیف باغداری کشور خواند و افزود: واردات میوه نادیده گرفتن باغداران ایرانی و خرج کردن پول کشور در بازار میوه سایر کشورها است که نه مبنای اقتصادی دارد و نه با منافع ملی ما سازگار است.

عیسی جعفری سخنگوی کمیسیون کشاورزی نیز در گفت‌وگویی با تأکید بر این که  هیچ شکی در وجود مافیای واردات وجود ندارد، شگرد مافیای واردات در وارد کردن محصولات کشاورزی با وجود محدودیت‌های قانونی را تشریح کرد و گفت: عده‌ای با استفاده از برخی رانت‌ها و اتصال به برخی گروه‌ها، حاشیه امنی برای واردات محصولات کشاورزی ایجاد کرده‌اند و شگردشان هم این است که در زمان نیاز کشور به این محصولات از وزارت کشاورزی مجوز می‌گیرند و بعد بدون توجه به نیاز بازار هروقت که منافعشان ایجاب کند از این مجوزها برای واردات استفاده می‌کنند.

"نادر قاضی پور" نماینده مردم ارومیه و عضو کمیسیون جهاد اقتصادی مجلس نیز با هشدار درباره فروش محصولات باغی خارجی در کشور، از قربانی شدن باغداران کشور به علت واردات اقلام کشاورزی انتقاد کرد و گفت: وقت آن رسیده است که دولت با برنامه‌ریزی برای کنترل واردات میوه مانع از زیان باغداران ایرانی شود.

احمدعلی کیخا  نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس نیز در گفت‌وگویی با عنوان، "مافیای واردات گوشت، بازار را بر پاشنه شایعه می‌‌چرخاند " از نفوذ مافیای واردات گوشت در برخی نهادهای مسئول واردات خبر داد و گفت: این مافیا با طرح شایعه‌هایی همچون بروز تب برفکی در دام‌های داخلی، شرایط بازار را به نفع خود فراهم می‌کنند و با واردات گوشت از برزیل به جای واردات کم‌هزینه‌تر از همسایگان، به درآمدهای نامشروع هنگفتی دست می‌یابند.

"حسن تأمینی‌لیچائی" نماینده مردم رشت و عضو کمیسیون بهداشت و درمان نیز در گفت‌وگویی با عنوان "سیطره مافیای واردات بر بازار برنج ایران "از وجود دست‌هایی در مدیریت بازار برنج خبر داد و گفت: هیچ شکی نداریم که دست‌هایی در کار هستند که واردات برنج را با سود کلان مدیریت می‌کنند و هدف اصلی آنها نیز تغییر ذائقه مردم و وابسته کردن کشور به برنج تولیدی سایر کشورهاست.

"عیسی جعفری" سخنگوی کمیسیون کشاورزی بار دیگر در گفت‌وگویی که به موضوع واردات گوشت و مواد پروتئینی اختصاص داشت، با تشریح قابلیت‌های موجود کشور برای تولید گوشت و تأکید بر این که حجم چشمگیری از نیاز کشور به گوشت قرمز در داخل کشور قابل تأمین است، تأکید کرد: "واردات گوشت بی‌کیفیت و پرهزینه از برزیل متوقف شود"

وی همچنین در مصاحبه‌ای دیگر، فقدان آمار رسمی و موثق درباره میزان تولید گوشت و میزان نیاز به واردات را یکی دیگر از دلایل تداوم واردات بی‌رویه گوشت قرمز اعلام کرد؛ وی در این گفت‌وگو که با عنوان " آمار رسمی از میزان تولید و واردات پروتئین وجود ندارد" گفت: واردات گوشت باید بر اساس نیاز داخل کشور انجام شود، اما وزارت بازرگانی آمار رسمی از نیاز داخلی پروتئین و میزان وردات آن اعلام نمی‌کند.

"اقبال محمدی"عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس  و نماینده مردم مریوان و سروآباد در مجلس نیز با تأکید بر این که ایران نباید وارد کننده گوشت قرمز باشد بر ظرفیت منابع طبیعی ایران برای خودکفایی در تولید گوشت تأکید کرد.

محمدی در گفت و گویی که با تیتر "باید صادر کننده گوشت قرمز باشیم نه وارد کننده آن" در خبرگزاری خانه ملت منتشر شد با بیان این که ۱۳۰ میلیون متر مربع اراضی مرتعی در کشور وجود دارد، از بی‌توجهی به برداشت صحیح از این مراتع و بهره‌بردن از آنها در مسیر خودکفایی تولید گوشت انتقاد کرد و گفت: با مدیریت صحیح بر منابع کشور می‌توانیم به قطب تولید گوشت در منطقه تبدیل شویم.

 

به بار نشستن پیگیری‌های مجلس برای مقابله با واردات بی‌رویه اقلام کشاورزی

مجلسی ها که برای مقابله با واردات محصولات کشاورزی قانون افزایش بهره‌وری کشاورزی را در صحن علنی مجلس به تصویب رسانده بودند، با تداوم واردات بی‌رویه بیکار ننشتند و با احضارهای پی‌درپی مسئولان دولتی درگیر در موضوع واردات و جمع‌آوری نامه‌ها و امضای طرح‌ها، سرانجام دولت را برای کاهش واردات محصولات کشاورزی غیرضروری متقاعد کردند.

"عباس رجایی"رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در گفت‌وگویی با خانه ملت، آخرین گام مجلس برای ممانعت از واردات اقلام کشاورزی را "محول کردن تمام اختیارات و وظایف مربوط به واردات اقلام کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی"اعلام کرد و از تدوین طرحی دو فوریتی برای متمرکز شدن تمام امور مربوط به واردات، تعرفه بندی و تنظیم بازار محصولات کشاورزی در وزارت جهاد کشاورزی خبر داد و گفت: این طرح به زودی به صحن علنی مجلس می‌آید.

البته این طرح پس از مطرح شدن در صحن علنی مجلس تنها با یک فوریت آن موافقت شد و بررسی آن همچنان در کمیسیون کشاورزی ادامه دارد.

رجایی که عضو کمیسیون جهاد اقتصادی مجلس نیز هست پس از تصویب این طرح و تشکیل وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگویی با عنوان "واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی متوقف شده است"  از اصلاح وضعیت واردات اقلام کشاورزی خبر داد و گفت: نشست‌های متعدد مجلس و نمایندگان با مسئولان دولتی نتیجه‌بخش بود و روند واردات محصولات کشاورزی اصلاح شده است و هم‌اکنون خبری از واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی نیست.