آمار مرگ و میر ناشی از بارداری ناخواسته در ایران

مهرنو: از حدود 300 مادری که در طول سال در کشور ایران می‌میرند، در پرونده صد نفر آنها ذکر می‌شود که بارداری آنها، ناخواسته بوده است. مهمترین دلیل این امر عدم توجه خانواده به بحث سلامت باروری است.

دکتر «محمد اسلامی» رئیس اداره تنظیم خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اعلام این خبر، افزود: «تنظیم خانواده حداقل دو بعد دارد که یکی اجتماعی و رشد جمعیت است؛ امری که وزارت بهداشت به تنهایی متولی آن نیست و نهادهای زیادی در این زمینه فعالیت می‌کنند. ادبیات جهانی سال‌هاست که عوض شده و «سلامت‌باروری-تنظیم خانوده» مورد توجه و بحث قرار گرفته است.

هدف از برنامه تنظیم خانوده، ‌ارتقا سطح سلامت جامعه است. وقتی مادران ما تعداد زایمان‌هایشان بیشتر می‌شود مرگ آنها افزایش پیدا می‌کند، فرزندانشان بیشتر می‌میرند و مرگ فرزندان زیر 5 سال افزایش پیدا می‌کند. در زایمان‌هایی که مادر کمتر از 18 سال و یا بیشتر از 35 سال دارد،‌ آمار مرگ مادر و نوزاد بیشتر است و در بارداری‌هایی با فاصله زمانی کمتر از سه سال هم همین اتفاق می‌افتد.»

‌ وی با اشاره به بارداری‌های پرخطر در زنان و مادران بیمار گفت: «80 دسته بیماری مزمن وجود دارد که در صورتی‌که مادر به آنها مبتلا باشد، بارداری پرخطری خواهد داشت. بارداری آنها باید با نظارت کامل پزشک متخصص و پزشک زنان باشد. حتی در صورتی که برای این گروه از مادران، بارداری‌های ناخواسته اتفاق بیفتد، با تایید سه پزشک متخصص می‌توانند به شکل قانونی و در بیمارستان‌ها جنین خود را سقط کنند. سن مادر، تعداد زایمان‌ها، سن آخرین فرزند و بیماری‌ها ارثی و ژنتیکی از عواملی است که امکان بارداری‌های پرخطر را برای مادران به همراه دارد.»

دلایل بارداری‌های ناخواسته در تحقیقات و بررسی‌های وزارت بهداشت نشان از رواج نوعی ناآگاهی در میان زوج‌هاست: « در بررسی‌هایی که وزارت بهداشت از خانم‌هایی که از هیچ روشی برای پیشگیری از بارداری استفاده نمی‌کنند داشته‌ است، مهمترین دلیل نداشتن فرزند اعلام شده است. زوج‌هایی که فرزندی ندارند و ترجیح می‌دهند از هیچ روشی استفاده نکنند تا بچه‌دار شوند. عامل دوم علاقه به داشتن فرزندان بیشتر است که در موارد بسیاری با باورهای غلط سنتی، علاقه به فرزند بیشتر باعث می شود تا خانواده 6 یا 7 فرزند داشته باشند. سومین دلیل، خانم‌هایی هستند که تصور می‌کنند در دوران شیردهی، دوباره باردار نمی‌شوند و به همین دلیل در این دوره پس از زایمان، از هیچ روشی استفاده نمی‌کنند. ترس از عوارض داروها و روش‌های پیشگیری، عاملی است که زوج‌ها را به پیشگیری طبیعی سوق می‌دهد. روشی که میزان شکست در آن بالاست و حجم زیادی از بارداری‌های ناخواسته در کشور ما را شامل می‌شود. این امر متاسفانه ناشی از باورهای غلطی است که هنوز در جامعه ما رواج دارد.»

وزارت بهداشت یازده روش را به عنوان راه‌های پیشگیری از زایمان عنوان کرده است. این روش‌ها، به استثنای استفاده از کاندوم، 99 درصد قطعیت دارند؛ هر چند که باید زوج ها با روش‌های پیشگیری اورژانس آشنایی کامل داشته باشند.

دکتر اسلامی در پایان گفت:‌ « هیچ کدام از این روش‌ها چنین نتیجه‌ای به همراه نخواهد داشت. حتی زوج‌هایی که جراحی کرده‌اند، اگر تا 5 سال بخواهند، با جراحی مجدد ممکن است دوباره باردار شوند. فردی که به سراغ روش‌های تنظیم خانواده می‌آید،‌در حقیقت اعلام می‌کند که من تا زمانی که خودم مشخص می‌کنم، قصد بچه‌دار شدن ندارم. ما به هیچ‌وجه نمی‌توانیم افراد را مجبور به رعایت و کنترل موالید کنیم. برنامه‌ای که با تهدید یا تشویق اجرا شود، نادرست است. انسان‌ها مختارند برای زندگی‌شان تصمیم بگیرند. ما تنها وظیفه داریم با آموزش‌های کامل وبه موقع، آنها را از خطرات و فواید بارداری آگاه کنیم.»